Συνέντευξη στην εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα «η Κύπρος»
1. Η εκλογή Ακιντζί στην ηγεσία της τ/κ κοινότητας έφερε τόσο στην Κύπρο, όσο και -πολύ περισσότερο- στο εξωτερικό μια σχετική ευφορία για πρόοδο, έως και λύση, στο Κυπριακό. Συμμερίζεστε αυτή την ευφορία; Πιστεύετε ότι πράγματι βρισκόμαστε σε τροχιά λύσης σ’ ένα πρόβλημα που μετρά -είτε μας αρέσει είτε όχι- πάνω από πενήντα χρόνια διάρκεια;
Με την εκλογή του κ. Ακκιντζί, και ταυτόχρονα με την παρουσία στην ηγεσία της Ελληνοκυπριακής κοινότητας του Νίκου Αναστασιάδη, έχει ανοίξει ένα παράθυρο ελπίδας. Η δική μας πλευρά θα διέπραττε τεράστιο σφάλμα εάν δεν αναγνώριζε ότι ο κ. Μουσταφά Ακκιντζί είναι διαφορετικός και διακρίνεται διαχρονικά από την προσήλωση του στην επανένωση του τόπου. Έχουμε ως Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας τον Νίκο Αναστασιάδη, με ξεκάθαρο όραμα για την επανένωση του τόπου μας, και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις προθέσεις του. Κανείς μας ακόμη δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια στην προφανή και εκπεφρασμένη βούληση των Τουρκοκυπρίων για ουσιαστική αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης. Γεγονότα που αναμφίβολα δημιουργούν σημαντικό υπόβαθρο για μια πιο αποτελεσματική διαπραγμάτευση και διεργασία γύρω από το Κυπριακό. Αυτά είναι τα στοιχεία που, χωρίς αμφιβολία, τροφοδοτούν βάσιμα την ελπίδα μιας διαφορετικής και πιο θετικής προσέγγισης της άλλης πλευράς. Από την άλλη βέβαια, θα ήταν εξίσου λάθος να θεωρήσει κάποιος ότι από μόνη της η εκλογή Ακκιντζί σημαίνει και τη λύση του Κυπριακού. Πρώτο διότι ουδείς μπορεί να παραγνωρίζει τον παράγοντα Τουρκία. Η οποία μάλιστα φρόντισε ήδη να διαμηνύσει με κάθε τρόπο ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν αποφασίζουν μόνοι τους για το Κυπριακό. Εδώ είναι που χρειάζεται η ψύχραιμη προσέγγιση. Αλλά ταυτόχρονα, εδώ είναι που έγκειται η μεγάλη πρόκληση για την δική μας πλευρά. Με τόλμη και αποφασιστικότητα να προχωρήσουμε στις συνομιλίες, γιατί μόνο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα μπορούν να διαπιστωθούν στην πράξη οι πραγματικές προθέσεις του καθενός και της Τουρκίας ειδικότερα. Μόνο εκεί μπορεί να δοκιμαστεί η βούληση για λύση. Πάντως, όπως το έθεσε πρόσφατα ο Βρετανός ΥΠΕΞ, «δεν έχουμε ξαναδεί … τα άστρα τόσο αισιόδοξα ευθυγραμμισμένα όσο είναι τώρα για την Κύπρο».
2. Πώς θα χαρακτηρίζατε το πρώτο δείγμα γραφής -πολιτικά ομιλούντες και πάντα σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού- του Μουσταφά Ακιντζί αφ’ ότου ανέλαβε την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας;
Είναι εμφανές και ξεκάθαρο ότι ο κ. Μουσταφά Ακκιντζί είναι διαφορετικός έχοντας διακριθεί για δεκαετίες για την προσήλωση του στην επανένωση του τόπου, με βάση τα όσα έχουν ήδη συμφωνηθεί ως προς τη μορφή της λύσης.
Έχουμε ήδη δει τις τελευταίες βδομάδες κάποια πρώτα θετικά βήματα. Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που ήδη ανακοινώθηκαν και από τις δύο πλευρές, αλλά και όσα συζητούνται για το σύντομο μέλλον, δημιουργούν μια πιο θετική και πιο αισιόδοξη ατμόσφαιρα και σε αυτό τον δρόμο της καταπολέμησης της καχυποψίας, θέλουμε να συνεχίσουμε. Πιστεύουμε ότι αυτός ο παράλληλος δρόμος θα βοηθήσει την πρόοδο στην ουσία των διαπραγματεύσεων. Θα δημιουργήσει την δυναμική που χρειάζεται τόσο ανάμεσα στους Κυπρίους, όσο και ανάμεσα στη διεθνή κοινότητα, για να φτάσουμε σε ένα αμοιβαία επωφελή συμβιβασμό.
