Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΔΗΣΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΙ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΓΓ ΤΟΥ ΑΚΕΛ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΜΕΡΗ
Αβέρωφ Νεοφύτου: Αν το Κυπριακό δεν λυθεί με τον Αναστασιάδη, δεν θα λυθεί ποτέ
«Μια λύση με πολιτική ισότητα που δεν θα αλλάξει η καθημερινότητα μας»
«Δεν είμαι ηττοπαθής, είμαι πραγματιστής. Πως θα πάρω πίσω εδάφη. Θα σηκώσω τον στόλο μου; Ή τα αεροπλάνα μου;»
«Ανοικτού τέλους διαπραγματεύσεις δεν υπάρχουν. Στις εκθέσεις του ο Γκουτέρες το ανέφερε πολλές φορές μετά το Γκραν Μοντανά»
Ως Συναγερμός «να παραδεχόμαστε τα λάθη μας, να λέμε και ένα συγνώμη του κόσμου και να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε».
Του Κωστή Διογένους
Η συνέντευξη με τον πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού Αβέρωφ Νεοφύτου έγινε μια μέρα πριν από την επίσημη ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών για τη σύγκληση της πενταμερούς διάσκεψης. Τον καλέσαμε να μας πει γιατί έκρινε απαραίτητο το ραντεβού με τον ΓΓ του ΑΚΕΛ και τι θα συζητήσει μαζί του. Να μας περιγράψει τι ο ίδιος εννοεί με τον όρο πολιτική ισότητα για τους Τουρκοκυπρίους που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από άλλα κόμματα. Και ήταν ιδιαίτερα έντονος όταν τόνιζε πως το Κυπριακό μόνο με τον Αναστασιάδη μπορεί να λυθεί. Και έδωσε δύο λόγους για να υποστηρίξει τη θέση του αυτή. Δεν παρέλειψε σε ερώτησή μας για την απόδοση της κυβέρνησης να σημειώσει ότι πρέπει να παραδεχόμαστε τα λάθη μας, να λέμε και ένα συγνώμη του κόσμου και να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε.
-Κύριε Πρόεδρε, τι θα πείτε με τον ΓΓ του ΑΚΕΛ την τσικνοπέμπτη; Κλείσατε στα γρήγορα το ραντεβού σας…
-Θεωρώ ταπεινά ότι πρέπει να ιεραρχούμε τα προβλήματα στον τόπο μας. Για μας και για κάθε Κύπριο, το κυπριακό είναι το νούμερο ένα πρόβλημα από το οποίο εξαρτάται η επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού και το μέλλον ολόκληρου του κυπριακού λαού. Οφείλουμε σε αυτό να επικεντρωθούμε.
– Γιατί δεν έγινε προηγουμένως αυτή η συνάντηση;
-Τι έγινε και δεν έγινε στο παρελθόν, ας καταγραφεί… το είπα και θα το επαναλάβω. Φορτώστε μου όλη την ευθύνη, για όλα τα ζητήματα. Πρέπει να έρθουμε στο διαταύτα. Έχει από το 1960 που ασχολούμαστε με το τι κάναμε ή δεν κάναμε για το χτες. Και ενώ αναλωνόμαστε στο να συζητούμε τί δεν κάναμε στο χτες, χάνουμε το παρόν και το μέλλον αυτού του τόπου.
