Ομιλία Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου
Φίλες και Φίλοι,
Με συγκινεί κάθε χρόνο η μεστή παρουσία σας. Ο ενθουσιασμός και η φιλοπατρία σας. Η συγκέντρωση όλων εσάς, κυρίως των νέων ανθρώπων που δεν ζήσατε την Αμμόχωστο, δεν περπατήσατε στα σοκάκια της, δεν είχατε την μοναδική εμπειρία να απολαύσετε τις χρυσές παραλίες της. Σαράντα χρόνια μετά, είμαστε ξανά εδώ για να κρατήσουμε τη φλόγα της επιστροφής ζωντανή.
Να διατρανώσουμε την αποφασιστικότητά μας να μην συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι παρά να συμβιώσουμε με τους Τουρκοκυπρίους στον κοινό μας τόπο, θα είναι καλύτερα να εφαρμοστεί αυτό που ακούγεται συχνά ως «εκείνοι απ’ εκεί και εμείς από εδώ». Η δική σας δράση απαντά και φέτος, ότι δεν μπορούμε να χαρίζουμε πατρίδα στο όνομα μιας παρατεταμένης ηρεμίας, απότοκο της ντε φάκτο κατάστασης.
Σας συγχαίρω και πάλι γι’ αυτό. Όπως συγχαίρω τη ΝΕΔΗΣΥ Αμμοχώστου που έχει καταστήσει αυτή την Ημέρα Μνήμης της πόλης του Ευαγόρα θεσμό εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Ένα χρόνο πριν, τέτοιες μέρες, αναπτερώθηκαν οι ελπίδες μας. Η Αμμόχωστος επανήλθε στο προσκήνιο. Η πόλη φάντασμα μπήκε ξανά στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος.
Με πρωτοβουλία του Προέδρου Αναστασιάδη πείσαμε διεθνώς για τη μεγάλη σημασία να αποτελέσει η Αμμόχωστος το εφαλτήριο της συνεργασίας και της κοινής ανάπτυξης και ευημερίας όλων των Κυπρίων πολιτών. Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Για τον καταλυτικό ρόλο που μπορεί να παίξει η πρόοδος στο θέμα της Αμμοχώστου, στην εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης, που θα απαλλάσσει την πατρίδα μας από τα στρατεύματα κατοχής, θα δημιουργεί τις αναγκαίες προοπτικές επανένωσης της πατρίδας μας, θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Γνωρίζω, ότι η μη ευόδωση όσων κινήσεων έγιναν μέχρι σήμερα για το θέμα της Αμμοχώστου και η απαράδεκτα άκαμπτη στάση της άλλης πλευράς, έφεραν απογοήτευση. Μια απογοήτευση όμως που δεν μας ταιριάζει και δεν θα μας γονατίσει. Δεν θα εγκαταλείψουμε την προσπάθεια! Δεν θα αφήσουμε τα 40 χρόνια από το 1974, τα όσα εσείς οι Αμμοχωστιανοί και οι υπόλοιποι πρόσφυγες πέρασαν, να μας οδηγήσουν στη λησμονιά.
Ούτε και είμαστε εδώ απόψε για να μοιρολογήσουμε την πόλη του Ευαγόρα. Έχουμε μαζευτεί για την Αμμόχωστο, αλλά και για ολόκληρη την κατεχόμενη Κύπρο, με την ελπίδα και την αυτοπεποίθηση ότι θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να ξημερώσει η μέρα της επιστροφής.
Ακούω πολλούς να φοβούνται και μονίμως να ανησυχούν. Ακούσαμε τον τελευταίο χρόνο πολλά για Αμμοχωστοποίηση, για τετραμερή, για υποβάθμιση της κυριαρχίας και του κράτους μας.
Βλέπω πολιτικές δυνάμεις να δαιμονοποιούν κάθε κινητικότητα και κάθε εξέλιξη που φέρνει το Κυπριακό στο προσκήνιο, χωρίς μάλιστα να υπάρχει λογική βάση σε αυτές τις αντιδράσεις. Πολλές φορές, χωρίς ουσιαστικό προβληματισμό, αλλά μόνο από κεκτημένη ταχύτητα.
Είναι λανθασμένη αυτή η νοοτροπία.