3. Τελικά η κοινωνική και ανθρώπινη συνεύρεση και επαφές, έστω και για ένα καφέ, για ένα ποτό ή ένα περίπατο ένθεν και ένθεν της “πράσινης γραμμής”, όπως οι τελευταίες μεταξύ του προέδρου της Δημοκρατίας και του κ. Ακιντζί, βοηθούν ή όχι στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού;
Πέρα από τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που ήδη ανακοινώθηκαν και από τις δύο πλευρές, αλλά και όσα συζητούνται για το σύντομο μέλλον, ακόμη και αυτές οι κινήσεις που φαντάζουν μικρές και καθημερινές δημιουργούν μια πιο θετική και πιο αισιόδοξη ατμόσφαιρα. Επαναλαμβάνω, θέλουμε να συνεχίσουμε στον δρόμο της καταπολέμησης της καχυποψίας. Γιατί η βιωσιμότητα της λύσης μακροπρόθεσμα βασίζεται στην εξάλειψη της καχυποψίας και στην εδραίωση της εμπιστοσύνης. Και η εμπιστοσύνη κτίζεται και με τα μικρά, τα καθημερινά, με την ανθρώπινη επαφή. Ένα σημαντικό επιπρόσθετο και σε ανθρώπινο επίπεδο στοιχείο που πιστεύουμε θα βοηθήσει την πρόοδο στην ουσία των διαπραγματεύσεων. Το Κυπριακό σίγουρα δεν θα λυθεί απλά με ένα καφέ. Όμως ενδυναμώνονται τα θεμέλια της εμπιστοσύνης με ένα ανοικτό και καθαρά ανθρώπινο τρόπο που σίγουρα δεν βλάπτει αλλά συνδράμει θετικά στην προσπάθεια δημιουργώντας εικόνες ειρηνικής συνύπαρξης.
4. Σε συνέχεια ή/και συνάρτηση με τα προηγούμενα, και ανεξάρτητα από το τι λέγεται και γράφεται για την λύση, πώς και με ποιο περιεχόμενο εσείς και το Κόμμα σας βλέπετε την λύση του Κυπριακού;
Τόσο εγώ προσωπικά όσο και το κόμμα μου, έχουμε ένα μεγάλο όραμα για την πατρίδα μας. Τα μεγάλα οράματα όμως δεν χωρούν σε μοιρασμένες πατρίδες. Η Κύπρος μπορεί να παίξει πολιτικό, γεωστρατηγικό, οικονομικό και κοινωνικό ρόλο, πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτόν που αναλογεί στο μέγεθός της. Αυτή είναι η ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας όλοι. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Γι’ αυτήν θα πρέπει να συζητήσουμε. Και πάνω σε αυτήν θα πρέπει να κτίσουμε ένα πολύ καλύτερο μέλλον γι’ αυτό τον τόπο. Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η προοπτική ενός σωστού συμβιβασμού που θα επανενώνει την πατρίδα μας. Η πρόκληση να πετύχουμε την επανένωση της πατρίδας μας, με τρόπο που θα δημιουργεί συνθήκες ασφάλειας και ευημερίας για όλους τους κατοίκους της. Με βάση τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο πλαίσιο της κοινής διακήρυξης της 11ης Φεβρουαρίου, πιστεύουμε ότι η λύση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας δύναται να δημιουργήσει αυτές τις συνθήκες. Όχι ως δια μαγείας. Αλλά μέσα από μια συνειδητή διαδικασία έντιμου συμβιβασμού με συνθήκες εμπιστοσύνης ο ένας στον άλλον για δημιουργία ενός καλύτερου αύριο για τα παιδιά μας. Η μικρή μας πατρίδα είναι πολύ μικρή για να είναι μοιρασμένη, αλλά ταυτόχρονα είναι αρκετά μεγάλη για να χωρέσει το λαό της, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Μαρωνίτες, Αρμένιους, Λατίνους, σε συνθήκες ειρήνης και ευημερίας. Στο χέρι μας είναι.
