του Ιωνά Νικολάου
Πληγή στο θεσμό του Εθνικού Συμβουλίου και στην πολιτική ζωή του τόπου, αποτελεί η μη αποκάλυψη στα μέλη του Συμβουλίου της απόλυτης αλήθειας των όσων συζητούνται στο τραπέζι των συνομιλιών. Οι αποκαλύψεις στη διάσκεψη τύπου Ταλάτ και ειδικότερα οι απόψεις του για τις γενναιόδωρες προσφορές του Προέδρου της Δημοκρατίας και η απαίτηση του για τα ανταλλάγματα, και οι απόψεις του για τον ακριβή αριθμό των εποίκων που θα παραμείνει στο νησί, καθώς επίσης και η παράλειψη του Προέδρου να συζητήσει το περιεχόμενο της κοινής δήλωσης, έστω και αν δεν την θεωρεί ως κοινό ανακοινωθέν, θέτουν σε έντονη αμφισβήτηση τους χειρισμούς του Πρόεδρου της Δημοκρατίας και την εμπιστοσύνη που πρέπει να υπάρχει στα πλαίσια λειτουργίας του θεσμού.
Πέραν αυτών, μεγαλύτερο ήταν το πλήγμα που δέχτηκε ο πολιτικός μας πολιτισμός από την χλιαρή και σχεδόν ανύπαρκτη αντίδραση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου στα όσα είχε δηλώσει ο Ταλάτ σε πρόσφατη διάσκεψη τύπου. Από την στιγμή που ο Πρόεδρος Χριστόφιας αποδέχτηκε ότι οι ηγέτες είχαν το δικαίωμα, παρά την εμπιστευτικότητα των διαπραγματεύσεων, να εξηγήσουν στις κοινότητες τους τις συγκλίσεις και τις διαφορές, πράγμα το οποίο δεν θα έπρεπε να γίνει αποδεκτό, όφειλε να αντιδράσει στις ανακρίβειες των δηλώσεων του. Δεν μπορεί η εμπιστευτικότητα των διαπραγματεύσεων να θυσιάζεται για χάριν των λεγόμενων εκλογών και από την άλλη να επικαλείται την εμπιστευτικότητα των διαπραγματεύσεων. Πότε θα σταματήσουν οι γενναιόδωρες προσφορές στον κ. Ταλάτ;
Πράγματι το Εθνικό Συμβούλιο δεν είναι θεσμικό όργανο της κυπριακής πολιτείας. Η σύγκληση και λειτουργία του δεν προβλέπεται δηλαδή από το σύνταγμα της χώρας. Αποτελεί όμως τυπικά, ένα εξωθεσμικό – συμβουλευτικό σώμα, που συγκροτείται από τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων και το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά το 1974 λόγω των τραγικών συνθηκών που επέβαλλαν συναινετικούς χειρισμούς, στη διαχείριση του Κυπριακού. Η μακροβιότητά του αποτελεί πολιτικό φαινόμενο στον ευρωπαϊκό χώρο και διάκριση του πολιτικού μας πολιτισμού. Διανύει πλέον τριάντα-έξι χρόνια λειτουργίας και η δυναμική του πηγάζει από τη νομιμοποίηση που του δίνει η απόλυτη πλειοψηφία του κυπριακού λαού. Ο Κύπριος πολίτης επιθυμεί και θέλει τη λειτουργία αυτού του άτυπου συλλογικού οργάνου. Στη συλλογική συνείδηση, η σύναξη των πολιτικών αρχηγών στο Προεδρικό έστελνε καθησυχαστικά μηνύματα και υπάκουε στη λαϊκή εντολή για εθνική ενότητα.
Σήμερα, η αξιοποίηση που τυγχάνει είναι και πηγή των αδυναμιών του. Ο εξωθεσμικός – συμβουλευτικός του ρόλος έχει ανάγκη σεβασμού, που μπορεί να επιτευχθεί με την προδιαβούλευση και τον κοινό προβληματισμό και όχι με την επιδιωκόμενη επισφράγιση των χειρισμών και προτάσεων του Προέδρου. Αυτές τις αδυναμίες επισημαίνουν οι πολιτικές δυνάμεις πλην του ΑΚΕΛ και αναζητούν την προσαρμογή του στα δεδομένα που επιβάλλουν τη συναίνεση. Γιατί είναι πολιτική αλαζονεία να παραδέχεσαι από την μια ότι κανενός η πλάτη δεν μπορεί να σηκώσει από μόνη της την λύση του κυπριακού και από την άλλη να παρατηρείται έλλειψη σωστής και πλήρους ενημέρωσης. Δυστυχώς ακόμη και σήμερα αξιοποιείται ως φορέας μικροκομματικών και μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων, πλατφόρμα λασπολογίας και διασυρμού της αντίθετης άποψης. Από σύμβολο ενότητας και εμπιστοσύνης, η σύναξη των πολιτικών ηγετών στο Προεδρικό εκφυλίζεται. Κάποιοι βολεύτηκαν με αυτό το κατάντημα και ελπίζουν σε διαιώνισή του ώστε να μη δίδουν λόγο για τις απαράδεκτες προσφορές τους και την αποτυχία τους να χειριστούν σωστά το Κυπριακό.
Όλοι, όμως, οι ηγέτες συμφωνούν ότι οι συνεδριάσεις και ο τρόπος λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του θεσμού. Η κρισιμότητα των στιγμών που περνά ο τόπος μας και η ανάληψη της συλλογικής ευθύνης για την προώθηση της προτεινόμενης λύσης, εάν κάποτε αυτή υπάρξει, επιτάσσουν το Εθνικό Συμβούλιο να διαδραματίσει τον συναινετικό ρόλο που του ανήκει, γιατί τα δύσκολα έπονται. Πρέπει κατ΄ αρχήν ο Πρόεδρος Χριστόφιας να αναθεωρήσει την αλαζονική άποψη ότι είναι «ο εις και μόνος». Ο σεξπηρικός Άμλετ παραδέχθηκε ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας». Ας μην μετατρέψουμε και την Κύπρο, σε βασίλειο…