Με τίτλο «Κατ’ αρχήν θετική η απόφαση για τη δημιουργία Υφυπουργείου Πολιτισμού, αφήνει ανοιχτά πολύ σημαντικά ερωτήματα» το Ινστιτούτο Πολιτισμού εξέδωσε χθες την πιο κάτω ανακοίνωση:
Με τρόπο μάλλον “τυχαίο”, χάρη στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, πληροφορηθήκαμε σήμερα ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει προκαταρκτικά και προσανατολίζεται στη δημιουργία υφυπουργείου Πολιτισμού.
Κατ’αρχήν θέλουμε, οπωσδήποτε, να χαιρετήσουμε μια τέτοια απόφαση, η οποία εξάλλου συνάδει και με τις πάγιες θέσεις και προτάσεις του Ινστιτούτου Πολιτισμού (και άλλων). Το γεγονός ότι η κυβέρνηση αυτή ξεκίνησε για τη δημιουργία κάποιας “Ενιαίας Αρχής”, αλλά στην πορεία καταλήγει στη δημιουργία Υφυπουργείου για τον Πολιτισμό, είναι σίγουρα μια θετική εξέλιξη. Διότι, αν μη τι άλλο, μαρτυρά καλύτερα την αναγκαιότητα να δοθεί κάποια έμφαση στην τόσο παραμελημένη πολιτική και μέριμνα του κράτους για τα πολιτιστικά πράγματα. Εξάλλου, με την ευκαιρία, φαίνεται ότι κατέρρευσαν και οι αιτιάσεις που πρόβαλλαν συνταγματικό κώλυμα για τη δημιουργία υφυπουργείων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Η σχετική ενημέρωση είναι όμως πολύ ελλιπής ακόμα. Η γνώση αυτών των κυβερνητικών σχεδιασμών προέκυψε μάλλον περιστασιακά, με την ευκαιρία εγγραφής και συζήτησης του θέματος από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, κ.Ν.Τορναρίτη. Υποθέτουμε ότι στη συνέχεια θα αναπτυχθούν επαρκώς οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης και θα υπάρξει και δημόσιος διάλογος.
Πέραν, όμως, της γενικής διαπίστωσης και αφού υπενθυμίσουμε για μια ακόμα φορά πόσο μεγάλη καθυστέρηση παρατηρήθηκε ήδη (οι σχετικές επιτροπές για την αναθεώρηση του πλαισίου πολιτικής ξεκίνησαν το έργο τους από το 2006), οφείλουμε να διατυπώσουμε μια σειρά από επιφυλάξεις και ερωτήματα.
-
Προφανώς ο κυβερνητικός σχεδιασμός δεν αφορά το έτος 2011 -αλλά τα επόμενα χρόνια. Αυτό προκύπτει από την απουσία οποιασδήποτε σχετικής πρόνοιας και κονδυλίων στον Προϋπολογισμό για το 2011.
-
Η κατ’ αρχήν πληροφόρηση από το Υπουργείο Παιδείας κάνει ήδη λόγο για ενδοκυβερνητική (υπηρεσιακή;) διάσταση απόψεων ως προς την προικοδότηση και την εμβέλεια του σχεδιαζόμενου Υφυπουργείου. Συγκεκριμένα, όταν το Υπουργείο Οικονομικών προαλείφεται να περικόψει στο ένα τέταρτο τη μελέτη-οργανόγραμμα που έγινε, διακρίνεται ο κίνδυνος να γεννηθεί ένας “κολωβός” θεσμός.
-
Πέραν όμως του οργανογράμματος του Υφυπουργείου Πολιτισμού και των σχεδιασμών “απορρόφησης” υφιστάμενων κρατικών υπηρεσιών και τμημάτων, είναι πασιφανές ότι ακόμα και με το θετικό βήμα της δημιουργίας υφυπουργείου, δε θα μπορεί να υπάρξει σοβαρή πολιτική για τον πολιτισμό εφ’όσον το κράτος συνεχίσει να αφιερώνει για το σκοπό αυτό ποσοστό αρκετά χαμηλότερο του 1% του προϋπολογισμού του.
-
Παρά το γεγονός ότι η τρέχουσα δημοσιονομική συγκυρία δεν αφήνει πολλές ελπίδες, αναμένουμε ότι μετά την κατ’αρχήν απόφαση, η κυβέρνηση εκτός από την ονομαστική εντολή θα μπορέσει να δώσει στο υπό δημιουργία υφυπουργείο και επαρκή μέσα για μια πραγματική πολιτική για τον πολιτισμό. Αν η κυβέρνηση συνεχίσει να αφιερώνει μερίδιο του προϋπολισμού της σαν αυτά που γνωρίζουμε μέχρι τώρα, τότε η δημιουργία υφυπουργίου Πολιτισμού θα είναι “δώρον άδωρο”.
-
Με δεδομένη τη μέχρι στιγμής πολύ χαμηλή προτεραιότητα της όποιας πολιτιστικής πολιτικής, εξακολουθούν να υπάρχουν μετέωρα σοβαρά ερωτήματα ως προς τη συμπληρωματικότητα άλλων παρεμφερών δράσεων και αποφάσεων. Συγκεκριμένα, οι σχεδιασμοί για το Ίδρυμα και το Μέγαρο Πολιτισμού, με προϋπολογισμό που υπερβαίνει τα € 100 εκ., στην πραγματικότητα υπερκερνούν κατά πολύ και επισκιάζουν την πολιτική που μπορεί να εξαγγελθεί με ένα υφυπουργείο. Το φαινόμενο αυτό, του σχεδιασμού ενός παράλληλου προς τις κρατικές πολιτικές Μεγάρου Πολιτισμού –με διαστάσεις “γιγαντισμού” για τα κυπριακά δεδομένα- αφήνει ανοιχτά πλήθος ερωτήματα.
-
Οι διαδικασίες που φαίνεται να οδηγούν στη δημιουργία Υφυπουργείου Πολιτισμού –όπως εξάλλου και εκείνες που αφορούν την παράλληλη δομή ενός Ιδρύματος Πολιτισμού- δε χαρακτηρίστηκαν μέχρι τώρα από την απαραίτητη διαφάνεια. Αναμένουμε ότι η κυβέρνηση θα αναθεωρήσει αυτή την πρακτική, η οποία ενώ γενικά δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτή, πολύ περισσότερο δεν ταιριάζει στον τομέα του πολιτισμού.
