Διάσκεψη Τύπου Προέδρου Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αννίτας Δημητρίου για μόνιμα μέτρα στήριξης της μεσαίας τάξης στη φορολογία και την ενέργεια
Κυρίες και κύριοι,
Οι εξελίξεις στην περιοχή μας είναι δραματικές. Είναι προφανές ότι στη Μέση Ανατολή εισερχόμαστε σε μια περίοδο με άγνωστες συνέπειες για τον κόσμο, την Ευρώπη αλλά και συγκεκριμένα για την περιοχή μας: συνέπειες γεωπολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές.
Η χώρα μας επηρεάζεται άμεσα από τα γεγονότα. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε εγκαίρως το πρόβλημα και να καταστρώσουμε σχέδια αντιμετώπισης σε σχέση με τα πιθανά σενάρια. Αν -ευχής έργον- η κατάσταση εκτονωθεί, θα διασφαλίσουμε για τους πολίτες μια καλύτερη επόμενη μέρα.
Αν, όμως, τα πράγματα χειροτερέψουν, πρέπει να έχουμε σχέδιο δράσης. Εναλλακτικές λύσεις που να αντιμετωπίζουν τις αρνητικές συνέπειες.
Η πάγια πολιτική του Δημοκρατικού Συναγερμού έχει τρεις σημαντικούς πυλώνες:
Πρώτον, η διασφάλιση ότι η Κύπρος παραμένει πόλος ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή. Θεωρούμε ότι σε αυτόν τον στόχο η ενότητα και η συλλογικότητα είναι αναγκαία προϋπόθεση. Είμαστε πάντα πρόθυμοι να συμβάλουμε στην ενίσχυση της θέσης της χώρας και πάντοτε θέτουμε το συλλογικό πάνω από το κομματικό όφελος.
Επικροτήσαμε την Αμάλθεια. Παράλληλα, έχουμε επανειλημμένως ζητήσει από τον Πρόεδρο καλύτερο συντονισμό, καθώς και τη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου. Είχαμε το Λίβανο, είχαμε τις προτάσεις Γκουτέρες και τώρα έχουμε την κρίση στη Μέση Ανατολή. Το αίτημά μας εξακολουθεί να ισχύει.
Ήδη οι αυξημένες μεταναστευτικές ροές αποτελούν ανησυχητικό φαινόμενο. Έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας. Περιμένουμε από την κυβέρνηση να λάβει πρωτοβουλίες, αλλά και τα αποτελέσματα των πρωτοβουλιών που έχει ήδη λάβει.
Δεύτερος πυλώνας η θωράκιση της αναπτυξιακής πορείας της χώρας. Είμαστε η παράταξη της σοβαρότητας και της υπευθυνότητας στην οικονομία. Δεν πρόκειται ποτέ να συμβιβαστούμε με τη δημαγωγία και τον λαϊκισμό. Την ίδια στιγμή παραδώσαμε μια οικονομία με δυναμική ανάπτυξης και πλεονασματικό προϋπολογισμό. Ο στόχος του πλεονάσματος όμως είναι αφενός για να μειώνεται το δημόσιο χρέος και αφετέρου για να επενδύεται στη μελλοντική ανάπτυξη και θωράκιση της χώρας. Όχι να τροφοδοτεί τη διόγκωση του κράτους. Θεωρούμε λανθασμένη τη μεγάλη διόγκωση των ανελαστικών δαπανών. Αντίθετα, προτείνουμε ουσιαστικά μέτρα στήριξης της οικονομίας μας (κυρίως σε επενδύσεις), έτσι ώστε να κρατηθεί στις ράγες της ανάπτυξης και για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και ανθεκτικότητά της.
Τρίτος πυλώνας η υποστήριξη της μεσαίας τάξης και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, της ραχοκοκαλιάς της κοινωνίας και της οικονομίας μας. Είναι βασική αποστολή της Παράταξής μας να ακούμε, να κατανοούμε και να ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες των πολιτών. Και αυτήν την περίοδο οι πολίτες ανησυχούν.
Νιώθουν άγχος, ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το αύριο. Για το αυξανόμενο κόστος ζωής και τις πιέσεις στο βιοτικό τους επίπεδο. Για την ακρίβεια, το ρεύμα, τα καύσιμα, τα ενοίκια, τα επιτόκια, το κατασκευαστικό κόστος. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε τους πολίτες.
