του Θανάση Τσώκου
Η εφημερίδα Ελευθερία, που εκδιδόταν τότε στην Κύπρο από τον Κύρο θ. Σταυρινίδη, στην έκδοση της στις 24 Φεβρουαρίου/6 Ιανουαρίου 1922, έκανε πρωτοσέλιδη αναφορά, στο Ποντιακό ζήτημα. Με τίτλο, «Η τραγωδία του Πόντου. Εξόντωση των χριστιανών της Ανατολής. Έκκληση προς την Κοινωνία των Εθνών» η έγκυρη εφημερίδα της εποχής, αναδείκνυε για άλλη μια φορά το ποντιακό ζήτημα στην κυπριακή κοινή γνώμη. Ανέφερε σχετικά: «Οι συνεχιζόμενες στην περιοχή της τουρκικής διοίκησης στην Μικρά Ασία φρικώδεις κακουργίες κατά του χριστιανικού πληθυσμού προς τέλεια εξόντωση του, ανάγκασαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο να αποταθεί προς την Κοινωνία των Εθνών για να εκθέσει την φρικιαστική τραγωδία και να ζητήσει την άμεση επέμβαση καθώς και την συναντίληψη των εκκλησιαστικών κορυφών της Αγγλίας, Αμερικής και Ευρώπης.»
Είχε προηγηθεί στις 19 Μαΐου 1919, η απόβαση του Κεμάλ Ατατούρκ με τα στρατεύματα του, στη Σαμψούντα. Αυτή τη μαύρη μέρα, τιμούν οι Έλληνες του Πόντου, τη γενοκτονία των προγόνων τους. Οι Νεότουρκοι, χρησιμοποίησαν τότε την ποντιακή γη, για την οργάνωση της αντεπίθεσης κατά των ελληνικών δυνάμεων σε όλο το μήκος του Μικρασιατικού μετώπου. Με τον τρόπο αυτό και αφανίζοντας τον ποντιακό Ελληνισμό, πέτυχαν την πληθυσμιακή αλλοίωση και καθαρότητα της περιοχής. Άρα και την ενότητα των τουρκικών δυνάμεων, απέναντι στον ελληνικό στρατό.
Επέμβαση για την σωτηρία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας (Πόντου, Ιωνίας, Καππαδοκίας), δεν έγινε από καμία μεγάλη δύναμη της εποχής. Παρέμειναν όλες θεατές σε αυτό το πελώριο έγκλημα. Αντίθετα δε η Γερμανία, ενίσχυσε τον τουρκικό επεκτατισμό για χάρη των δικών της οικονομικών και στρατηγικών συμφερόντων στην περιοχή. Είναι γνωστή πλέον η δράση του Γερμανού Στρατηγού Λίμαν Φον Σάντερς. Ο Σάντερς ανέλαβε τότε την αναδιοργάνωση του τουρκικού στρατού. Η Γερμανία συνειδητά συνέδραμε, στην εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών, οι οποίοι έγιναν βορά στην τουρκική επεκτατική μανία. Η δημιουργία των περιβόητων «Ταγμάτων Εργασίας», ταγμάτων εξόντωσης ουσιαστικά, έγινε με τη γερμανική συμβολή. Όπως εύστοχα αναφέρει λοιπόν ο Βλάσης Αγτζίδης: «Στην προκυμαία της Σμύρνης, πνίγηκε η μοναδική πιθανότητα εθνικής ολοκλήρωσης και εκσυγχρονισμού του ελλαδικού κράτους».
Η Μικρασιατική καταστροφή, αναπόσπαστο κομμάτι της οποίας αποτελεί η γενοκτονία των Ποντίων, συρρίκνωσε τον ελληνικό κόσμο. Όπως τον συρρίκνωσε και η τραγωδία της Κύπρου το 1974. Η συνέπειες της οποίας, ευχόμαστε να είναι αναστρέψιμες. Ενενήντα χρόνια μετά, τα μηνύματα και τα διδάγματα από αυτή την τραγική εμπειρία, θα πρέπει να αποτελούν οδηγό για το μέλλον. Πρώτιστα θα πρέπει να χαλυβδώσουμε την ενότητα στόχων και σκοπών, στις εθνικές μας επιδιώξεις. Να βρούμε νόημα στο γιατί είμαστε Έλληνες. Να διδαχθούμε από τα λάθη μας και να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του κινδύνου που διατρέχουμε.
Ο εποικισμός, η λεηλασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, οι εκφοβισμοί και η καταπίεση των εγκλωβισμένων της Καρπασίας, η αλλαγή των τοπωνυμίων, η μετατροπή των εκκλησιών μας σε τζαμιά ή στάβλους, δεν διαφέρουν ως μέθοδοι, από αυτές που εφάρμοσαν οι Νεότουρκοι για τον αφελληνισμό του Πόντου. Στην ποντιακή γη, με βάση την «Πραγματεία περί Πόντου», του Κ.Γ. Κωνσταντινίδη, τον Φεβρουάριο του 1918, υπήρχαν 1830 εκκλησίες και 2196 ιερείς. Σήμερα το χριστιανικό στοιχείο έχει σχεδόν εξαφανιστεί αν εξαιρέσουμε τους κρυπτοχριστιανούς, οι οποίοι αριθμούν αρκετές χιλιάδες.
Η Τουρκία θα πρέπει από μόνη της να παραδεχτεί την διάπραξη των γενοκτονιών των χριστιανικών και μουσουλμανικών εθνοτήτων την Κεμαλική περίοδο. Να απολογηθεί στην ανθρωπότητα για αυτές και να δεσμευτεί, ότι ουδέποτε στο μέλλον θα τις επαναλάβει ξανά. Μόνο έτσι θα αποδείξει ότι είναι μια χώρα, η οποία μπορεί να αποδεχθεί τις αξίες και το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης στην οποία προσδοκά να ενταχθεί.
