Τοποθέτηση Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στην εκδήλωση της Δικοινοτικής Πρωτοβουλίας Ειρήνης – Ενωμένη Κύπρος
«Reunification via Federation – Rebuilding a peaceful future for Cyprus»
Τρίτη, 12 Φεβρουαρίου 2019, ChateauStatus, 5.30μμ
Φίλες και φίλοι,
Κατ’ αρχάς να ευχαριστήσουμε τη Δικοινοτική Πρωτοβουλία Ενωμένη Κύπρος για την ευκαιρία που μας δίνει να ανταλλάξουμε απόψεις για την παρούσα φάση του κυπριακού και όλους εσάς για την παρουσία σας.
Προβληματίστηκα ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ξεκινήσω την αποψινή παρέμβαση. Κατέληξα στην ερώτηση που μου απευθύνουν συχνά φίλοι και γνωστοί από τις δύο κοινότητες. Ως επί το πλείστον άνθρωποι μεγάλοι σε ηλικία. Με ρωτάνε λοιπόν, εάν πιστεύω πως υπάρχει περίπτωση να λυθεί το Κυπριακό προτού φύγουν από τη ζωή.
Αυτή η απλή ερώτηση περιγράφει την τραγική πραγματικότητα του Κυπριακού μετά από δεκαετίες βίαιης διαίρεσης της πατρίδας μας.
Εάν λοιπόν θέλουμε πραγματικά να φτάσουμε στην πολυπόθητη λύση, θα πρέπει να αγγίξουμε τα δύσκολα ζητήματα του κυπριακού με τρόπο που να δημιουργούνται προϋποθέσεις επιτυχίας. Διαφορετικά, είναι σαν να επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά το ίδιο πείραμα περιμένοντας διαφορετικό αποτέλεσμα.
Αναμφίβολα δύο από τα μεγαλύτερα αγκάθια στο κυπριακό είναι η ασφάλεια για τους Ε/κ και το θέμα της πολιτικής ισότητας για τους Τ/κ. Τα ζητήματα αυτά θα πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε αλληλένδετα για να τα λύσουμε.
Για εμάς τους Ε/κ δεν νοείται λύση που θα διατηρεί εγγυήσεις, παρεμβατικά δικαιώματα και κατοχικά στρατεύματα. Οι συνέπειες από την τουρκική εισβολή του 1974 έχουν χαραχθεί βαθιά στη μνήμη κάθε Ε/κ και είναι αδιανόητο να αποδεχθεί μια διευθέτηση που θα τα περιέχει.
Η κατάργηση των εγγυήσεων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη από την πρώτη ημέρα εφαρμογής της λύσης. Σήμερα, τόσο η Ελλάδα όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφωνούν στην κατάργηση των εγγυήσεων. Μόνο η Τουρκία επιμένει.
Η ασφάλεια όμως των τ/κ συμπατριωτών μας δεν εξασφαλίζεται με την παραμονή στρατευμάτων και τη διατήρηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων. Η ένταξη της Κύπρου στην ευρωπαϊκή οικογένεια και η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια της Κύπρου αποτελούν την καλύτερη εγγύηση για όλους τους Κυπρίους.
Το σύστημα εγγυήσεων θα πρέπει λοιπόν να αντικατασταθεί με ένα μηχανισμό από τον ΟΗΕ που θα έχει την ευθύνη παρακολούθησης και εφαρμογής της λύσης.
Σε ότι αφορά τα στρατεύματα θα πρέπει ένα μεγάλο μέρος των κατοχικών στρατευμάτων να αποχωρήσει από την πρώτη μέρα εφαρμογής της λύσης. Μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα θα πρέπει να αποχωρήσει και ο τελευταίος κατοχικός στρατιώτης. Σε ότι αφορά τα μικρά στρατιωτικά αγήματα που προνοούνταν στο Σύνταγμα του 1960, την ΕΛΔΥΚ και την ΤΟΥΡΔΥΚ, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε σε μεταγενέστερο στάδιο την πλήρη κατάργηση τους. Με καλή θέληση μπορεί να βρεθεί συμφωνία.
Την ίδια στιγμή, αναγνωρίζουμε ότι τα γεγονότα που προηγήθηκαν της τουρκικής εισβολής έχουν σημαδέψει τους Τ/κ συμπατριώτες μας, οι οποίοι δεν θα ήθελαν να βιώσουν ξανά την απομόνωση και την ανασφάλεια που βίωσαν την περίοδο μετά το 1963.
Θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες φοβίες Ε/κ και Τ/κ με τρόπο που η ασφάλεια της μιας κοινότητας να μην διασφαλίζεται εις βάρος της άλλης κοινότητας.
