Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Αν είναι κάτι που χαρακτηρίζει το 2024 είναι η γρήγορη και ταχύτατη μεταβολή καταστάσεων, και δεδομένων. Αυτό που συμβαίνει, πλέον, είναι ότι τα πάντα αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Αν κάνουμε ένα zoom out θα δούμε έναν κόσμο άνω-κάτω. Ένα κόσμο να μεταβάλλεται με αστραπιαίες ταχύτητες. Ακόμη και σε διεθνές επίπεδο, γεωστρατηγικές ισορροπίες που για δεκαετίες υπήρχαν, τις παρακολουθούμε να αλλάζουν. H Ευρώπη αντιμετωπίζει τα δικά της προβλήματα. Στην Ουκρανία, η ρωσική εισβολή και ο πόλεμος συνεχίζονται. Χιλιάδες ζωές κάθε εβδομάδα χάνονται. Το ίδιο και στην γειτονιά μας. Μέσα σε μια εβδομάδα είχαμε ανατροπή καθεστώτος μισού αιώνα στη Συρία. Μέσα σε λίγες εβδομάδες είχαμε αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Και σε όλα αυτά έχουμε τον μεγάλο μας βραχνά: Την κατοχική Τουρκία να ισχυροποιείται.
Ζούμε λοιπόν σε ένα ρευστό, ασταθές και επικίνδυνο περιβάλλον. Σε αυτό πρέπει να προσαρμοστούμε και να δείξουμε ανθεκτικότητα. Ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα λοιπόν είναι αυτό που πιστεύουμε ότι πρέπει να χαρακτηρίζει την πολιτική το 2025 -άρα και τη φύση του προϋπολογισμού.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Κάνοντας το ίδιο zoom out, αλλά τώρα στα εντός συνόρων δεδομένα, θα δούμε τους συμπολίτες μας χωρίς άλλη υπομονή. Η κυβέρνηση έχει σπαταλήσει την περίοδο χάριτος και δεν υπάρχει άλλη ανοχή σε καθυστερήσεις και λάθη.
Τι ζητούν πραγματικά οι πολίτες;
Τι μας λένε είτε μέσα από τις δημοσκοπήσεις, είτε μέσα από τις προσωπικές συζητήσεις;
Ένα πράγμα ζητούν: Να ευκολύνουμε την καθημερινότητα τους. Να κάνουμε τη ζωή τους πιο εύκολη για να παράξουν για εκείνους, τα παιδιά και κατ’ επέκταση για την πατρίδα τους. Δεν ζητούν ελεημοσύνη.
Ζούμε ήδη σε μια εποχή metapolitics. Ο λαϊκισμός και η αφοριστική λογική, ο τρόπος δημόσιας συζήτησης, η επικράτηση προσώπων έναντι κομμάτων και πολιτικών, όλα αυτά αποτελούν ένα νέο πολιτικό σκηνικό.
Η αναζωπύρωση των ακραίων ούτως καλούμενων αντισυστημικών ρευμάτων αποτελεί βαθιά πρόκληση για τις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Βλέπουμε πρόσωπα που, χρησιμοποιώντας την επιρροή που τους δίνει η αναγνωρισιμότητα τους, εκμεταλλεύονται τις ανησυχίες του κόσμου, τον κοινωνικό κατακερματισμό και τη γενική απογοήτευση από το πολιτικό σύστημα.
Προσφέρουν απλουστευτικές λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα, τυλιγμένες με ρητορικά αφηγήματα.
Χρειαζόμαστε πολιτικές που να επικεντρώνονται στη μείωση της ανισότητας και στην παροχή ευκαιριών για όλους τους πολίτες, αντιμετωπίζοντας έτσι ορισμένες από τις βασικές αιτίες της απογοήτευσης.
Δε θέλουμε πολιτικές που να περιορίζονται σε εξαγγελίες στα κανάλια ή σε στυλιζαρισμένα post στα Social Media.
Μια πολιτική που αντλεί έμπνευση από την καθημερινότητα των πολιτών.
