του Θανάση Τσώκου
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, υπήρξε ένας φλογερός και θαρραλέος αγωνιστής της ΕΟΚΑ 1955-59. Όσοι τον γνώριζαν, είχαν πάντοτε να πουν τα καλύτερα λόγια για τον μόλις δέκα οκτώ χρονών, νεαρό tομεάρχη της oργάνωσης στη Λευκωσία.
Ο Στεφανίδης ανάλαβε ως επικεφαλής του tομέα του, μετά την σύλληψη του αγωνιστή tομεάρχη Ανδρέα Τσιάρτα στις αρχές του 1957. Στην οργάνωση μυήθηκε πριν από την έναρξη του aγώνα. Δεν συλλήφθηκε όμως ποτέ από τους Βρετανούς, παρόλο το γεγονός, ότι είχε να επιδείξει πλούσια αγωνιστική δράση. Με βάση το «Χρονικό 1955-59», που συνέγραψε ο Γεώργιος Γρίβας-Διγενής, ο Στεφανίδης, παρουσιάζεται ως ο τελευταίος νεκρός του aγώνα. Ημερομηνία δολοφονίας του η 10η Φεβρουαρίου 1959. Δολοφονήθηκε από τουλάχιστον τρεις συναγωνιστές του στην Αγλαντζιά. Οι δολοφόνοι του, πολύ πιθανόν, να ζήτησαν από τον Στεφανίδη να λάβει μέρος σε επιχείρηση της oργάνωσης για δήθεν απόκρυψη οπλισμού, μετά από διαταγή του aρχηγού Διγενή. Στον λάκκο που άνοιξε για να τοποθετηθούν τα όπλα της οργάνωσης, έθαψαν τον ίδιο τον Γιαννάκη, αφού ένας από τους δολοφόνους, του επέφερε πισώπλατο χτύπημα.
Λίγους μήνες πριν από την στυγερή δολοφονία του, είχαν προηγηθεί άλλες τρεις απόπειρες εναντίον του. Αυτή την φορά με δηλητήριο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι η χρήση δηλητηρίων, απαγορευόταν αυστηρά από την oργάνωση. Οι μαχητές της ΕΟΚΑ, ουδέποτε εκτέλεσαν επιχείρηση της oργάνωσης κάνοντας χρήση δηλητηρίων. Εντούτοις, οι δολοφόνοι του Στεφανίδη, επέλεξαν αρχικά τον τρόπο αυτό για να επιτύχουν το σχέδιο τους.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, ακόμη και τις τελευταίες μέρες του aγώνα, και μετά από τρεις ανεπιτυχείς απόπειρες δολοφονίας του, έπρεπε για κάποιο σοβαρότατο λόγο να βγει από την μέση. Να δολοφονηθεί, πριν την πανηγυρική και θριαμβευτική κάθοδο των αγωνιστών στις πόλεις και τα χωριά τους.
Το πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα μετά την δολοφονία Στεφανίδη, περιγράφει σε επιστολή του ημερομηνίας 25 Απριλίου 1961, προς τον Γεώργιο Γρίβα-Διγενή, ο Τάκης Φωτιάδης. Το σπίτι του οποίου χρησιμοποιούσε πολύ συχνά ο Γιαννάκης, κατά την διάρκεια του αγώνα. «…όταν ετερματίσθη ο Αγών και ο Γιαννάκης δεν παρουσιάσθη με τους άλλους αγωνιστές εις Αγ. Παρασκευή οι γονείς του εστηρίζοντο κοντά μου, και δικαίως, δια να τους βοηθήσω να τον βρουν. Έκανα ότι μπορούσα και μεταξύ των άλλων όπως γνωρίζετε 2-3 μήνες μετά την αναχώρησιν σας εκ Κύπρου σας επισκέφθηκα στο σπίτι σας στο Θησείο, όπου σας κατατόπισα πλήρως περί των ενεργειών μου προς ανεύρεσιν του σώματος του και αποκατάστασιν του ονόματος του, εφόσον όπως δηλώσατε ο Γιαννάκης Στεφανίδης, ο «Αινείας» ήτο αθώος. Η ανταπόκρισις σας ήταν άμεσος και μια εβδομάδα μετά την επάνοδο μου εις Κύπρο, ο κ. Αντώνης Γεωργιάδης, υπαρχηγός της Ε.Ο.Κ.Α., μου απέστειλε επιστολήν δια της οποίας μου ανακοίνωνε, ότι το σώμα του Γιαννάκη θα δοθή για να ταφή μετά τιμών».