Όπως λανθασμένη νοοτροπία είναι να επικρατεί είτε η υπεραισιοδοξία είτε η υπέρ-απαισιοδοξία με κάθε εξέλιξη. Σαράντα χρόνια θα έπρεπε να είχαμε μάθει περισσότερα.
Έχουμε συμφωνήσει σε ένα κοινό ανακοινωθέν με την άλλη πλευρά. Και είναι αλήθεια ότι προσπαθεί επανηλειμμένα να παραβιάσει τη συμφωνημένη διαδικασία. Η διαφορά σήμερα ωστόσο είναι ότι η Τουρκία ξεκίνησε να αισθάνεται πίεση για το Κυπριακό. Καλείται η ίδια να τοποθετηθεί, αδυνατώντας πλέον να κρύβεται είτε πίσω από τους Τουρκοκυπρίους και τις πολυδαίδαλες και αναχρονιστικές συνταγματικές απαιτήσεις, είτε πίσω από το δημοψήφισμα του 2004.
Έχουμε κάνει κάποια βήματα και περνάμε μπροστά. Βγήκαμε από τη θέση του σταυθερά αμυνόμενου. Μόνο να κερδίσουμε έχουμε αν αναγκάσουμε την Τουρκία να αποδείξει ότι εννοεί στην πράξη αυτά τα οποία διεθνώς διακηρύσσει. Και ακόμη περισσότερο εάν την αναγκάζουμε να τοποθετείται επί της ουσίας, αντί να κρύβεται.
Η αλήθεια παραμένει η ίδια. Η δική μας η πλευρά έχει κάθε λόγο να αμφισβητεί την ειλικρίνεια των προθέσεων της κατοχικής δύναμης. Οι ελπίδες για πρόοδο στο Κυπριακό δεν βοηθούνται από τα διαδικαστικά ζητήματα που μονίμως ανακύπτουν. Η απροθυμία της Τουρκίας να προχωρήσει σε οποιοδήποτε πραγματικά χειροπιαστό βήμα, αλλά περιορίζεται σε λεκτικές διακυρήξεις που μόνο επικοινωνιακούς σκοπούς μπορεί να υπηρετούν, είναι απαράδεκτη και παρελκυστική πρακτική.
Διότι χρειάζονται πρακτικά και ουσιαστικά βήματα για να ενισχύσουν τον διάλογο. Χρειάζεται στην πράξη να φανεί το πως μια σωστή λύση στο Κυπριακό μπορεί να αποβεί προς το αμοιβαίο όφελως όλων. Και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου, αλλά και όλων των γειτονικών χωρών. Της Τουρκίας μη εξαιρουμένης.
Μια ολόκληρη πόλη δεν μπορεί να παραμένει όμηρος, απλά για να διατηρεί η Τουρκία ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί. Θα πρέπει η Τουρκία να αποφασίσει τι θέλει να γίνει. Θέλει να παραμείνει ο γείτονας που όλοι θα φοβούνται και δεν θα εμπιστεύονται, ή θέλει να μετεξελιχθεί σε μια πραγματικά περιφερειακή δύναμη με Ευρωπαϊκό προσανατολισμό, όπως διακυρήσσει;
Η εισβολή και η κατοχή, φίλες και φίλοι, δεν πρέπει και δεν μπορεί να λυθούν σε ένα ανατολίτικο παζάρι μεταξύ της μεγάλης Τουρκίας και της μικρής Κύπρου.
Ούτε το όραμα μας για επίτευξη ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι δυνατόν να επιτευχθεί ενόσω η Τουρκία κατέχει παράνομα σχεδόν την μισή Κύπρο και ενόσω αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη. Σε όλα αυτά πρέπει να δοθεί ένα οριστικό τέλος.
Και θέλω με ειλικρίνεια να απευθυνθώ στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Θέλω να τους διαβεβαιώσω πως πρόθεση και επιθυμία μας είναι η επίλυση του Κυπριακού το συντομότερο. Με τρόπο που να αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τόσο για τους Ελληνοκύπριους, όσο και για τους Τουρκοκύπριους. Τους καλώ να γίνουν συνεργοί στην προσπάθεια αυτή για την επανένωση και τη δημιουργία μιας πατρίδας χωρίς κατοχικά στρατεύματα και ξένες εγγυήτριες δυνάμεις. Μιας ευρωπαϊκής, ειρηνικής και ευημερούσας Κύπρου, στη βάση μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που θα μπορεί να λειτουργά σε συνθήκες ασφάλειας, όπως όλα τα άλλα τα ευρωπαϊκά κράτη.