Μια πολιτική με διαφάνεια, ενσυναίσθηση και πρακτικές λύσεις. Αυτό είναι το μοντέλο πολιτικής που προσωπικά προσπαθώ να υπηρετώ και θα συνεχίσω να υποστηρίζω.
Η πολιτική το 2025 λοιπόν -άρα και η φύση του προϋπολογισμού-. χρειάζονται γρήγορα αντανακλαστικά, ευελιξία και κυρίως σοβαρή πολιτική τοποθέτηση και πολιτική δράση χωρίς λαϊκισμούς και εξαγγελίες χωρίς περιεχόμενο.
Δώσαμε χρόνο όμως το 2025 σχεδόν να μας βρει με την οικοδομική βιομηχανία σε παράλυση και τα νοσοκομεία σε υπολειτουργία λόγω απεργιών. Σε σημαντικότατους τομείς που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών είμαστε πίσω.
Πώς θα πάμε μπροστά ;
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ
Θα πάμε μπροστά αν επενδύσουμε στην κοινωνική συνοχή. Ο κόσμος δεν μπορεί να πληρώσει το ρεύμα και τους άλλους λογαριασμούς. Και από την άλλη, με αστόχευτες πολιτικές μεγαλώνει η ανισότητα. Συμπολίτες μας υποφέρουν, οικογένειες με παιδιά δεν τα βγάζουν πέρα.
Και η μεγάλη πλειονότητα ξέρετε τι κάνει;
ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ
Αναγκάζεται να δουλέψει ακόμη και μετά τη σύνταξη. Το 30% των Κυπρίων συνεχίζουν να εργάζονται μετά τη σύνταξη. Είμαστε οι πρώτοι σε όλη την Ευρώπη σε οικονομική αναγκαιότητα. Και αυτό δεν το λέει η αντιπολίτευση. Η ίδια η Eurostat το λέει. Οι πολίτες εργάζονται μια ζωή, ελπίζοντας σε μια αξιοπρεπή σύνταξη. Αντί για αυτό, αναγκάζονται να συνεχίσουν να δουλεύουν για να επιβιώσουν. Ουσιαστικά, αυτό είναι μια ανατροπή ενός κοινωνικού συμβολαίου που έχει εμφανιστεί στις δυτικές κοινωνίες εδώ και αιώνες και αφορά την απλή λογική των κρατήσεων στο σήμερα για εξασφάλιση ευημερίας στο μέλλον.
Και μετά απορούμε γιατί καταρρέει οι κοινωνικός ιστός και γιατί οι πολίτες στρέφονται στα άκρα…
Υπάρχουν λύσεις.
Αναδιαμόρφωση του συνταξιοδοτικού. Η κυβέρνηση ακόμα βρίσκεται στις μελέτες ενώ είχε όπως έλεγε προεκλογικά έτοιμο πλάνο. Αξιοποίηση της λεγόμενης silver economy. Η τρίτη ηλικία αξίζει καλύτερες συνθήκες ζωής. Πρέπει να διασφαλίσουμε:
- Αξιοπρεπείς συντάξεις που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες.
- Δωρεάν πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας.
ΙΣΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Η κοινωνική συνοχή, όμως, δεν αφορά μόνο το διαγενεακό χάσμα. Έχει και έμφυλη διάσταση. Και απαιτούμε πλήρη ισότητα και ίσες ευκαιρίες μεταξύ γυναικών και ανδρών. Και σίγουρα περισσότερη στήριξη στις νέες μητέρες.
ΣΤΗΡΙΞΗ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΓΚΗ/ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Χρειαζόμαστε επίσης στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση για τις οικογένειες. Ο ΔΗΣΥ ήδη πρότεινε το οικογενειακό εισόδημα.