– Η ερώτηση αφορά στο δια ταύτα κ. πρόεδρε…
– Στο δια ταύτα λοιπόν. Γιατί τώρα. Διότι την ώρα που ο διεθνής παράγοντας ενδιαφέρετε για το κυπριακό, πρέπει να δούμε ποιά είναι τα μηνύματα που στέλνονται από το εσωτερικό. Συνεχίζουμε να βγάζουμε ο ένας τα μάτια του άλλου ωσάν να μην ειναι στις προτεραιότητές μας το κυπριακό. Τσακωνόμαστε από το πρωί μέχρι το βράδυ για οποιοδήποτε άλλο θέμα και είναι εκτός της ατζέντας μας η κατοχή. Και την ώρα που ο διεθνής παράγοντας δείχνει ενδιαφέρον για το πρόβλημά μας, εμείς στέλνουμε και μηνύματα, να τους κάνουμε “τέττε” γιατί δείχνουν ενδιαφέρον για το πρόβλημα μας. Για αυτή την εικόνα που δεν αντιπροσωπεύει ούτε τα πιστεύω μου, ούτε τον τόπο μου, θέλω να συναντηθώ με τον Άντρο Κυπριανού. Για να μιλήσουμε σοβαρά για τούτον τον τόπο. Και προσθέτω: τα ποσοστά των κομμάτων, κάποτε ανεβαίνουν, κάποτε κατεβαίνουν. Και τα δικά του και τα δικά μου. Κύπρο θα έχει και με μεγαλύτερο ΑΚΕΛ και με λιγότερο Συναγερμό ή το αντίστροφο. Χωρίς Κύπρο δεν έχει ούτε ΑΚΕΛ, ούτε Συναγερμό, ούτε κυπριακό ελληνισμό.
– Πηγαίνετε με κάποια πρόταση ή με συγκεκριμένη κατεύθυνση στη συζήτηση με το ΑΚΕΛ;
– Εγώ θέλω να σταλεί το μήνυμα στους οποιουσδήποτε τρίτους ότι υπάρχει μια θέληση για λύση του κυπριακού. Είναι λάθος να βγαίνουν συμπεράσματα από τρίτους ότι δεν μας ενδιαφέρει το κυπριακό. Το κυπριακό χρειάζεται μια συνολική και όχι αποσπασματική λύση. Για να βρούμε λύση πρέπει να ικανοποιήσουμε το αίσθημα ασφάλειας και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Για τους Τ/κ το αίσθημα ασφάλειας μπορεί να ικανοποιείται με την πολιτική ισότητα. Για τους Ε/κ προέχει το θέμα της ασφάλειας, των κατεχομένων εδαφών μας, των περιουσιών μας, της επιστροφής και να απαλλαγούμε από τις καταραμένες εγγυήσεις του ’60…
-Φαίνεται πως δεν αντιλαμβάνονται όλοι το ίδιο πράγμα όταν αναφέρονται στην πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων…
-Πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο τι σημαίνει πολιτική ισότητα. Διότι και εγώ αν θεωρούσα ότι με την πολιτική ισότητα κάθε μέρα θα μπουρδουκλώνεται η καθημερινότητα και δεν θα μπορεί να λειτουργήσει το κράτος, θα ήμουν αντίθετος. Η πρόταση του προέδρου Αναστασιάδη είναι σοφή. Εμείς τι θέλουμε:
• •Ν’ απαλλαγούμε από την τουρκική κατοχή.
• •Ν’ απαλλαγούμε από τα κατοχικά στρατεύματα.
• •Ν’ απαλλαγούμε από τις καταραμένες συνθήκες Εγγυήσεων του ’60.
• •Θέλουμε να πάρουμε πίσω εδάφη, τη Μόρφου μας, τα Βαρώσια και άλλες περιοχές.
• •Θέλουμε να διασφαλίσουμε το δικαίωμα της επιστροφής στη γη που τους γέννησε, τους Κερυνιώτες.
• •Θέλουμε να γίνει μια δίκαιη διευθέτηση του περιουσιακού.
