Νέο πακέτο στήριξης οικονομίας
Δ: Κύριε Πρόεδρε θα σταθούμε λίγο στο νέο πακέτο στήριξης. Κάποια κόμματα επιμένουν στο ότι τα προγράμματα τα ευρωπαϊκά θα επωφεληθούν περισσότερο οι μεγάλοι αντί οι μικροί. Χθες σας άκουσα στη Βουλή να συζητάτε και με τον Υπουργό κάποια στοιχεία ακριβώς γιατί έχετε μια διαφορετική άποψη . Να μας πείτε τα δεδομένα και την άποψη σας
Αβέρωφ: Τα στοιχεία αγαπητέ μου, όπως τα παρέθεσε και ο Υπουργός Οικονομικών είναι ότι με βάση την προϊστορία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων το 90% της οποιασδήποτε χρηματοδότησης των τελευταίων 6-7 χρόνων πήγε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μόνο ένα 10% πήγε στις μεγάλες επιχειρήσεις.
Δ: Αναφέρεστε στα ευρωπαϊκά προγράμματα;
Αβέρωφ: Ναι με αυτά που λέχθηκαν χθες. Το δεύτερο, κοιτάξτε για να δείτε κάποιες αντιφάσεις. Λέχθηκε από πολιτικά κόμματα ότι μα είναι τέτοιες οι διαδικασίες των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ελέγχου που μπορεί να καθυστερήσουν στην εκταμίευση. Λέχθηκε ξεκάθαρα από πολιτικά κόμματα και πολιτικούς αρχηγούς. Πως συνάδει από τη μια να κατηγορούν την κυβέρνηση ότι δήθεν δεν ήθελε τον έλεγχο και τώρα πάλι να την κατηγορούν ότι επιλέγει προγράμματα που είναι τέτοιοι έλεγχοι που θα καθυστερήσει η εκταμίευση των δανείων. Ν’ αποφασίσουν σε πιο σημείο έχουν δίκιο. Το ένα τους επιχείρημα αντιστρατεύεται το άλλο. Να ξεκαθαρίσω ότι ως Δημοκρατικός Συναγερμός και ως κυβέρνηση ουδέποτε είχαμε πρόβλημα με οποιοδήποτε έλεγχο. Ένα πρόβλημα μόνο έχουμε, το να προσπαθούν οποιοδήποτε να σκοτώνουν τις οποιεσδήποτε προσπάθειες για στήριξη της οικονομίας και της κοινωνίας. Θα μας βρίσκουν απέναντι μας, όχι οι συνάδελφοι των άλλων πολιτικών κομμάτων, θα μας βρίσκει απέναντι της η νοοτροπία, η πολιτική, η οποιαδήποτε νοοτροπία, που περιμένει στη γωνιά εκ τους ασφαλούς, να προσπαθεί η κυβέρνηση και ο Συναγερμός να δίδουν λύσεις σε προβλήματα και αυτοί να ψάχνουν μικροπροβλήματα των λύσεων. Εμάς το καθήκον μας δεν είναι να ψάχνουμε στα πίτουρα για να βρίσκουμε κάποιες αδυναμίες, κάποιες λύσεις. Αλλά καθήκον και υποχρέωση μας για κάθε πρόβλημα να βρίσκουμε λύση. Εν γνώσει μας ότι η οποιαδήποτε λύση δεν είναι η τέλεια αλλά πρέπει να εντοπίζουμε τα προβλήματα γρήγορα και αποτελεσματικά.