Γι’ αυτό ενημερώνουμε ότι ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν θα δεχθεί κανέναν νέο φόρο στους πολίτες. Γιατί είναι στα όριά τους και δεν μπορούν να σηκώσουν κι άλλες επιβαρύνσεις. Αντίθετα, παρουσιάζουμε μια σειρά από μόνιμες πολιτικές που στηρίζουν στοχευμένα τη μεσαία τάξη, με έμφαση τις οικογένειες με παιδιά, καθώς και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όπως το Οικογενειακό Αφορολόγητο Εισόδημα και τα Κίνητρα για την Ενεργειακή Μετάβαση.
Οι προτάσεις μας
Οι σημερινές προκλήσεις είναι άκρως διαφορετικές από ό,τι πριν από δύο μόλις χρόνια. Τα σημερινά -διαφορετικά- δεδομένα αφορούν κυρίως τον πληθωρισμό (διευρυμένη ακρίβεια κυρίως σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες), τα υψηλά επιτόκια και το υψηλό κόστος στέγασης και ενοικίων. Πριν από λίγα χρόνια είχαμε πολύ χαμηλό ή ακόμη και αρνητικό πληθωρισμό, ενώ τα επιτόκια ήταν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα για παρατεταμένη διάρκεια. Επίσης το κατασκευαστικό κόστος ήταν τουλάχιστο 20% λιγότερο πριν από την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
H αντιμετώπιση του πληθωρισμού και των επιπτώσεών του θα πρέπει να συνιστά προτεραιότητα. Επίσης τα επιτόκια δεν αναμένεται να μειωθούν με τον ίδιο ρυθμό που αυξήθηκαν ούτε και να επανέλθουν στα πολύ χαμηλά επίπεδα του παρελθόντος.
Η συνύπαρξη των πιο πάνω δημιουργεί ένα πρωτόγνωρο σκηνικό που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε. Πέρα από τη στήριξη των χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων και άλλων έκτακτων μέτρων που έχουν ληφθεί, θεωρούμε ότι χρειαζόμαστε μόνιμες πολιτικές που να στηρίζουν στοχευμένα τη μεσαία τάξη, με έμφαση τις οικογένειες με παιδιά, καθώς και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν είναι υπέρ της μονιμοποίησης έκτακτων μέτρων. Χρειαζόμαστε όμως ενναλακτικά μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που να έχουν ταυτόχρονα μακροπρόθεσμο όφελος για το σύνολο της οικονομίας μας.
Η εμπειρία έδειξε ότι η σταδιακή και προσεκτική παραχώρηση κινήτρων, οι επενδύσεις υψηλής απόδοσης και η στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση δεν μειώνουν τα κρατικά έσοδα, αλλά οδηγούν σε αύξησή τους.
Α. Μέτρα φοροελάφρυνσης και κοινωνικής πολιτικής
Καμία νέα φορολογική επιβάρυνση στους πολίτες και στις επιχειρήσεις δεν πρέπει να επιβληθεί. Αντίθετα, έχουμε ήδη προτείνει μια στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση για τις οικογένειες μεσαίου εισοδήματος που ο ένας εκ των δύο συζύγων είναι χαμηλόμισθος. Πιστεύουμε ότι το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζει οικογένειες που το έχουν περισσότερο ανάγκη και σήμερα καταβάλλουν δυσανάλογα μεγαλύτερο φόρο.
Πιστεύουμε επίσης ότι απαιτείται μια στοχευμένη βελτίωση της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, με έμφαση στο επίδομα τέκνου και στη φοιτητική χορηγία. Πιο συγκεκριμένα προτείνεται:
– Αύξηση της στήριξης κυρίως για όσους έχουν δύο παιδιά και άνω.
– Αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων στη βάση του πληθωρισμού της τελευταίας τριετίας για να στηριχθούν περισσότερες οικογένειες μεσαίου εισοδήματος.
Με τα πιο πάνω υπηρετείται ταυτόχρονα το μεγάλο κεφάλαιο της δημογραφικής πολιτικής καθώς και η στήριξη του θεσμού της οικογένειας.
Β. Μείωση του κόστους ενέργειας και καυσίμων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Καταρχάς πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για ολοκλήρωση της στρατηγικής σημασίας έργου στο Βασιλικό, για έλευση του φυσικού αερίου. Ήδη οι εργασίες έφτασαν σε ένα πολύ προχωρημένο σημείο. Επίσης, θα πρέπει επιτέλους να ξεπεράσουμε τα εναπομείναντα εμπόδια για να λειτουργήσει η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού.