Για να τα πετύχουμε αυτά όμως χρειάζεται να δώσουμε στους Τουρκοκύπριους την πολιτική ισότητα, στις περιορισμένες εξουσίες που θα παραμείνουν στην κεντρική κυβέρνηση με βάση τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας, για αποκέντρωση εξουσιών. Θέλουμε και ένα λειτουργικό κράτος. Διότι αν με την θετική ψήφο των Τ/κ θα έχω πρόβλημα στην καθημερινότητά μου, όταν θα πάω στο Κτηματολόγιο, στην Πολεοδομία ή στο γιατρό μου, σίγουρα δεν θα μπορεί να λειτουργήσει το κράτος. Άρα θα πρέπει να δούμε την κατάσταση με πραγματισμό. Από το 1964 μάθαμε να χειριζόμαστε μόνοι μας την καθημερινότητα μας. Οι Τ/κ με την παράνομη διοίκησή τους που από το 1964 και όχι από το 1974 είναι μια πραγματικότητα. Παράνομη μεν, υπαρκτή δε. Εγώ είμαι 60 χρονών, γεννήθηκα το ’61 και δεν έζησα ούτε Τούρκο ζαφτιέ, ούτε τουρκόπουλο, ούτε τ/κ υπουργό, βουλευτή ή δικαστή. Ζήσαμε με άλλες πραγματικότητες.
-Και με άλλους φόβους και…
-Όντως. Ένας από τους μεγάλους φόβους και των Ε/κ και των Τ/κ είναι τί θα γίνει μετά την λύση. Μετά τη λύση δεν θα αλλάξει η καθημερινότητα μας. Και είναι αυτό το μήνυμα που θέλω να στείλω στον κυπριακό ελληνισμό. Στον ίδιο γιατρό θα πηγαίνουμε, στο ίδιο σχολείο θα παίρνουμε τα παιδιά μας, στο ίδιο γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο ίδιο γραφείο ευημερίας θα πηγαίνουμε. Η καθημερινότητα μας δεν θα αλλάξει. Αρκεί να κουμαντάρουμε και να καταφέρουμε να καμφθεί η τουρκική αδιαλλαξία. Να πάρουμε πίσω την Μόρφου μας, τα Βαρώσια μας, άλλες περιοχές, να δικαιούται ο Κερυνιώτης να πάει να κατοικήσει στον τόπο του. Μπορεί να είναι υπο τ/κ διοίκηση, αλλά το αναφαίρετο δικαίωμα που θα εγκατασταθεί, πού θα διακινηθεί, που θα έχει την επιχείρησή του να είναι κατοχυρωμένα ως βασικές ευρωπαϊκές αρχές και παράμετροι. Θέλω να δω τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα να φεύγουν από την Κύπρο. Και ο μόνος τρόπος είναι να λύσω το κυπριακό.
-Ακόμα κι αν μας βάλουν χρονοδιαγράμματα;
-Κάποιοι άρχισαν πάλι τις επικρίσεις ότι θα μας βάλουν ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Μα καταλάβαμε ότι έχει 50 χρόνια που συζητούμε το κυπριακό; Θα ξεκινήσουμε το 2021 άλλο μακροχρόνιο για άλλα 50 χρόνια; Ανοιχτού τέλους διαπραγμάτευση δεν πρόκειται να έχουμε ξανά.
-Κύριε πρόεδρε δεν έχουμε δώσει την πολιτική ισότητα;
– Υπάρχει Ομοσπονδία παγκόσμια χωρίς πολιτική ισότητα;
– Εννοώ στις συνομιλίες, δεν την έχουμε αποδεχτεί την πολιτική ισότητα και θα την δώσουμε τώρα;
– Κοιτάξετε. Εγώ θέλω να είμαι επικοδομητικός. Εάν κάναμε μια λύση κατά την οποία και το παραμικρό θα ήταν αρμοδιότητα της κεντρικής κυβέρνησης, από τον Σύνδεσμο Χημικών, από την Οργάνωση Οπτικών, τον Σύνδεσμο Κτηματομεσιτών μέχρι το κάθε τι, έχει δίκαιο ο Αναστασιάδης, δεν θα λειτουργούσε τίποτα. Πρέπει να αποκεντρώσουμε τις εξουσίες, για να έχουμε ένα λειτουργικό κράτος.