Μεταναστευτικό
Δ: Θα ήθελα να ζητήσω τη θέση σας για ένα άλλο μεγάλο ζήτημα το οποίο επηρεάζει πολλές τοπικές κοινωνίες αλλά προκαλεί και πολιτικές αντιπαραθέσεις και αφορά το θέμα των μεταναστών, το οποίο φάνηκε ότι στο περιθώριο αυτού που περιγράψεται προηγουμένως να αναπτύσσεται κάπως δυναμικά. Πολλές τοπικές κοινωνίες αντιμετωπίζουν προβλήματα, έχουν μπροστά τους και διάφορα συμβάντα. Υπάρχει μια έντονη κριτική από την πλευρά της αντιπολίτευσης για χειρισμούς των κυβερνώντων σε σχέση με τη μεταχείριση μεταναστών. Απλά ήθελα να ρωτήσω την θέση του ΔΗΣΥ και τι πρέπει να γίνει άμεσα και πρακτικά για να υπάρξει μια άμβλυνση αυτού του προβλήματος που ενδεχομένως έτσι αν μου επιτρέπεται ένα σχόλιο ενδεχομένως απότοκο αυτού του προβλήματος να ήταν το συμβάν στο τέμενος
Αβέρωφ: Αυτή η παράταξη δεν απέφυγε ποτέ τις καυτές πατάτες. Το μεταναστευτικό είναι ένα σοβαρό ζήτημα που αν δεν το προσέξουμε μπορεί να εκτροχιαστεί και να τεθεί εκτός ελέγχου. Θα οριοθετήσω τη θέση του Δημοκρατικού Συναγερμού στο μεταναστευτικό. Όπως και σε όλα τα ζητήματα, ο Δημοκρατικός Συναγερμός ποτέ δεν ήταν σε οποιοδήποτε άκρο. Λάθη κάνουμε, παραλήψεις κάνουμε όμως στις κεντρικές μας πολιτικές, ταπεινά λέω, είμαστε η δύναμη που αποφεύγει τα οποιαδήποτε άκρα και στο μεταναστευτικό υπάρχουν δύο άκρα. Το ένα άκρο είναι αυτό που θέλει την Κύπρο να είναι μια ελεύθερη κέρκυρα, όποιοι θέλετε κοπιάστε στην Κύπρο με μια διεθνιστική προσέγγιση, μια αριστερή προσέγγιση. Και είναι και μια άλλη αντίληψη, το άλλο άκρο με ένα μίσος και μισαλλοδοξία. Όποιος δεν είναι Έλληνας και Χριστιανός, είναι εχθρός. Εμείς σεβόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτικών προσφύγων. Όμως έχουμε υποχρέωση ως κοινωνία να προστατεύσουμε τη χώρα και την κοινωνία μας από οποιουσδήποτε παράτυπους μετανάστες ή παράνομους που θέλουν να εκμεταλλευτούν τη χώρα μας εις βάρος της κυπριακής κοινωνίας. Ξεκάθαρη θέση. Είμαστε δίπλα από την κυβέρνηση μας, δίπλα από τις πολιτικές του Υπουργείου Εσωτερικών όπως κατατέθηκαν και δημόσια και μέσα από κυβερνητικά νομοσχέδια. Από την μια τον σεβασμό μας προς το ανθρώπινο δικαίωμα, όπως αυτό υπαγορεύουν οι διεθνείς και ευρωπαϊκές μας συμβάσεις. Από την άλλη να προστατεύσουμε την χώρα μας. Και σε αυτά δεν θα σηκώσουμε καμιά έκπτωση ούτε θα δεχτούμε να παραβιαστούν ανθρώπινα δικαιώματα ούτε από την άλλη η χώρα μας να είναι μια ελεύθερη κέρκυρα, όποιοι θέλετε ελάτε, κοπιάστε, παράνομα, παράτυπα και αυτή η κοινωνία είτε έχει είτε δεν έχει πόρους, θα πρέπει να στηρίξει. Και κάτι επιπρόσθετο. Μας ανησυχούν, τα τελευταία φαινόμενα αύξησης της εγκληματικότητας. Προσέξτε να μην παρεξηγηθώ. Δεν λέω ότι στον τόπο μας η εγκληματικότητα είναι εξαιτίας των μεταναστών. Υπήρχε εγκληματικότητα, υπάρχει και θα υπάρχει σε οποιαδήποτε χώρα. Απλά παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα εγκληματικότητα μεταξύ διαφόρων ομάδων μεταναστών και χρειάζεται οι αρχές ασφαλείας να εφαρμόσουν τον νόμο και την τάξη είτε αυτό αφορά Κύπριους πολίτες που παρανομούν είτε αφορά μετανάστες. Παράνομους ή νόμιμους.
