Η σημερινή συνεδρία επικεντρώθηκε στο θέμα της αύξησης του αριθμού των ασυνόδευτων ανηλίκων στο κέντρο Πουρνάρα. Στην παρέμβασή μου θέλω να επικεντρωθώ μόνο στο θέμα της αξιολόγησης της ηλικίας, το λεγόμενο age assessment. Οι διαδικασίες που ακολουθούνται σήμερα για τον προσδιορισμό της ηλικίας των ασυνόδευτων ανηλίκων έχουν καλύτερη συμμόρφωση, μεταξύ άλλων, με τις έννοιες της ψυχολογικής ωριμότητας, των δεξιοτήτων αλληλεπίδρασης, της ευαλωτότητας, της κοινωνικής ιστορίας, της ανεξαρτησίας και της αυτό-φροντίδας. Δηλαδή, η ψυχοκοινωνική συνέντευξη υποβιβάζει κάθε ιατρική διαδικασία αξιολόγησης ως το τελευταίο εργαλείο μόνο σε περίπτωση επίμονων αμφιβολιών για την ηλικία.
Η εκτίμηση ηλικίας ζητείται μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο και όχι συστηματικά, με σεβασμό στο δικαίωμα του ανηλίκου να διατηρεί την ταυτότητά του και να προφυλάσσεται από κάθε αρνητική ψυχολογική και συναισθηματική έκβαση σε περίπτωση αμφιβολιών για την ταυτότητα και την ηλικία. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική ευρωπαϊκή εικόνα όπου σε πολλές χώρες διαπιστώνεται ότι μεγάλο ποσοστό ανηλίκων είναι ενήλικες, πρέπει να σκεφτούμε διπλά τον τρόπο προσέγγισής μας. Στη Σουηδία πάνω από 80% των ασυνόδευτων ανηλίκων αποδεικνύονται ενήλικες. Επίσης γερμανική μελέτη του 2019 κατέδειξε ότι τουλάχιστον το 40% είναι ενήλικες, στη Γαλλία το ποσοστό είναι γύρω στο 78% και στο Βέλγιο γύρω στο 70%. (από 3018 άτομα διενεργήθηκε τεστ ηλικίας σε 1991 πρόσωπα και το 70% αποδείχθηκαν ενήλικες).
Είναι χρήσιμο να αναφερθούν κάποιοι λόγοι για τους οποίους ενήλικες δηλώνουν ανήλικοι. Λαμβάνουν επιεικέστερη μεταχείριση όταν διαπράττουν εγκλήματα όπως ληστείες, κλοπές, διακίνηση ναρκωτικών αφού γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι τα κοινωνικά συστήματα δεν θα τους προσφέρουν αυτά που αναζητούν. Επίσης εξασφαλίζουν ασφαλή παραμονή μέχρι τα 18 έτη και παράλληλα εκμεταλλεύονται τα συστήματα στη χώρα παραμονής.
Η Υπηρεσία Κοινωνικής Ευημερίας πρέπει να κάνει επειγόντως αυτό που αναμένεται από αυτή, δηλαδή, να πραγματοποιήσει τεστ ηλικίας. Όμως, όσο περιμένουμε μία απάντηση, οι ανήλικοι παίρνουν τις πραγματικές θέσεις των παιδιών. Πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα η ραγδαία αύξηση αφίξεων από αφρικανικές χώρες και ειδικότερα μέσω των κατεχομένων, καθώς επίσης και η ραγδαία αύξηση κατ’ ισχυρισμό ανηλίκων από τις ίδιες χώρες. Εδώ να υπογραμμίσω ότι οι αφίξεις κατ’ ισχυρισμό ανηλίκων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα μετά την εντατικοποίηση της εξέτασης αιτήσεων ασύλου για ενήλικες και το μεγάλο αριθμό απορρίψεων. Πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα η αδυναμία του συστήματος, μεταξύ άλλων, για τη μακροχρόνια παρακολούθηση των περιπτώσεων των ασυνόδευτων ανηλίκων από την άφιξή τους μέχρι και την ενσωμάτωσή τους, τις ενδεχόμενες εξαφανίσεις, την αύξηση της εγκληματικότητας αλλά και τη μόρφωσή τους.
– Τι περιμένουμε ακόμα; Πού θέλουμε να φθάσουμε;
Έχουμε υποχρέωση να φροντίσουμε τα πραγματικά παιδιά, να τα στηρίξουμε, να τα αγκαλιάσομε και να τα ενσωματώσουμε. Έχουμε επίσης υποχρέωση να εφαρμόζουμε τις νομοθεσίες μας και να έχουμε υπόψη την υποχρέωσή μας να πράξουμε το καλώς νοούμενο συμφέρον των παιδιών και μόνο. Εδώ θέλω να αναφερθώ στην επίσκεψη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής στον χώρο των ασυνόδευτων ανηλίκων στο Πουρνάρα τον περασμένο Δεκέμβριο. Υπήρχαν ανήλικοι που η εφηβεία ήταν εξ όψεως ξεκάθαρη. Εντούτοις, υπήρχαν και κάποια άτομα στα οποία ήταν εμφανές το μεγαλύτερο της ηλικίας τους. Δεν θα ξεχάσω ένα συγκεκριμένο πρόσωπο με ξυρισμένο κεφάλι στο οποίο άρχισαν να βλαστάνουν τα μαλλιά του τα οποία ήταν κάτασπρα. Αυτή η κοροϊδία διερωτώμαι πώς την επιτρέπουμε. Στη θέση του μπορούσε να βρίσκεται ένα άλλο παιδί. Τις αμφιβολίες που χρησιμοποιούνται υπέρ αυτών που δηλώνουν παιδιά και δεν υπάρχει απόδειξη για το αντίθετο, οφείλουμε να τις μειώνουμε και να τις εξαλείφουμε με κάθε δυνατό τρόπο διαφορετικά είμαστε ξεκάθαρα συνένοχοι σε αυτό που συμβαίνει. Έχουμε ενημερωθεί από κυβερνητικής πλευράς ότι στο στάδιο αυτό έχουν αναγνωριστεί τα προβλήματα τα οποία δεν είναι εύκολο να επιλυθούν άμεσα και ότι οι υπηρεσίες θα ενσκήψουν πάνω από τα προβλήματα αυτά.
14.3.2022