Όσον αφορά την κοινωνική πολιτική με έμφαση στο επίδομα τέκνου και τη φοιτητική χορηγία, θέσαμε ως βασική μας προτεραιότητα τις οικογένειες με παιδιά και φοιτητές. Πιο συγκεκριμένα προτείναμε:
- Αύξηση της στήριξης κυρίως για όσους έχουν δύο παιδιά και άνω, και
- Αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων για να στηριχθούν περισσότερες οικογένειες μεσαίου εισοδήματος.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙ
Καθυστερήσεις στο Υφυπουργείο Πρόνοιας
Είναι απαράδεχτο να έχουμε ιδρύσει το υφυπουργείο κοινωνικής πρόνοιας για περισσότερη ευελιξία και ταχύτητα στα αιτήματα των πολιτών με στόχο να βρίσκεται παράλληλα πιο κοντά στην καθημερινότητα των ανθρώπων που έχουν ανάγκη, και δύο χρόνια μετά να παρατηρούμε δυστυχώς καταπελτικές εκθέσεις της επιτρόπου διοικήσεως για μεγάλες καθυστερήσεις από το συγκεκριμένο υφυπουργείο .
Επιδοματική πολιτική
Τα επιδόματα χρειάζονται αναθεώρηση στις συνθήκες που ζούμε. Το επίδομα ανεργίας πρέπει να μετατραπεί σε επίδομα εργασίας. Οι μελέτες για αυτή τη μεταρρύθμιση δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ.
Αναπηρία
Όσον αφορά την αναπηρία, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας πρέπει επιτέλους να προχωρήσει. Χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μιας νέας νομοθεσίας, η οποία αυτονόητα να υιοθετεί στην πράξη τη φιλοσοφία, το γράμμα και το πνεύμα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και θα τυγχάνει σεβασμού για τα δικαιώματα σε εισοδήματα, περιουσία, συμμετοχή και κοινωνικοπολιτιστική ενσωμάτωση, δικαίωμα στη ζωή, ανεξάρτητη διαβίωση, σεβασμό για την κατοικία και την οικογένεια, αποκατάσταση, επαρκές βιοτικό επίπεδο, κοινωνική προστασία.
Απαιτούμε επιδοματική πολιτική και παροχή υπηρεσιών συνδυαστικά. Εξατομίκευση αναγκών και επιτάχυνση διαδικασίας. Επίσης, είναι αδιανόητο οι μόνιμες αναπηρίες ακόμα να επαναξιολογούνται!
Πώς αλλιώς θα πάμε μπροστά;
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ
Θα πάμε μπροστά αν ενισχύσουμε τις υποδομές και τα δίκτυά μας.
Βλέπουμε μια κυβέρνηση να εξαγγέλλει και να καρπώνεται έργα του ΔΗΣΥ που είχαν κατατεθεί ή και αρχίσει πριν χρόνια. Δε βλέπουμε νέα έργα στον προϋπολογισμό. Και όπου αυτά χρειάζονται τελικές πινελιές ή μια ελάχιστη διαχείριση, η κυβέρνηση τα αφήνει να βαλτώνουν.
ΕΡΓΑ ΝΑΥΑΓΟΥΝ
Τι να πρωτοαναφέρω για τα έργα που ναυαγούν; Το Λιμάνι και τη Μαρίνα της Λάρνακας; Τον δρόμο Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς; Το πολυπόθητο e-justice για ηλεκτρονική επιτέλους δικαιοσύνη; Τη διαχείριση του GSI;
ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΞΕΜΠΛΟΚΑΡΙΣΜΑ ΕΡΓΩΝ
Σε αυτό το σημείο ας λάβει η κυβέρνηση υπόψη και την πρόταση νόμου που κατέθεσα που προβλέπει ασφαλιστικές δικλείδες για να βάλουμε φρένο στην κατάχρηση καταχώρησης προσφυγών στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών με στόχο το μπλοκάρισμα των έργων που πληρώνουν οι φορολογούμενοι πολίτες.
Όλα τα πιο πάνω αναφορικά με τα έργα φοβάμαι, ωστόσο, ότι δεν είναι αρκετά για να αλλάξουν την καθημερινότητα των πολιτών.