Τουρισμός
Δ: Ένα σχόλιο για τον τουρισμό ενόψει του γεγονότος ότι θα ανοίξουν τα αεροδρόμια σύντομα. Από συγκεκριμένες χώρες, πως το βλέπεται;
Αβέρωφ: Θα σχολιάσω το θέμα του τουρισμού. Πρώτον θα πω την ταπεινή μου άποψη. Όσο πιο γενναιόδωρα θα είναι τα πακέτα στήριξης, συνέχισης στήριξης του τουριστικού τομέα και μιλώ για τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια εκ μέρους της κυβέρνησης τόσο λιγότερο θα είναι το τελικό κόστος για το κράτος. Γιατί πρέπει να ενθαρρύνουμε τους ξενοδόχους και τους εστιάτορες και όλους τους συνδεδεμένους με την τουριστική βιομηχανία, ν’ ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους και να μην προβληματίζονται ότι αν τις ανοίξω θα παττήσω. Άρα αν η κυβέρνηση έχει ένα γενναιόδωρο πρόγραμμα συνέχισης της στήριξης αυτού του τομέα θα ενθαρρυνθούν ν’ ανοίξουν και στο τέλος, του κράτους θα του κοστίσει λιγότερο. Αν πάμε με πολύ συντηρητικά μέτρα στήριξης της τουριστικής βιομηχανίας για τους επόμενους μήνες, πολύ φοβάμαι ότι οι πλείστοι δεν θα ανοίξουν με αποτέλεσμα το κόστος στα δημόσια οικονομικά να είναι μεγαλύτερο. Όμως έχει και ένα κομμάτι που αφορά τους ξενοδόχους μας. Εάν η κυβέρνηση που πιστεύω θα πράξει το καθήκον της για να έχει μια γενναιόδωρη συνέχιση της στήριξης στη βιομηχανία που έχει πληγεί περισσότερο και αυτοί πρέπει να βγουν με τους συνεργάτες τους του εξωτερικού και να στείλουν ένα μήνυμα ότι είναι δίπλα από τους συνεργάτες τους, τους τουριστικούς πράκτορες και στις καλές χρονιές όπως είναι το 2019 και στις δύσκολες χρονιές που είναι το 2020. Να στείλουν ένα μήνυμα ότι όπως μοιραζόμασταν τα κέρδη στις καλές χρονιές, θα είμαστε δίπλα σας συνεργάτες να σας στηρίξουμε να μειώσετε τα ρίσκα σας σαν ταξιδιωτικοί πράκτορες, να νιώσει ο ξένος ταξιδιωτικός πράκτορας ότι βρίσκει την κατανόηση από ένα συνεργάτη του που τα τελευταία 5-6 χρόνια και με τη βοήθεια τους, είχαν εξαίρετα αποτελέσματα. Να βγούμε προς τα έξω και σαν μια οικονομία που είμαστε διατεθειμένοι να δούμε και το πρόβλημα του συνεργάτη μας. Και με αυτόν τον τρόπο πιστεύω ότι αν πράξουμε αυτά τα δύο, το κράτος έρθει με συνέχιση ενός γενναιόδωρου προγράμματος στήριξης της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και της επισιτιστικής θα ενθαρρυνθούν να ανοίξουν. Άμα ανοίξουν να δείξουν αυτό το καλό πνεύμα για συνεργασία με τους τουριστικούς πράκτορες του εξωτερικού. Και εν πάση περιπτώσει να επωφεληθούμε και τα καλά σχόλια ανά το παγκόσμιο, να εξαργυρώσουμε και τα άριστα αποτελέσματα που λέμε ότι είμαστε μια από τις πιο ασφαλής υγειονομικά χώρες. Να πουλήσουμε επιτέλους αυτές τις θυσίες και επιτεύγματα μας. Και εγώ είμαι αισιόδοξος. Λεν όλοι 15-20% αν τα καταφέρουμε. Και σε αυτό μπορεί να εκπλαγούμε θετικά υπό τις προϋποθέσεις που έχω πει
Τράπεζες
