του Μάριου Μαυρίδη, οικονομολόγου & βουλευτή Κερύνειας
Η προτροπή του Αμερικανού Προέδρου Barack Obama προς την Ευρώπη για περισσότερη ανάπτυξη και λιγότερη λιτότητα ενθαρρύνει τις δυνάμεις που είναι αντίθετες στην λιτότητα και στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχεία που επιβάλλει η νέα οικονομική διακυβέρνηση της ευρωζώνης. Ο προϋπολογισμός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ προβλέπει δαπάνες ύψους $4 τρις για το 2015 σημαντικά αυξημένο από τον προϋπολογισμό του 2014 που ήταν $3.5 τρις. Οι προβλεπόμενες δαπάνες αποτελούν το 20% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Για σκοπούς σύγκρισης, το ανάλογο ποσοστό στην Κύπρο για το 2015 θα είναι 39% του ΑΕΠ. Οι αυξημένες δαπάνες θα διατεθούν για έργα υποδομής σε ολόκληρη τη χώρα και για αυξημένες παροχές και φοροελαφρύνσεις που απευθύνονται στα μεσαία εισοδηματικά στρώματα. Η αύξηση των δαπανών θα χρηματοδοτηθεί από φορολογίες στα κέρδη από το εξωτερικό των Αμερικάνικων πολυεθνικών εταιρειών και από την αύξηση του φόρου στα κεφαλαιουχικά κέρδη από 23.8% στο 28%. Ως γνωστόν, Αμερικάνικοι κολοσσοί εφαρμόζουν «φορολογικά κόλπα», επιλέγοντας να φορολογούνται σε φορολογικούς παραδείσους, με αποτέλεσμα πληρώνουν πολύ χαμηλό φόρο στις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση προτείνει όπως τα κέρδη που φορολογούνται εκτός ΗΠΑ να φορολογούνται επιπρόσθετα με 19%. Μετά και την σημαντική αύξηση των δαπανών, το δημοσιονομικό έλλειμμα των Ηνωμένων Πολιτειών δεν αναμένεται να υπερβεί το 2.8% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, και αυτό διότι μαζί με τις δαπάνες αυξάνονται και τα έσοδα, λόγω της ανάπτυξης που απολαμβάνει η οικονομία. Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει ξεπεράσει το 100% αλλά η χώρα μπορεί να δανείζεται από τις αγορές με επιτόκιο 1.8%, διότι οι επενδυτές έχουν εμπιστοσύνη στην Αμερικάνικη οικονομία και πιστεύουν ότι θα πάρουν τα χρήματα τους πίσω. Οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες και οι ‘Αραβες συνεχίζουν να προτιμούν τα Αμερικάνικα κρατικά ομόλογα. Ουσιαστικά η κυβέρνηση των δημοκρατικών στις ΗΠΑ επιδιώκει μια εσωτερική ανακατανομή του εθνικού πλούτου φορολογώντας του πλούσιους προς όφελος της μεσαίας τάξης αλλά και ολόκληρης της οικονομίας, αφού η πλειοψηφία των εξοικονομήσεων δαπανάται για υποδομές, όπως οδικό δίκτυο, σιδηρόδρομους, τηλεπικοινωνίες, έξυπνα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δαπάνες για την υγεία, την εκπαίδευση κλπ. Αυτό είναι που ζητούν και οι χώρες του Νότου στην Ευρώπη. Η συνταγή που ακολουθεί η Αμερική είναι ιδανική για την οικονομία της Ευρωζώνης, η οποία υποφέρει από στασιμότητα και αποπληθωρισμό. Κορυφαίοι οικονομολόγοι εισηγούνται ότι όταν μια οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, το κράτος θα πρέπει να παρεμβαίνει και να αυξάνει τις δημόσιες δαπάνες σε υποδομές και φοροελαφρύνσεις στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Το πρόβλημα είναι ότι τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κυρίως αυτά του Νότου, δεν έχουν περιθώρια δανεισμού διότι έχουν φτάσε στα όρια τους και οι αγορές δεν τις δανείζουν. Ο καλύτερος τρόπος για τις χώρες του Νότου να ξεφύγουν από το φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας, είναι να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αμερικής, δηλαδή να επιχειρήσουν μια εσωτερική ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος. Μπορεί δηλαδή μια χώρα όπως την Ελλάδα και την Κύπρο να χρησιμοποιήσουν τα φορολογικά έσοδα, όχι για να συντηρούν ένα τεράστιο, πανάκριβο και υδροκέφαλο δημόσιο, αλλά για να επενδύουν στην ανάπτυξη.
