του Ιωνά Νικολάου
Η επιμονή να αντικρίζεται το περιουσιακό ως πρόβλημα που μπορεί να λυθεί μέσα από δικαστικές νουθεσίες οδηγεί κάθε φορά σε νέα αρνητικά τετελεσμένα. Η νέα απόφαση του ΕΔΑΔ, στις υποθέσεις Ασπρόφτα και Πετρακίδου, δεν αποτελεί μόνο μια νέα αρνητική εξέλιξη βασιζόμενη στην απόφαση Δημόπουλος, αλλά έρχεται να επισφραγίσει την ανατροπή σημαντικών ευρημάτων του ίδιου Δικαστηρίου και την μεταστροφή του περιεχομένου των αποφάσεων του. Αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο το δικαίωμα επιστροφής της κατοικίας των προσφύγων, σε σημείο μάλιστα που απαράδεκτα μηδενίζει την διεκδίκηση της από την δεύτερη γενιά προσφύγων, δηλαδή τα παιδιά τους.
Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα, κάποιοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει τις ουσιαστικές ανατροπές που επέφεραν οι πρόσφατες αποφάσεις του ΕΔΑΔ και επιμένουν να αντιμετωπίζουν το Κυπριακό και πιο συγκεκριμένα το κεφάλαιο του περιουσιακού, με εντελώς νομικίστικη προσέγγιση. Δεν αντιλήφθηκαν ότι αυτή η προσέγγιση συνέβαλε στην ανατροπή των προηγούμενων θετικών αποφάσεων του ΕΔΑΔ. Δεν κατανόησαν ότι οι τελευταίες αποφάσεις του ΕΔΑΔ θέτουν σε αμφισβήτηση τα δικαιώματα στις περιουσίες μας και ότι αποδυναμώνουν το δικαίωμα επιστροφής, σε σημείο μάλιστα που ο χρόνος οδηγεί στον μηδενισμό του.
Επιμένουν να καλούν τους πολίτες να προσφύγουν στην Επιτροπή Αποζημιώσεων, όχι γιατί πιστεύουν ότι στην επιτροπή μπορεί κάποιος να βρει το δίκαιο του, αλλά με το πρόσχημα ότι θα ανοίξει ο δρόμος για να προσφύγουν ξανά στο ΕΔΑΔ (και φυσικά εννοούν την επόμενη δεκαετία). Αυτού του είδους οι προτροπές βεβαίως, παραγνωρίζουν το γεγονός ότι το κυπριακό πρόβλημα δεν μπορεί να μένει επ’ αόριστο ανοικτό.
Τα νομικά επιχειρήματα που προβάλλονται μένουν πλέον μετέωρα, καθότι η τακτική των προσφυγών εναντίον της Τουρκίας δοκιμάστηκε. Εξασφαλίσαμε θετικές αποφάσεις που αποτέλεσαν σοβαρά πολιτικά όπλα, αλλά δεν αρκεστήκαμε σ’ αυτές και καταφύγαμε στο δρόμο των μαζικών προσφυγών στο ΕΔΑΔ, σαν να και επρόκειτο να λύσουμε το Κυπριακό στα δικαστήρια. Αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι η σημερινή στάση του ΕΔΑΔ που αντί να επιβεβαιώνει, αποδυναμώνει και αφαιρεί από το υπόβαθρο των πολιτικών επιχειρημάτων μας.
Ευθύνη για τα αλλεπάλληλα χαστούκια του ΕΔΑΔ φέρει και η ηγεσία του τόπου. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος Χριστόφιας όφειλε υπεύθυνα να χαράξει μια τολμηρή στρατηγική αντιμετώπισης των αρνητικών αποφάσεων του δικαστηρίου, ώστε να αποφευχθούν ή να περιοριστούν οι περαιτέρω αρνητικές συνέπειες. Επίσης, στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων εδώ και δύο χρόνια δεν έχει αξιοποιήσει επαρκώς τις προηγούμενες θετικές για μας αποφάσεις (Τιτίνα Λοϊζίδου και 4ηΔιακρατική Προσφυγή). Ακόμα και σήμερα επιδεικνύουν την ίδια αδιαφορία αφήνοντας πολίτες να ενεργούν κατά το δοκούν, χωρίς να καταβάλλουν προσπάθεια να εξηγήσουν τους κινδύνους που διατρέχουν σε περίπτωση προσφυγής τους στην Επιτροπή Αποζημιώσεων. Αδιαφορούν για τις περιουσίες στα κατεχόμενα και τους κινδύνους να υποχρεωθούν να τις ξεπουλήσουν έναντι προφορών που δεν θα υπερβαίνουν το 1/8 της αξίας τους, αλλά και για τον σοβαρό αντίκτυπο που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη σε ουσιώδεις πτυχές του Κυπριακού.
Η πολιτική ηγεσία προεξάρχοντος του Προέδρου της Δημοκρατίας οφείλει να καταδείξει σε όλους ότι το Κυπριακό δεν πρόκειται να λυθεί στα δικαστήρια, αλλά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει χρέος, με αποφασιστικές κινήσεις και στρατηγική, να αναχαιτίσει το συνεχώς διευρυνόμενο αρνητικό κλίμα που δημιουργούν οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ και η προσφυγή στην Επιτροπή Αποζημιώσεων. Όχι βέβαια με μεγαλόστομες διακηρύξεις στο εσωτερικό, αλλά με θαρραλέες και καλά σχεδιασμένες κινήσεις και στρατηγική στις απευθείας συνομιλίες και στη διαπραγμάτευση του Κυπριακού, στο εξωτερικό και ειδικότερα στο ευρωπαϊκό χώρο. Κινήσεις που θα οδηγήσουν σύντομα σε λύση που να μπορεί να γίνει αποδεκτή και από τους Ε/κ. Διαφορετικά η κυβερνώσα διάνοια δεν θα συμβαδίζει με την πραγματικότητα και την αναγκαιότητα αναχαίτισης των αρνητικών εξελίξεων.
