του Τάσου Μητσόπουλου
Ο μισός πληθυσμός του πλανήτη ζει σήμερα σε αστικά κέντρα. Το 1/3 του πληθυσμού της Αφρικής ζει επίσης σε πόλεις. Όμως ο ρυθμός αύξησης του αστικού πληθυσμού στην αφρικανική ήπειρο είναι πολύ ταχύτερος από ότι στον υπόλοιπο κόσμο. Τα αστικά κέντρα αποτελούν αναντίλεκτα ατμομηχανές οικονομικής ανάπτυξης. Την ίδια όμως ώρα αντανακλούν τις τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Στις αφρικανικές μητροπόλεις συνυπάρχουν οι ουρανοξύστες και οι παραγκουπόλεις. Η χλιδή και η απόλυτη ένδεια. Μια συνεπώς από τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας είναι πώς θα δημιουργήσουμε, ιδιαίτερα στην ταλαιπωρημένη μαύρη ήπειρο, συνθήκες βιώσιμης και αρμονικής αστικής ανάπτυξης, που να διασφαλίζει μια αποδεκτή ποιότητα ζωής για όλους τους κατοίκους και όχι μόνο για τους προνομιούχους.
Το Ουαγκαντουγκού είναι πρωτεύουσα μιας από τις φτωχότερες χώρες στον πλανήτη – της Μπουρκίνα Φάσο – και ταυτόχρονα μια ραγδαία αναπτυσσόμενη μητρόπολη της Αφρικής. Οι διοικητικές δομές απουσιάζουν και η υποτυπώδης τοπική αυτοδιοίκηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει πιεστικά προβλήματα όπως η καθαριότητα της πόλης. Τα σκουπίδια συσσωρεύονται στις άκρες των δρόμων, ενώ μόνο οι κεντρικές αρτηρίες που οδηγούν στα κρατικά κτίρια είναι ασφαλτοστρωμένες και καθαρίζονται περιοδικά. Η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων ζει μέσα στην ανέχεια, τη μιζέρια και τη βρωμιά, χωρίς πρόσβαση πολλές φορές στο πόσιμο νερό. Οι μεταδοτικές ασθένειες εξαπλώνονται με ανεξέλεγκτο ρυθμό. Σε αυτήν ακριβώς την πόλη έχουμε ένα έξοχο παράδειγμα αυτενέργειας, αυτοργάνωσης των ενεργών πολιτών και αυτοδιαχείρισης.
Οι γυναίκες της Ουγκαντουγκού πήραν το μέλλον το δικό τους και των παιδιών τους, στα χέρια τους. Χίλιες διακόσιες από αυτές συνασπίστηκαν σε μια οργάνωση η οποία ανέλαβε τον συστηματικό καθαρισμό της πόλης. Οπλισμένες με σκούπες και όλα τα υπόλοιπα χρειώδη, με ζήλο και χαμόγελο, αποφάσισαν να υποκαταστήσουν τις ανύπαρκτες δημόσιες δομές. Και έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές όχι μόνο στην ποιότητα ζωής μιας μέχρι πρότινος άθλιας από σκουπίδια πόλης, αλλά κυρίως στην κουλτούρα και τη νοοτροπία των συμπολιτών τους που αποκτούν πλέον συνείδηση της καθαριότητας και δεν ρυπαίνουν την πόλη τους.
Πρόσφατα η οργάνωση των γυναικών της Ουαγκαντουγκού βραβεύτηκε με το βραβείο «Σεΐχης Χαλίφα» το οποίο έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ και φέρει τιμητικώς το όνομα του Πρωθυπουργού του Μπαχρέιν ο οποίος και το χορηγεί. Το βραβείο επιδίδεται κάθε δύο χρόνια σε οργανώσεις ή προσωπικότητες που διακρίνονται στο πεδίο της καλής διακυβέρνησης.
Οι γυναίκες της αφρικανικής αυτής πόλης αποτελούν ένα λαμπρό παράδειγμα κοινωνικής συνείδησης και ευαισθησίας. Τέτοια παραδείγματα ενεργών πολιτών σπανίζουν δυστυχώς στις μέρες μας. Και αναδεικνύονται σε κορυφαία πρότυπα συλλογικότητας σε μια εποχή άκρατου ατομισμού που ο καθείς ασχολείται μόνο με τα δικά του και εφόσον μάλιστα υπάρχει η προσδοκία της άμεσης ανταπόδοσης. Και όμως η πολύπαθη κατά τα άλλα Αφρική πρωτοπορεί και μας δείχνει το δρόμο του χρέους τώρα που περισσότερο από ποτέ οι κοινωνίες μας έχουν ανάγκη από ενεργούς και συνειδητοποιημένους πολίτες.