Πού είναι η στροφή σε φιλικές για το περιβάλλον υποδομές; Πού είναι η απορροφητικότητα από το Ταμείο Ανάκαμψης; Πού είναι οι έξυπνες πόλεις και οι έξυπνες πράσινες μεταφορές που λέγαμε;
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ
Η έλλειψη των παραπάνω προκαλεί άγχος και πανικό στους δρόμους, μεταξύ άλλων. Η καθημερινή μετακίνηση έχει μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στην καθημερινότητά τους, πέρα από την ακρίβεια και τη στέγαση.
Η κυκλοφοριακή συμφόρηση σε πόλεις όπως η Λεμεσός και η Λευκωσία -αλλά και στον αυτοκινητόδρομο που τις συνδέει- έχει φτάσει σε σημείο κρίσης. Κάθε μέρα που περνά, χάνουμε αμέτρητες ώρες στους δρόμους, σπαταλώντας ανθρωποώρες και εργατοώρες που θα μπορούσαν να διατεθούν πιο παραγωγικά.
Ως συντονίστρια της Επιτροπής Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Βουλής, έφερα το θέμα εδώ και πολλούς μήνες και στη δημόσια συζήτηση τονίζοντας μερικά βασικά σημεία που θα άλλαζαν την καθημερινότητά μας αύριο το πρωί κιόλας.
- είναι απαραίτητο να επεκτείνουμε το σύστημα των σχολικών λεωφορείων σε όλη την Κύπρο – door to door.
- χρειαζόμαστε σωστά μέσα μαζικής μεταφοράς και ολοκληρωμένες πρωτοβουλίες βιώσιμης κινητικότητας, όπως μικρότερα πιο ευέλικτα λεωφορεία με περισσότερες διαδρομές με μεγαλύτερη συνδεσιμότητα αλλά και συχνότητα.
- το πρόγραμμα «park and ride» που προώθησε η κυβέρνηση ΔΗΣΥ θα πρέπει να επεκταθεί με ορθό σχεδιασμό και στην πόλη της Λεμεσού
- πρέπει να δοθεί σημασία στην βελτίωση, ανάπτυξη ποδηλατόδρομων και ευρύτερα ενός δικτύου ευρείας συνδεσιμότητας για ποδηλάτες και πεζούς εντός των αστικών κέντρων
- είναι ανάγκη να διευρυνθεί το κλιμακωτό ωραρίου στη δημόσια υπηρεσία θα έχει τη δική του συμβολή στην απάμβλυνση του προβλήματος στο να μην γεμίζουν οι οδικές αρτηρίες την ίδια ώρα
- πρέπει να βρεθεί ο βέλτιστος τρόπος για να λύνονται τα (καθημερινά) μικροατυχήματα που αφήνουν καθηλωμένα τα εμπλεκόμενα οχήματα προκαλώντας κυκλοφοριακό χάος στους δρόμους.
ΕΞΩΔΙΚΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ
Παράλληλα έχουμε κάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις που όφειλε η κυβέρνηση να κάνει όπως: Οι προτάσεις για αύξηση της προθεσμίας αποπληρωμής του εξώδικου προστίμου σε 90 μέρες αλλά και η παραχώρηση έκπτωσης σε περίπτωση αποπληρωμής προστίμου νωρίτερα. Αφουγκραζόμαστε την κοινωνία και στηρίζουμε έμπρακτα τους πολίτες. Την ίδια ώρα προωθούμε με κάθε τρόπο την οδική ασφάλεια. Και αυτό απαιτούμε από την κυβέρνηση.
Απώτερος σκοπός να μειωθούν τα σοβαρά και θανατηφόρα δυστυχήματα που δυστυχώς συνεχίζουν στους δρόμους.
Σε αυτό το σημείο, όμως, επιτρέψτε μου να δώσω έμφαση σε κάτι σημαντικό που αφορά τη Λεμεσό. Κάτι που ανέδειξα μέσα από σχετική έρευνα μου και υπέβαλα σχετικό ερώτημα στον αρμόδιο υπουργό. Άκουσα προηγουμένως τον συνάδελφο της Λεμεσού που το ανέφερε και χαίρομαι που στήριξε το θέμα αυτό. Είμαι μάλιστα στη διάθεση όσων επιθυμούν να εφοδιάσω με περισσότερα στοιχεία.