Και θα πρέπει όλοι μας να κατανοήσουμε ότι τα δύο αυτά μεγάλα αγκάθια δεν μπορούν να είναι αλά καρτ. Δεν μπορούμε εμείς οι ε/κ να εξασφαλίσουμε αυτά που ζητούμε στην ασφάλεια, χωρίς να αποδεχθούμε την πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων. Και ταυτόχρονα δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουν οι συμπατριώτες μας Τ/κ ότι μπορούν να διασφαλίσουν την πολιτική ισότητα χωρίς να κάνουν παραχωρήσεις στο θέμα της ασφάλειας.
Tην ίδια ώρα θα πρέπει όλοι μας να επιδιώκουμε όπως η πολιτική ισότητα, που είναι δεδομένη για τα μεγάλα θέματα και για τα θέματα που έχουν να κάνουν με την τ/κ κοινότητα, θα εφαρμοστεί με τρόπο που να μην δημιουργεί δυσλειτουργία στο κράτος.
Κάτι που διασφαλίζεται με την εισήγηση του Προέδρου Αναστασιάδη για αποκέντρωση εκείνων των αρμοδιοτήτων που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών, από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στις συνιστώσες πολιτείες.
Μια εισήγηση με την οποία ως Δημοκρατικός Συναγερμός συμφωνούμε.
Υπάρχει μια σημαντική μερίδα συμπολιτών μας που εύλογα ανησυχούν για τη λειτουργικότητα της λύσης και για τις αλλαγές που αυτή μπορεί να φέρει στην καθημερινότητα τους. Ούτε τους αδικώ, ούτε τους επικρίνω. Συγκρίνουν αυτό που βιώνουν σήμερα, με το άγνωστο μιας λύσης.
Εάν διατηρήσουμε λοιπόν στο ομόσπονδο κράτος εκείνες τις εξουσίες και αρμοδιότητες οι οποίες διασφαλίζουν:
· την ενότητα και ασφάλεια του κράτους,
· τη μία κυριαρχία,
· τη μία ιθαγένεια,
· τη μία διεθνή προσωπικότητα,
- την πρακτική εφαρμογή του δικαιώματος στις 4 βασικές ελευθερίες σε όλη την επικράτεια της Κύπρου,
· την ενιαία οικονομία,
· το ενιαίο νόμισμα,
· τη μια ΑΟΖ,
· τον ένα εναέριο χώρο,
η αποκέντρωση στις συνιστώσες πολιτείες των υπόλοιπων εξουσιών, όχι μόνο θα ενισχύσει τη λειτουργικότητα του κράτους – αφού θα περιορισθούν τα σημεία τριβής – αλλά θα ενισχύσει και το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών.
Στόχος της αποκέντρωσης δεν είναι η αναίρεση της πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων αλλά η ενίσχυση της λειτουργικότητας και της βιωσιμότητας της λύσης. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε η πλειοψηφία να επιβάλλεται της μειοψηφίας στα σημαντικά ζητήματα. Αλλά ούτε και το αντίστροφο σε όλα τα θέματα της καθημερινότητας.
Αγαπητοί μου,
Το επόμενο διάστημα θα κορυφωθεί η προσπάθεια για επίτευξη συμφωνίας στους όρους αναφοράς που θα ανοίξει τον δρόμο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Μέσα από τους όρους αναφοράς εμείς αναμένουμε την επαναβεβαίωση του επιδιωκόμενου στόχου της λύσης, που είναι η ΔΔΟ όπως την περιγράφουν τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι Συμφωνίες Κορυφής Μακαρίου – Ντενκτάς και Κυπριανού Ντενκτάς, το Κοινό Ανακοινωθέν του Φεβρουαρίου του 2014, αλλά και το Πλαίσιο του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών.
Τέλος, αναμένουμε μέσα από την ορθή προετοιμασία, τον καθορισμό μιας ουσιαστικής διαδικασίας διαπραγματεύσεων που θα είναι επικεντρωμένη στην παραγωγή αποτελεσμάτων. Και που θα επιβεβαιώνει ότι όλα τα εμπλεκόμενα μέρη αποδέχονται το μέχρι σήμερα κεκτημένο των διαπραγματεύσεων.
Για εμάς, είναι μονόδρομος η συνέχιση των προσπαθειών για επανένωση της Κύπρου. Εάν όλες οι πολιτικές δυνάμεις συμφωνούμε ότι βρισκόμαστε στο πιο κρίσιμο ίσως σταυροδρόμι στην ιστορία του Κυπριακού, αποτελεί υποχρέωση μας να επιδιώξουμε τη μεγαλύτερη δυνατή ενότητα και να περιορίσουμε τις αντεγκλήσεις.
Και η απάντηση που όλοι οφείλουμε να δώσουμε σε εκείνους τους συμπατριώτες μας που αγωνιούν, εάν θα προλάβουν την λύση του Κυπριακού, είναι ότι θα προσπαθήσουμε με τόλμη και ευθύνη να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια Κύπρο απαλλαγμένη από τα λάθη του παρελθόντος. Μια Κύπρο της ειρήνης, της συνεργασίας, της ευημερίας και της προκοπής.