Και να διευκρινήσω. Η αποκεντρωμένη Ομοσπονδία, δεν είναι χαλαρή. Για μένα η αποκεντρωμένη Ομοσπονδία είναι η πιο ισχυρή Ομοσπονδία. Διότι μένουν όσες εξουσίες χρειάζονται για να διασφαλίσουν μία κρατική οντότητα. Το τι θα κάνει ο καθένας σπίτι του, είναι δικό του θέμα. Μέσα στους κανόνες του παιχνιδιού της Ευρώπης. Διότι θα λύσουμε το κυπριακό ως μία οντότητα, εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
– Να ξαναθέσω διαφορετικά την ερώτηση: Μέχρι τώρα στις συνομιλίες εμείς δεν είχαμε δεχτεί οι τ/κ να έχουν πολιτική ισότητα για τα σημαντικά θέματα που τους αφορούν;
– Επαναλαμβάνω, το πρόβλημα ήταν ότι επειδή συζητούσαμε για ένα μοντέλο ομοσπονδίας, που πέραν των εξουσιών της εκτελεστικής εξουσίας συζητούσαμε και για 135 συνδέσμους και οργανώσεις όπως αυτά που ανάφερα. Από τους χημικούς και τους οπτικούς μέχρι τους κομμωτές και τις κομμώτριες. Βεβαίως δεν θα είναι λειτουργικό το κράτος εάν για το κάθε τι χρειάζεται θετική ψήφος. Όλα αυτά τα ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα, πρέπει να δοθούν στις συνιστώσες οντότητες και αυτές έχουν υποχρέωση να σέβονται τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Δεν θα κάνει ο καθένας ό,τι θέλει. Για την καθημερινότητά τους θα αποφασίζουν οι Τ/κ για τους Τ/κ και οι Ε/κ για τους Ε/κ στη βάση των ευρωπαϊκών κανόνων και του κεκτημένου.
– Και τι θα γίνει με τα πιο σοβαρά θέματα; Όπως το θέμα των υδρογονανθράκων;
-Δεν μπορείς να έχεις κράτος χωρίς να έχεις μία ΑΟΖ. Όλα αυτά είναι θέματα της Κεντρικής κυβέρνησης. Ούτε μπορείς να έχεις κράτος χωρίς να έχεις ένα FIR.
– Θα μπορούν δηλαδή οι τ/κ με μία ψήφο να μπλοκάρουν το πρόγραμμα των υδρογονανθράκων;
– Θα βρεθεί ένας τρόπος και πάντα υπάρχουν λύσεις. Γιατί να θέλει ο ε/κ ή ο τ/κ να μπλοκάρει, όταν το συμφέρον θα είναι κοινό; Συμφέρει τους τ/κ η επίλυση του κυπριακού. Πρέπει και οι συμπατριώτες μας τ/κ να κατανοήσουν ότι κάποιες προσεγγίσεις της Τουρκίας δεν είναι μόνο εις βάρος των ε/κ, είναι και εις βάρος των τ/κ. Εάν υπάρχει ένας πλούτος στο φυσικό αέριο, είναι για όλους τους κατοίκους της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένων και των τ/κ. Εάν θέλει η Τουρκία, και θέλει, να θεωρεί ότι είναι δική της η ΑΟΖ από την Λεμεσό μέχρι το Πύργο Τυλληρίας, αφαιρεί και από το πουγκί του Τ/κ.
– Αισιοδοξείτε ότι ο κ. Τατάρ συμμερίζεται την άποψη αυτή; Όταν από το πρωί μέχρι το βράδυ μιλά για την δυνατή Τουρκία η οποία έχει δικαιώματα στην AOZ της Κύπρου;
– Δεν έχουμε άλλο τρόπο να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ρητορικές παρά να μπούμε αποφασιστικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Άλλη λύση δεν έχει. Δεν είμαι ηττοπαθής, είμαι πραγματιστής. Πως θα πάρω πίσω εδάφη; Θα στείλω τον στόλο μου; Ή θα σηκώσω τα αεροπλάνα μου;
– Μια άλλη ερώτηση που τίθεται έντονα είναι τι θα γίνει εάν αποτύχει η πενταμερής…
– Δηλαδή, εάν μπω στο αυτοκίνητο για να πάω στην Πάφο και υπάρχει περίπτωση να έχω δυστύχημα θα πρέπει να πάω περπατητός; Και αν περπατήσω, μπορεί να σκουντουφλίσω άρα να μην περπατήσω; Να βγω πάνω στο γαϊδούρι, αλλά μπορεί να μουλαρώσει και να μου την δώσει και να πέσω κάτω; Άρα να μείνω σπίτι μου;
-Για να επανέλθουμε στα χρονοδιαγράμματα. Υπάρχουν κόμματα που διαφωνούν κάθετα με αυτά, μη σας πω ότι ακούστηκε και ως θέση της κυβέρνησης.