ΛΕΜΕΣΟΣ
Ξέρετε, η επαρχία μου, παρόλο που είναι η ατμομηχανή της ανάπτυξης της Κύπρου, αδικείται σε σχέση με αναπτυξιακά έργα. Της συμπεριφερόμαστε λες και είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Μπορεί να ‘σταθεί’ και ‘στέκεται’ μόνη της ως έννοια, αυτόνομα, όπως δηλαδή άλλες πόλεις του εξωτερικού συγκρινόμενη ακόμη και με Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
H ανάπτυξη της Λεμεσού και η σημερινή της εικόνα οφείλεται κατά βάση στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Και την ίδια ώρα, ένα κράτος που επωφελείται στο έπακρο από τα όσα παράγονται στη Λεμεσό, δίνει πίσω ένα μικρό κομμάτι της πίτας. Αυτό πρέπει να σταματήσει.
Ο προϋπολογισμός δείχνει την άνιση κατανομή κρατικών πόρων εις βάρος της Λεμεσού. Με βάση τον περσινό αλλά και τον φετινό προϋπολογισμό, η Λεμεσός συγκριτικά του πληθυσμού της, του μεγέθους και της συνεισφοράς της στο ΑΕΠ της χώρας, παίρνει λιγότερα από όσα δικαιούται. Για οδικά έργα ύψους σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου ευρώ για το 2024-2025, στη Λεμεσό αναλογούν έργα ύψους μόλις €49 εκατομμυρίων ευρώ. Σχεδόν το 10%, δηλαδή. Στα δε οικοδομικά έργα, από το σύνολο των περίπου 330 εκατομμυρίων ευρώ, στη Λεμεσό αντιστοιχεί μόλις το 5,6% (18,4 εκατομμύρια ευρώ) και με μόλις τέσσερα έργα.
Όταν έχεις καταφέρει να αποτελέσεις πόλο έλξης για κόσμο και εταιρείες από το εξωτερικό, να είσαι σημείο αναφοράς για τη ναυτιλία, τον τουρισμό, το real estate, τη βιομηχανία υψηλής
τεχνολογίας αλλά και για την ποιότητα ζωής, δεν μπορείς να δίνεις πίσω στον κόσμο μόνο προβλήματα και χαώδη καθημερινότητα.
ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ/ΛΙΜΑΝΙΑ
Μας ικανοποιεί ιδιαίτερα ότι χωρίς το κράτος να πληρώσει ούτε ένα σεντ για να έχουμε σύγχρονα αεροδρόμια, από το 2006 έχουμε εισπράξει 950 εκατ., ευρώ, με πολιτικές που υλοποίησε ο ΔΗΣΥ. Ζητήσαμε όμως την εξεύρεση τρόπων για βελτίωση της συνδεσιμότητας της Κύπρου με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτες χώρες.. Η κυβέρνηση οφείλει να συμβάλει στη συνδεσιμότητα της Κύπρου με τον υπόλοιπο κόσμο.
Όσον αφορά τα λιμάνια, μας ικανοποιεί ότι από η μεγάλη μεταρρύθμιση της εμπορικοποίησης του λιμανιού Λεμεσού που προωθήσαμε από το 2017 μέχρι και το 2024 έφερε εκατοντάδες εκατομμύρια στα ταμεία του κράτους. Ωστόσο, για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη της μεταρρύθμισης αυτής, αναμένουμε επιτέλους από την κυβέρνηση να εξεύρει τον τρόπο να πετύχουμε την έναρξη του διαμετακομιστικού εμπορίου. Το ζήτημα επείγει για το καλό της οικονομίας. Και η κυβέρνηση ολιγωρεί.
Πώς αλλιώς θα πάμε μπροστά;
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Μα προφανώς μέσα από το αίσθημα δικαίου που θα πρέπει να διακατέχει την κοινωνία. Η μεταρρύθμιση που ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση δεν έχει συνεχιστεί. Όσα πετύχαμε φαντάζουν ήδη μακρινά.