Ταυτόχρονα, οι προτάσεις που παραθέτουμε σήμερα, στόχο έχουν τη μόνιμη και μεγάλη μείωση του κόστους ενέργειας και καυσίμων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, έτσι ώστε να εργαζόμαστε παράλληλα για τον στόχο της ενεργειακής μετάβασης. Για τους σκοπούς αυτούς, πέραν των υφιστάμενων κινήτρων που χρηματοδοτούνται με ευρωπαϊκούς πόρους, πρέπει να αξιοποιηθούν πρόσθετοι κρατικοί πόροι σε στοχευμένα μέτρα ενθάρρυνσης επενδύσεων, υπηρετώντας ταυτόχρονα τους μακροπρόθεσμους στόχους και υποχρεώσεις μας, με ορίζοντα αρχικά το 2030.
Όπως έχει αποδειχθεί υπάρχουν αρκετά περιθώρια μείωσης του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος και των καυσίμων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Συνεπώς είναι προς αυτήν την κατεύθυνση που πρέπει να κινηθούμε πιο επιθετικά από τώρα και τα επόμενα χρόνια.
Προτείνουμε:
1.Ενθάρρυνση επενδύσεων για εξοικονόμηση ενέργειας για κατοικίες και για επιχειρήσεις.
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στις παλαιές κατοικίες καθώς επίσης και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που η οικονομική τους δραστηριότητα είναι εντάσεως ενέργειας. Όπως για παράδειγμα εργοστάσια, μεταποιητικές βιομηχανίες, τουριστικές μονάδες κ.α’. Ταυτόχρονα απαιτείται ειδικός σχεδιασμός για την ενθάρρυνση επενδύσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε παλαιά διαμερίσματα που σήμερα δεν μπορούν να ευνοηθούν. Τα κίνητρα σε οικίες και διαμερίσματα θα πρέπει να είναι αναλόγως της σύνθεσης της οικογένειας καθότι αυτό συνδέεται απόλυτα με το ύψος της κατανάλωσης.
- Περισσότερα κίνητρα για επενδύσεις στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με μεγαλύτερη έμφαση στις ευάλωτες ομάδες, στις οικογένειες με παιδιά και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης. Επίσης ειδικός σχεδιασμός χρειάζεται για αυτό-παραγωγή από τους γεωργούς μας.
- Μείωση της γραφειοκρατίας και επιτάχυνση διαδικασιών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Επίσης χρειάζεται η άμεση χωροθέτηση περιοχών για παραγωγή ΑΠΕ, κάτι που εκκρεμεί εδώ και χρόνια.
- Βελτίωση του σχεδίου «Φωτοβολταϊκά για όλους», με έμφαση στις πολυμελείς οικογένειες καθώς και για τις ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού, με δικαίωμα αποπληρωμής σε περισσότερα έτη αντί με σταθερό ποσό €150 τη διμηνία. Το σχέδιο «Φωτοβολταϊκά για όλους» θα πρέπει να γίνει πραγματικά για όλους και όχι για λίγους.
- Ενθάρρυνση των επενδύσεων για αποθήκευση ενέργειας
Χωρίς μικρά και μεγάλα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ θα είναι προβληματική. Δυστυχώς δεν έχει γίνει ακόμα κανένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, παρά το ότι έχουμε εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Το κόστος της αποθήκευσης με μπαταρίες έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια και προβλέπεται η περαιτέρω μείωσή του. Σήμερα, χωρίς συστήματα αποθήκευσης μεγάλη ποσότητα ανανεώσιμης ενέργειας χάνεται σχεδόν σε καθημερινή βάση.
Πιστεύουμε ότι το κράτος πρέπει να προσθέσει σημαντικούς κρατικούς πόρους για τις εν λόγω επενδύσεις που θα έχουν μόνιμο και ουσιαστικό αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται:
-Να προχωρήσει επιτέλους ο σχεδιασμός για ένα κεντρικό σύστημα αποθήκευσης.
-Ενθάρρυνση για αποθήκευση ενέργειας από υφιστάμενα εμπορικά συστήματα ΑΠΕ.
– Οι νέες επενδύσεις σε εμπορικά συστήματα ΑΠΕ να συνοδεύονται υποχρεωτικά με μια ελάχιστη αποθήκευση ενέργειας.
