του Θανάση Τσώκου
Από το 1926 που άρχισε την λειτουργία του ως ορφανοτροφείο Αρμενόπαιδων που επέζησαν της γενοκτονία του Αρμενικού λαού, μέχρι την τελευταία μέρα της αναστολής της λειτουργίας του από το Κεντρικό Συμβούλιο της AGBU, το Μελκονιάν, πρόσφερε αδιάλειπτα στις Αρμενικές κοινότητες της Κύπρου, της Ευρώπης αλλά και της Μέσης Ανατολής. Το Μελκονιάν δεν υπήρξε απλά ένα εκπαιδευτήριο. Σε αυτό στεγάστηκαν οι ελπίδες και οι προσδοκίες γενεών Αρμενίων. Ενός ολόκληρου λαού, που υπέφερε, αγωνίστηκε και συνεχίζει να αγωνίζεται για την επιβίωση του. Υπήρξε φάρος καθοδήγησης και φυτώριο χιλιάδων Αρμενίων νέων, σε καιρούς δύσκολους και χαλεπούς για τις κοινότητες τους. Νέων που στη συνέχεια διέπρεψαν στις χώρες τους και έγραψαν ιστορία τιμώντας το ίδιο το Μελκονιάν αλλά και την Κύπρο.
Η Αρμενική διασπορά θα πρέπει να ενισχυθεί και να αποτελέσει μόνιμο συμπαραστάτη και στήριγμα της νεοσύστατης Αρμενικής Δημοκρατίας. Διασπορά όμως χωρίς εκπαιδευτήρια που να διδάσκουν την Αρμενική γλώσσα, ιστορία και παραδόσεις δεν μπορεί να διατηρηθεί, όση ισχυρή θέληση και αν υπάρχει από τα μέλη της Αρμενικής Κοινότητας στην όποια χώρα αυτή και αν βρίσκεται . Διασπορά χωρίς ισχυρές Αρμενικές κοινότητες είναι καταδικασμένη σε μαρασμό.
Πίσω από την απόφασή του Κεντρικού Αρμενικού Συμβουλίου, σίγουρα κρύβονται σκοπιμότητες οικονομικές και πολιτικές. Η αξία της γης που στεγάζεται το Μελκονιάν είναι τεράστια. Για αυτό και για κάποιους εντός και εκτός Κύπρου θεωρείται μοναδικό «φιλέτο» για οικοδομική εκμετάλλευση. Κάποιοι άλλοι όμως που δεν κατάφεραν να κλείσουν το Μελκονιάν σε δύσκολους και χαλεπούς καιρούς για τους Αρμενιούς βρήκαν σήμερα την ευκαιρία να πανηγυρίσουν και να επιχαίρουν για το γεγονός. Ανασκοπώντας τον ημερήσιο τύπο, θα εντοπίσει κανείς κατά καιρούς, δεκάδες δημοσιεύματα εντός και εκτός Κύπρου, που αναφέρονται στο Μελκονιάν ως άντρο Κούρδων και άλλων τρομοκρατών. Όλα προϊόν της Τουρκικής προπαγάνδας, η οποία θεωρούσε την λειτουργία του ως εμπόδιο στα τουρκικά σχέδια και επιδιώξεις . Πάντοτε βέβαια με κατάληξη ότι «το Μελκονιάν έπρεπε να σταματήσει την λειτουργία του άμεσα.» Αυτό που δεν κατάφεραν τότε οι Τούρκοι και οι σύμμαχοι τους το έκανε το ίδιο το Κεντρικό Συμβούλιο της AGBU.
Το Μελκονιάν δεν αποτελεί σημείο αναφοράς μόνο για τον Αρμενικό λαό. Αποτελεί σημείο αναφοράς και για το σύνολο του Κυπριακού λαού, του οποίου αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας, της παράδοσης και του πολιτικού μας πολιτισμού. Για μας, το Μελκονιάν δεν είναι απλά ένα Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο. Είναι σύμβολο αγώνα ενός ολόκληρου λαού. Απαίτηση του κυπριακού λαού είναι λοιπόν η συνέχιση της λειτουργίας του Μελκονιάν. Για να διδάσκονται και τα δικά μας παιδιά ότι η πατρίδα τους για πάνω από ογδόντα τρία χρόνια φιλοξενεί ένα χώρο αντίστασης και αγώνα για την επιβίωση ενός λαού. Σεβόμενη την γλώσσα, τις παραδόσεις, την πολιτιστική κληρονομιά, τα ήθη και έθιμα του λαού που βρήκε μια δεύτερη πατρίδα στην Κύπρο αγκαλιάστηκε και αγαπήθηκε . Σε μια εποχή που άλλοι λαοί στην προσπάθεια τους να εφαρμόσουν τα άνομα εθνοκαθαρτικά σχέδια τους προέβαιναν σε πράξεις επαίσχυντες και σε γενοκτονίες όπως αυτή του ενάμιση εκατομμυρίου Αρμενίων από τους Τούρκους την περίοδο 1915-1920.
Είναι για αυτό που η Κυπριακή κυβέρνηση, αλλά και ο κάθε Κύπριος έχει καθήκον και υποχρέωση να συμβάλει στη επαναλειτουργία του Μελκονιάν. Η περιοχή δε, πέριξ του Μελκονιάν να παραμείνει χώρος εθνικής κληρονομιάς, βάση και του σχετικού διατάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αφού σε αυτή βρίσκονται δέντρα που φύτεψαν τα ορφανά του Μελκονιάν και αντιπροσωπεύουν τις ακμάζουσες αρμενικές κοινότητες του κόσμου. Θα πρέπει κάποιοι να αντιληφθούν ότι στην ενωμένη πολυπολιτισμική Ευρώπη του εικοστού πρώτου αιώνα, γνοιαζόμαστε για αξίες όπως αυτές της ενσωμάτωσης και όχι της αφομοίωσης αλλά και της πολυπολιτισμικότητας. Αξίες όπως η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, κομμάτι της οποίας αποτελεί και το Μελκονιάν το οποίο αποτελεί σύμβολο αντίστασης και αγώνα του κάθε δοκιμαζόμενου λαού.