– Δεν συμφωνώ ότι πρέπει να δεχτούμε να μας βάλουν την θηλειά στο λαιμό. Αλλά ούτε και εμείς να στέλλουμε το μήνυμα ότι για να μπούμε σε ένα διάλογο πρέπει να συζητούμε για τα επόμενα 50 χρόνια. Ανοικτού τέλους διαπραγματεύσεις δεν υπάρχουν. Στις εκθέσεις του ο Γκουτέρες το ανέφερε πολλές φορές μετά το Γκραν Μοντανά. Να μην διαβάζουμε εκείνα που θέλουμε να διαβάζουμε και να μην αντιλαμβανόμαστε αυτά που πρέπει να αντιληφθούμε. Μας το ξεκαθάρισε ο διεθνής παράγοντας και τα Ηνωμένα Έθνη. Νέα διαδικασία ανοικτού τέλους δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν. Θέλουμε; Πάμε. Δεν θέλουμε; Μένουμε σπίτι μας. Αλλά αν μείνουμε σπίτι μας… το ξαναλέω, τον ερχόμενο Αύγουστο δεν είναι πικνικ που θα κάνει ο Ερντογάν στο Βαρώσι, θα κάνει πάρτι. Και όταν θα εποικίσει και το Βαρώσι, δεν πιστεύω ότι θα έχει λογικό άνθρωπο που θα έχει την ψευδαίσθηση ότι θα πάρουμε την Μόρφου ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή ή ότι θα επιτρέψουν στον Κερυνειώτη να πάει σπίτι του.
– Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συμφωνεί με τις θέσεις σας. Τα έχετε συζητήσει μαζί του; Υπάρχει απόλυτη συμφωνία ή κάποια διαφοροποίηση;
– Εγώ το είπα και θα το ξαναπώ. Αν θα λυθεί το κυπριακό, θα λυθεί με τον Αναστασιάδη. Αν δεν λυθεί με τον Αναστασιάδη, δεν θα λυθεί ποτέ. Για δύο λόγους. Πρώτο, είτε το θέλουν κάποιοι είτε δεν το θέλουν, ο Αναστασιάδης θα είναι εκεί μέχρι το 2023. Το κυπριακό δεν μπορεί να περιμένει μετά το ’23.
Δεύτερο παρά τα όσα του φορτώνουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, όπως και σε μένα και στον ΔΗΣΥ, όλα ξανασυζητήθηκαν και ήταν σε γνώση όλων πριν τις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Δεν ανακάλυψε κανένας την ταχινόπιτα. Όμως με όλα τα κακά που μας φορτώνουν υπάρχει ένα γεγονός. Ότι το 2004 πήγε ενάντια στο ρεύμα. Και τότε τον κατηγορούσαν ότι αγόρασε την μισή Καρπασία για αυτό και ήταν υπέρ του Ναι. Τώρα τον κατηγορούν πως για τους πύργους στη Λεμεσό λέει όχι. Ούτε τότε η κατηγορία ήταν σωστή ούτε τώρα. Ως ηγέτης, νιώθει το βάρος της ευθύνης για τον τόπο και δεν μπορεί να πάει σε διαπραγμάτευση με λευκή σημαία. Πρέπει να πάει να διαπραγματευτεί για τον τόπο του. Αλλά σας είπα, απέδειξε και το 2004 που βγήκε μπροστά όσο κανένας άλλος. Δεν μπορούν να του φορτώσουν την διχοτόμηση αυτοί που αντί να τσιμεντώσουν το Ναι, έφθασαν στο σημείο να τσιμεντωθεί η διχοτόμηση.