– Κίνητρα για αποθήκευση ενέργειας σε επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης.
– Άμεση και επιθετική επέκταση του δικτύου της ΑΗΚ για να μπορεί να απορροφήσει περισσότερη πράσινη ενέργεια.
– Μεγαλύτερη διείσδυση της ΑΗΚ στις ΑΠΕ και περισσότερες επενδύσεις στην αποθήκευση ενέργειας.
- Μείωση της κατανάλωσης καυσίμων στις μεταφορές
Δυστυχώς στην Κύπρο δεν έχουμε σύστημα μέσων μαζικής μεταφοράς που θα λειτουργούσε ως εναλλακτική μορφή διακίνησης. Ωστόσο κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση (π.χ. αύξηση μαθητικών διαδρομών με λεωφορεία) είναι απόλυτα ορθή.
Τα ηλεκτρικά οχήματα παραμένουν μια υποσχόμενη τεχνολογία που θα έχει σημαντικά οφέλη για την Κύπρο, ωστόσο παραμένουν ακριβά έστω και με την επιδότηση. Εκτιμάται ότι το κόστος τους θα μειωθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια. Χρειάζεται βεβαίως να αρχίσει να αυξάνεται σημαντικά η διείσδυση στο στόλο των οχημάτων πριν από την ένταξη του τομέα των οδικών μεταφορών στο σύστημα αγοράς ρύπων το 2027 αλλιώς θα έχουμε ένα άλλο μεγάλο κόστος να πληρώνουμε. Πιο συγκεκριμένα προτείνονται τα ακόλουθα:
-Περαιτέρω ενθάρρυνση φέτος και τα επόμενα χρόνια για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όσο αφορά τα νοικοκυριά ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις οικογένειες με παιδιά, με κλιμάκωση της στήριξης αναλόγως του αριθμού των τέκνων.
-Επιτάχυνση των επενδύσεων και κίνητρα για δημόσιες υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, κάτι στο οποίο έχουμε καθυστερήσει.
-Κίνητρα απόσυρσης παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων. Εκτός από τα ηλεκτρικά οχήματα θα πρέπει να δούμε μεταβατικές δράσεις ώστε να πετύχουμε πιο γρήγορη μείωση της κατανάλωσης συμβατικών καυσίμων.
Κυρίες και κύριοι
Κλείνοντας θα ήθελα να σημειώσω με έμφαση το εξής: ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν εισηγείται ποτέ κάτι ανέφικτο ή κάτι ατεκμηρίωτο ή κάτι που μπορεί να διαταράξει τη δημοσιονομική ή οικονομική σταθερότητα.
Σήμερα το ζητούμενο δεν είναι πως να αυξηθούν περαιτέρω τα έσοδα του κράτους αλλά πως να κρατήσουμε στις σωστές ράγες τον παραγωγικό ιστό, τη μεσαία τάξη και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έτσι ώστε να συνεχίσουν να επενδύουν, να παράγουν θέσεις εργασίας και συνεπώς μελλοντικά έσοδα για το κράτος. Αν πληγούν ανεπανόρθωτα η μεσαία τάξη και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τότε μεσοπρόθεσμα θα μειωθούν και τα έσοδα του κράτους.
Ασφαλώς χρειάζονται και βοηθούν έκτακτα και προσωρινά μέτρα στήριξης με έμφαση ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Ωστόσο, επειδή δυστυχώς προβλέπουμε ότι το κόστος ζωής θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, χρειάζεται πλέον μια ολιστική και μεσοπρόθεσμη αντιμετώπιση.
Χρειάζονται μέτρα στη βάση σοβαρών και ορθών εκτιμήσεων και πολιτικές που θα επιτυγχάνουν μόνιμα και ουσιαστικά αποτελέσματα και που θα διασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και τη σταθερότητα της οικονομίας μας και όχι το αντίθετο.
Προς αυτές τις κατευθύνσεις είναι τα μέτρα που έχουμε εισηγηθεί σήμερα.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα συνεχίσει να καταθέτει σοβαρές και τεκμηριωμένες προτάσεις, που θα είναι ταυτόχρονα δημοσιονομικά εφικτές και θα έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο και την οικονομία μας. Μέτρα πολιτικής που θα τεκμηριώνεται ότι το μεσοπρόθεσμο όφελος για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την οικονομία μας θα είναι σαφώς μεγαλύτερο από το βραχυπρόθεσμο κόστος.