Το σώμα του Γιαννάκη Στεφανίδη, εγκατέλειψαν τυλιγμένο σε κουβέρτα, σε σημείο του νεκροταφείου Κωνσταντίνου και Ελένης στην Λευκωσία, λίγες ώρες πριν από την κηδεία, στις 26 Ιουνίου 1959. Κατά την διάρκεια της οποίας, συμμετείχε πλήθος κόσμου και εξελίχθηκαν τραγικές στιγμές.
Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, αποκαθίσταται και τυπικά πλέον από την πολιτεία, μετά από δικαστική μάχη και απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ημερομηνίας 17 Ιουνίου 1970. Αναφορά στην πιο πάνω απόφαση κάνει και η εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», σε δημοσίευμα της, την επομένη της απόφασης, με τίτλο: «Ο Γιαννάκης Στεφανίδης, αναγνωρίστηκε ως πεσών αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α».
Την 1η Ιουνίου 1970, και για τους σκοπούς της δίκης στο Ανώτατο Δικαστήριο, ο Αντώνης Γεωργιάδης, Υπαρχηγός της Ε.Ο.Κ.Α., κατέθεσε ενυπόγραφη δήλωση στην οποία αναφέρει: «Εγώ ο υποφαινόμενος κος Αντώνης Γεωργιάδης εκ Λευκωσίας, πρώην Υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, δηλώ υπευθύνως ότι ο Γιαννάκης Στεφανίδης τέως εκ Λευκωσίας, όστις διετέλεσε τομεάρχης της ΕΟΚΑ δια την επαρχία Λευκωσίας, υπήρξε, διαρκούντος του Αγώνα, μαχητής της προειρημένης Οργανώσεως και δεν απεβλήθη ή εξέπεσε της ιδιότητας ταύτης κατά την διάρκεια του Αγώνος αυτού.»
Την 3η Ιανουαρίου 1986, ο πατέρας του Γιαννάκη Στεφανίδη, πάτερ Ανδρέας, έλαβε με την ευκαιρία του νέου έτους, από τον Σύνδεσμο Τομεαρχών ΕΟΚΑ 1955-59, ευχετήρια επιστολή. Στην επιστολή αυτή, αναφέρει: «Ευχόμαστε ο καινούργιος χρόνος να σας φέρει χαρά και ευτυχία και είθε ο Πανάγαθος Θεός να βοηθήσει ώστε να πραγματοποιηθούν οι Εθνικοί μας πόθοι για τους οποίους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν οι αγαπημένοι μας συναγωνιστές, τα παιδιά σας». Την επιστολή, υπογράφουν ο τότε γραμματέας του Συνδέσμου Θάσος Σοφοκλέους και η Ελενίτσα Σεραφείμ-Λοίζου, Πρόεδρος.
Στις 6 Δεκεμβρίου 1958, οι Άγγλοι ανέκριναν αγωνιστή της Οργάνωσης θεωρώντας εσφαλμένα , ότι ήταν ο Γιαννάκης Στεφανίδης. Ο ανακριτής, για να τον πείσει να συνεργαστεί μαζί τους, και να τους δώσει πληροφορίες, του είπε: «Γιατί δεν συνεργάζεσαι μαζί μας, αφού αν αφεθείς ελεύθερος, θα σε σκοτώσουν οι δικοί σου;» Για το σοβαρό αυτό περιστατικό, ενημερώθηκε και ο Αρχηγός Διγενής. Πώς οι Άγγλοι γνώριζαν, για την πρόθεση μελών της οργάνωσης, να εκτελέσουν τον Στεφανίδη, ο οποίος τελικά και εκτελέστηκε; Ποιος ο λόγος της δολοφονίας; Τα ερωτήματα αυτά, παραμένουν αναπάντητα πενήντα ένα χρόνια μετά.