Αβέρωφ: Αγαπητέ μου δεν υπήρξε διαθέσιμο εργαλείο που αυτή η κυβέρνηση δεν το χρησιμοποίησε. Και πρέπει το κάθε μέτρο να το δούμε στο συνολικό οικονομικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και όχι από μόνο του γιατί πρέπει να δούμε και την ενίσχυση της απασχόλησης και των εργαζομένων, την αναστολή υποχρεώσεων είτε δόσεων είτε φόρων και το τρίτο ρευστότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους αυτοεργοδοτούμενους. Αυτή είναι η αρχιτεκτονική. Από εκεί και πέρα είτε ήταν οι κρατικές εγγυήσεις για να δώσουν οι τράπεζες λεφτά είτε είναι ευρωπαϊκά προγράμματα για να δώσουν οι τράπεζες λεφτά ή να δώσουν ρευστότητα οι τράπεζες χωρίς οποιοδήποτε πρόγραμμα, βεβαίως και είναι θέμα που έχουν και ευθύνη και υποχρέωση οι τράπεζες. Και χαίρομαι θέτετε την ερώτηση για να στείλω και ένα μήνυμα. Είναι η ευκαιρία των τραπεζών αυτό το κακό όνομα που έχουν στην κοινωνία, αυτή την κακή εικόνα που έχουν στην κοινωνία, να βελτιώσουν και την εικόνα τους αλλά και να βοηθήσουν την οικονομία. Να μην συνεχίσουν οι τράπεζες να έχουν γραφειοκρατία που ο πολίτης να λέει καλύτερα να έχω να συναλλάττομαι με τη δημόσια υπηρεσία παρά με μια τράπεζα. Να δείξουν ταχύτητα και αποτελεσματικότητα γιατί είχαμε το ευτύχημα σαν Κύπρος να μας βρει η μεγάλη κρίση με ρευστά διαθέσιμα στο κράτος, με αξιόπιστο κράτος, αλλά μας βρήκε η κρίση και με μεγάλη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα.
Πολύ πέραν τον 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, excess liquidity στο τραπεζικό σύστημα. Θα το πω ξανά. Όταν μια οικονομία πάει καλά, όταν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πάνε καλά, πάνε καλύτερα και οι τράπεζες. Άρα είναι προς όφελος και των τραπεζών να πηγαίνει η οικονομία καλά. Και κάτι άλλο. Το αντίστροφο, δεν υπάρχει περίπτωση να πηγαίνει η οικονομία μιας χώρας καλά χωρίς αν έχει ένα υγιές, αξιόπιστο και αποτελεσματικό χρηματοπιστωτικό τομέα. Άρα είναι η ευκαιρία των τραπεζών που από τη μια, ποιοι είναι οι πελάτες των τραπεζών; Από τη μια οι καταθέτες από την άλλη οι δανειολήπτες. Όλοι έχουν παράπονο. Οι καταθέτες έχασαν τα λεφτά τους γιατί οι τραπεζίτες δεν μπορούσαν να εισπράξουν από αυτούς που έδιναν τα δάνεια για να δώσουν πίσω τα λεφτά στους καταθέτες και από την άλλη οι δανειολήπτες, άλλοι που κινδυνεύουν λόγω προβλημάτων που είχαν. Όχι κακόπιστων γιατί όποιος έχει μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν σημαίνει ότι είναι και κακοπληρωτής. Είναι οι συνθήκες. Κάποιοι έτυχαν οι συνθήκες. Υπάρχουν και οι κακοπληρωτές, οι στρατηγικοί κακοπληρωτές αλλά υπάρχει και μια μεγάλη μάζα που λόγω των δυσκολιών δεν μπορούσε. Δεν είχαν τους μηχναισμούς να αναδιαρθρώσουν τα δάνεια με τέτοιο τρόπο που και η τράπεζα θα έβγαινε κερδισμένη αλλά και ο δανειολήπτης θα μπορούσε να ανταποκριθεί. Πρέπει να αλλάξουν νοοτροπίες και οι τράπεζες και είναι η ώρα τους. Δεν είπα να δίδουν ασύστολα χωρίς περίσκεψη τα δάνεια αλλά πρέπει να βοηθήσουν τις βιώσιμες και μη προβληματικές επιχειρήσεις όπως περιγράφονται από τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές και να δώσουν ρευστότητα τώρα, όχι σε έξι μήνες, σε μερικές εβδομάδες. Σε μερικούς μήνες, σε 1-2 μήνες να τελειώνουμε να λύσουμε και το πρόβλημα της ρευστότητας