Φίλοι μου,
Αυτό είναι το όραμά μας. Και θα το επαναλάβω. Μεγάλα οράματα δεν χωρούν σε μοιρασμένες πατρίδες. Δικαιούμαστε να έχουμε μεγάλα οράματα. Όπως μεγάλα οράματα είχε, παρά το νεαρό της ηλικίας του, ένας επιφανής Αμμοχωστιανός, στη μνήμη του οποίου είναι αφιερωμένη η σημερινή εκδήλωση.
Γιατί… δεν θα το κρύψω… Στην κηδεία του Παναγιώτη Σοφρωνίου λύγισα… Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι η Κύπρος μας, η Αμμόχωστος, η παράταξή μας, η Πρωτοπορία μας, έχασαν τόσο άδοξα ένα τόσο πολύτιμο και ιδιαίτερο άνθρωπο. Μια ξεχωριστή προσωπικότητα, έναν αταλάντευτο αγωνιστή της γνώσης, τη αναζήτησης τη προόδου και της αλήθειας, της ζωής, της πατρίδας.
Νάσαι καλά Παναγιώτη εκεί που βρίσκεσε. Εμείς θα κρατήσουμε αιώνια τη μνήμη σου. Θέλω να πιστεύω ότι θα δικαιώσουμε τις μεγάλες και αγνές προσδοκίες σου.
Φίλες και Φίλοι,
Έχουν περάσει τέσσερις δεκαετίες από τα εφιαλτικά γεγονότα του καλοκαιριού του 74. Οι Αμμοχωστιανοί που ήταν τότε παιδιά, είναι σήμερα πενηντάρηδες. Και οι τότε μεσήλικες έχουν οι πλείστοι αποβιώσει στην προσφυγιά. Οι περιουσίες μας στα κατεχόμενα ξεπουλιούνται. Ο αδυσώπητος χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μας. Δεν δικαιούμαστε να αγνοούμε τους κινδύνους. Δεν δικαιούμαστε να κλείνουμε τα αυτιά στο κάλεσμα των γενεών που σβήνουν στην προσφυγιά.
Σήμερα ειδικά, που η πατρίδα μας συνεχίζει μαζί με την Εθνική να έχει και την οικονομική δοκιμασία να αντιμετωπίσει, δεν έχουμε την πολυτέλεια ούτε της στασιμότητας, ούτε της ομφαλοσκόπησης. Η πατρίδα μας ζητά να αναλώσουμε κάθε δυνατότητα που έχουμε για να την καταστήσουμε ξανά ολόκληρη και ευημερούσα. Να αντικρίζει με κύρος και αξιοπρέπεια τον έξω κόσμο. Να έχει πολίτες υπερήφανους που αποτελούν μέρος της. Και νέους ανθρώπους γεμάτους όνειρα και αισιοδοξία για το μέλλον.
Αυτή πρέπει να είναι για όλους μας η Εθνική πρόκληση του σήμερα. Το όραμα να προοδεύσουμε επιτέλους ειρηνικά, να προχωρήσουμε στο μέλλον με ελευθερία, δημοκρατία, αξιοπρέπεια και ασφάλεια σε ολόκληρη την Κύπρο μας. Γι’ αυτό το όραμα να αγωνιστούμε.
Ενωμένοι να προχωρήσουμε μαζί για την Αμμόχωστο, την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας. Αυτό θα είναι η ύψιστη τιμή προς όσους θυσιάστηκαν γι’ αυτήν, για όσους άφησαν τη ζωή τους μακριά από τη γη που τους γέννησε, για όσους το χώμα της περπάτησαν, για όσους την νοσταλγούν.
Αυτό είναι το μεγαλύτερο χρέος της δικής μου γενιάς σε εσάς τους νέους μας. Είμαι υπερήφανος για εσάς! Περήφανος που αποτελείται την δική μας ελπίδα για το μέλλον!
Καλή επιστροφή!