Επιπρόσθετα εάν το 2013 δεν αναλάμβανε ο Αναστασιάδης και η κυβέρνηση του που θα είμαστε; Φανταστήκαμε τι θα συνέβαινε εάν όλοι αυτοί που τον κατηγορούν διαχειρίζονταν οι ίδιοι την πανδημία; Ας σκεφτεί ο καθένας, εάν διαχειρίζονταν οι άλλοι την οικονομία τι θα γινόταν. Το 2013, χωρίς πανδημία δεν μπορούσε ο κόσμος να πάρει τον μισθό και την σύνταξή του. Του κουτσουρέψανε την ΑΤΑ, τις συντάξεις, τις κοινωνικές παροχές, τους μισθούς. Και τα ψήφισα και εγώ, διότι ήταν αναγκαία να σωθεί ο τόπος. Και τώρα ζούμε και αντέχουμε με το κράτος να έχει σχεδόν μηδενικά έσοδα, χωρίς να κοπεί ένα σεντ από παροχές, μισθούς και συντάξεις. Και αυτό το κράτος πληρώνει και όλο τον κόσμο έστω και στο 60% και στέκει. Με καλές αξιολογήσεις από το εξωτερικό αλλά και την αγορά να μας δανείζει με το χαμηλότερο επιτόκο από το 1960. Τί θέλουμε; Όταν και τα αποτελέσματα της ύφεσης είναι πολύ πιο κάτω από το μέσον όρο της Ευρώπης;
– Είστε ευχαριστημένος με την απόδοση της κυβέρνησης;
-Ουδείς αλάνθαστος. Λάθη έγιναν, λάθη γίνονται και λάθη θα γίνονται σε κάθε τόπο. Μόνο στα κοιμητήρια υπάρχουν αλάνθαστοι. Όμως να προσπαθούμε. Να διορθώνουμε τα λάθη μας και να τα παραδεχόμαστε, να λέμε και ένα συγνώμη του κόσμου και να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε.
– Με ποιο αποτέλεσμα στις βουλευτικές εκλογές θα είστε ευχαριστημένος;
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός είναι το κόμμα των μεγάλων, δικαιωμένων επιλογών. Είναι το κόμμα που πάντα έβγαινε μπροστά στα δύσκολα.
Θέλω λοιπόν ένα αποτέλεσμα που να μας επιτρέπει να κάνουμε αυτό που κάναμε πάντα. Να προσφέρουμε λύσεις στα δύσκολα. Σταθερότητα και ασφάλεια σε μια αβέβαιη εποχή.
Θέλω να σκεφτεί ο κάθε πολίτης τι θα συμβεί εαν θα έχουμε ένα κοινοβούλιο χωρίς ένα πυλώνα που εγγυάται τη σταθερότητα της χώρας.
Για οκτώ χρόνια κρατάμε με χίλια ζόρια τις ισορροπίες στη Βουλή. Για να έχει ο τόπος προϋπολογισμό, να ψηφίζονται τα αναγκαία νομοσχέδια για την ανάπτυξη της χώρας. Για να αποφύγουμε το χάος που θα είναι μοιραίο για τη χώρα μας. Με απόλυτο σεβασμό στη λαϊκή ετυμηγορία, εάν ο θυμός είναι το κύριο κριτήριο στις εκλογές, και χαθεί ο πυλώνας της σταθερότητας, ποιός θα έχει το κόστος και το πρόβλημα;
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός αποτελεί σήμερα τη μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί να οδηγήσει την Κύπρο με ασφάλεια στην επόμενη μέρα.
Με ενότητα, αισιοδοξία και ελπίδα, να πάρουμε ξανά τις ζωές μας στα χέρια μας.