E–JUSTICE
Μια πολυπόθητη ηλεκτρονική δικαιοσύνη δεν έχει παραδοθεί ποτέ στον κόσμο της δικαιοσύνης με όλα τα συνεπακόλουθα επειδή η κυβέρνηση τερμάτισε τη σύμβαση, όπως και άλλα τόσα έργα που ναυαγούν.
ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ
Επίσης, οι καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς. Τουλάχιστον 4 νομοσχέδια της προηγούμενης ηγεσίας της Δικαιοσύνης επί δικής μας διακυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου ακόμα δεν ήρθαν στη Βουλή.
Όλοι ξέρουμε ότι μία οικογενειακή δικαστική διαμάχη μπορεί να είναι ψυχοφθόρα, σφοδρή και συχνά με πολλαπλό κόστος για όλους τους εμπλεκόμενους. Ο τρόπος που προσεγγίζουμε το οικογενειακό δίκαιο είναι εξόχως προβληματικός. Δημιουργούμε γονεική αποξένωση με τις καθυστερήσεις και τις παραλείψεις. Τα παιδιά γίνονται μπαλάκι ανάμεσα στους γονείς με τη Δικαιοσύνη αντί να λύνει, να προκαλεί περισσότερα προβλήματα.
ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ
Έχω αφήσει για το τέλος το πιο σημαντικό κομμάτι. Τα παιδιά και τη νέα γενιά. Το μέλλον της Κύπρου χτίζεται παράλληλα με το παρόν της. Τα παιδιά και η νέα γενιά είναι μια οριζόντια κατηγορία που διατρέχει την πολιτική ζωή της Κύπρου και αξίζει την προσοχή μας πολύ παραπάνω.
Νεογνικά ανιχνευτικά προγράμματα για την πρόληψη για την υγεία των παιδιών μας
Μέσα από την Κοινωνία των Πολιτών και ως Πρόεδρος του Συνδέσμου Φίλων του Κέντρου Προληπτικής Παιδιατρικής εδώ και χρόνια δίνω αγώνα για να θεσμοποιηθεί η παιδιατρική πρόληψη. Ζητούμε από την κυβέρνηση και το υπουργείο υγείας στήριξη στην πρόταση νόμου που έχω κατατεθειμένη. Στηρίζω σθεναρά τα νεογνικά και ανιχνευτικά προγράμματα. Έχουμε πετύχει πολλά, μπορούμε να πετύχουμε ακόμη περισσότερα. Φέτος άρχισε η υλοποίηση της επέκτασης του Προγράμματος Προληπτικού Ελέγχου Νεογνών, κάτι που είχε εγκριθεί από τη δική μας διακυβέρνηση, το 2022. Πρέπει η πολιτεία να βαδίσει στον ίδιο δρόμο και να στηρίξει περαιτέρω τέτοιες προσπάθειες.
Παιδιά τεχνολογία και ασφάλεια στο διαδύκτιο
Από εκεί και πέρα, δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια στο μεγάλο ζήτημα των κινητών και των social media. Χωρίς εκπαίδευση, χωρίς διαπαιδαγώγηση, χωρίς ασφάλεια, έχουμε αφήσει τα παιδιά μας μόνα τους στον ψηφιακό κόσμο. Για να μη φτάσουμε σε έναν κόσμο απαγορεύσεων, πρέπει να δράσουμε τώρα. Η φυσική δράση συζεί με την ψηφιακή δράση και η φυσική καθημερινότητα συνυπάρχει με την ψηφιακή και διαδικτυακή καθημερινότητα.
Ως μητέρα, αλλά και ως πολιτικός, αισθάνομαι βαθιά την ανάγκη να απευθύνω κάλεσμα για να ενισχύσουμε την ενημέρωση και την εκπαίδευση γύρω από το πώς θα χρησιμοποιούμε με ασφάλεια την τεχνολογία.
ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ
Μιλώντας για την ασφάλεια των παιδιών μας δεν μπορώ να μην αναφερθώ στα στοιχεία που προκαλούν τρόμο σε σχέση με την σεξουαλική βία και παρενόχληση!
Οι έρευνες στην Κύπρο δείχνουν ότι ένα στα τέσσερα παιδιά δέχεται σε κάποια φάση της ζωής του κάποιου είδους σεξουαλική κακοποίηση. Η νομοθεσία υπάρχει , την προωθήσαμε ως ΔΗΣΥ, από το 2014. (Ο Νόμος για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας, Νόμος: 91(I)/2014 προωθήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία). Το Σπίτι του Παιδιού, επίσης υπάρχει από τη δική μας διακυβέρνηση, από το 2017 και διαχειρίζεται περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών με όλες τις υπηρεσίες να παρέχονται κάτω από την ίδια στέγη είναι ήδη εκεί.
Χρειάζονται όμως πολύ περισσότερα από την πολιτεία. Εδώ και δύο χρόνια αναμέναμε περισσότερα. Από το στάδιο της πρόληψης. Το «κλειδί» στην αντιμετώπιση του προβλήματος είναι να αλλάξει η νοοτροπία και οι φρικαλεότητες να βγαίνουν στο φως. Χρειαζόμαστε δημιουργία πρωτοκόλλων. Είμαστε ακόμα πολύ πίσω!
Ναρκωτικά/νεανική παραβατικότητα
Τα ναρκωτικά αποτελούν μάστιγα για τα παιδιά μας. Οι αριθμοί τρομάζουν. Η νεανική παραβατικότητα έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με τη σωστή ισορροπία πρόληψης, εκπαίδευσης, καταστολής και σωφρονισμού. Είναι μια δύσκολη εξίσωση που έχει μέσα και τον παράγοντα της δημόσιας ασφάλειας.
Αυτισμός
Κλείνω αυτό το σημαντικό κομμάτι παιδιών και νέας γενιάς με ένα ευαίσθητο σημείο. Τον αυτισμό και τις μαθησιακές δυσκολίες.
Το ποσοστό είναι μεγάλο στην κοινωνία. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει θεαματικά την καθημερινότητα των ατόμων με αυτισμό, αλλά και των οικείων τους, ακόμη και σε ποσοστό 50%.
Έχουμε χρέος ως πολιτισμένη κοινωνία να νοιαστούμε ειλικρινά για τον διπλανό μας και να προσφέρουμε αυθεντικά όσα μπορούμε στους συνανθρώπους μας. Είναι καιρός να κάνουμε ορατή την αόρατη διαταραχή.
Με όλα τα παραπάνω λυμένα, η νέα γενιά και τα παιδιά μας θα έχουν πραγματικές ευκαιρίες στην ενήλικη ζωή τους.
Αυτό είναι το χρέος μας όταν μιλάμε στη Βουλή και σχεδιάζουμε προϋπολογισμούς. Να τα λαμβάνουμε όλα αυτά υπόψη και να τα ιεραρχούμε.
Κυρίες και κύριοι,
Η επανασύνδεση με τον πολίτη σημαίνει να σταματήσουμε να τον βλέπουμε μόνο ως εκλογέα.
Αυτό απαιτεί αλλαγή νοοτροπίας, ενσυναίσθηση, περισσότερη λογοδοσία και ενίσχυση των θεσμών διαβούλευσης. Ο πολίτης δεν θέλει πλέον υποσχέσεις, αλλά πράξεις.
Έχουμε μπροστά μας τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, μια κορυφαία νομοθετική διαδικασία.
Με την υπευθυνότητα μας θα τον ψηφίσουμε καταθέτοντας παράλληλα τις εισηγήσεις μας.
Αναμένουμε να εισακουστούμε.
Και θα κάνουμε οτιδήποτε περνά από το χέρι μας για να γίνει αυτό.
Υπεύθυνα. Σταθερά. Μπροστά.
Σας ευχαριστώ.