Έχουμε υποχρέωση να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια, αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που μας δίνεται. Όχι διότι μόνο μέσα από τη λύση θα απαλλαγούμε από την Τουρκική κατοχή, αλλά και επειδή μέσα από τη σωστή λύση θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα για την οικονομία της Κύπρου. Διότι μέσα από τη σωστή λύση θα καταφέρουμε να ξεφύγουμε από αυτή τη μιζέρια, αυτό το βούρκο όπου βρισκόμαστε, που κοιτάζουμε συνέχεια πίσω. Να κτίσουμε ένα νέο όραμα σε μια ενωμένη Κύπρο, μια Κύπρο με μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργούν προσδοκία και ελπίδα στους νέους ανθρώπους. Αυτό είναι το μεγάλο μας στοίχημα και αυτή την προσπάθεια θα συνεχίζουμε να τη στηρίζουμε και δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να κλείσει αυτό το παράθυρο ευκαιρίας. Από την άλλη δεν είμαστε διευθετημένοι να δεχτούμε την όποια λύση. Δίνουμε την ευκαιρία στο διάλογο. Θα κρίνουμε το αποτέλεσμα του διαλόγου όταν και αφού θα έχουμε συγκεκριμένο πλαίσιο και σχέδιο λύσης. Όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διευκρίνισε ξανά, αυτή η θετική κατάληξη θα είναι μια λύση που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων, αλλά και θα συνάδει απόλυτα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα όπως ισχύουν σε όλα τα κράτη-μέλη.
5. Είναι μια τέτοια λύση σήμερα εφικτή; Πιστεύετε δε ότι ο κυπριακός λαός και στις δύο κοινότητες από κοινού και/ή στην κάθε μια χωριστά, είναι σήμερα έτοιμος για μια τέτοια λύση; Και αν όχι, ποια η προοπτική της Κύπρου και του λαού μας χωρίς λύση;
Εδώ όμως είναι που πρέπει να συμφωνήσουμε και εμείς μεταξύ μας. Ότι το να καταστεί η Κύπρος ξανά ολόκληρη και ενωμένη, απαιτεί συμβιβασμούς. Έντιμους συμβιβασμούς που θα διασφαλίζουν τον Κυπριακό Ελληνισμό στην γη των πατέρων του. Απαιτεί ακόμη να σταθούμε απέναντι στις δήθεν βολικές θεωρίες του “εκείνοι απ’ εκεί και εμείς απ’ εδώ”. Θεωρίες κοντόφθαλμες με χαρακτηριστικά εθνικής αυτοχειρίας. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί τη διχοτόμηση. Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να αποκτήσει επισήμως η Τουρκία σύνορα εντός της Κύπρου. Για εμάς ο μόνος δρόμος είναι ο δρόμος της ειρήνης, της συνεργασίας, της σταθερότητας, των πολλών συνεργειών. Ο δρόμος που προκαλεί συνθήκες νίκης για όλους, Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκυπρίους και όλους ανεξαίρετα τους λαούς της περιοχής. Έχω επισημάνει πολλές φορές την προοπτική να καταστεί η χώρα μας πυλώνας ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας σε όλη τη γύρω περιοχή. Η Κύπρος μπορεί να αξιοποιεί συμφέροντα και συνέργειες που συνεχώς προκύπτουν στην περιοχή μας. Το εθνικό μας πρόβλημα έχει πλέον μπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο που ανοίγει τεράστιες γεωπολιτικές και οικονομικές προοπτικές, τις οποίες έχουμε υποχρέωση αν μη τι άλλο να λαμβάνουμε υπόψη.
6. Ανεξάρτητα από την ετοιμότητα ή μη του λαού μας, και με δεδομένο ότι το κυρίαρχο στο Κυπριακό είναι η διεθνής του διάσταση, που έχει να κάνει με την βάρβαρη τουρκική εισβολή και συνεχιζόμενη για 41 χρόνια κατοχή, πιστεύετε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη για το μεγάλο βήμα; Και ποιο κατά τη γνώμη σας πρέπει να είναι το βήμα αυτό;
Ουδείς μπορεί να παραγνωρίζει τον παράγοντα Τουρκία. Η οποία μάλιστα φρόντισε ήδη να διαμηνύσει με κάθε τρόπο ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν αποφασίζουν μόνοι τους για το Κυπριακό. Γεγονός που όχι μόνο αφαιρεί από την Άγκυρα το ένα από τα βασικά της επιχειρήματα, να καλεί δηλαδή εμάς να τα βρούμε μόνο με τους Τουρκοκύπριους για να συζητήσει αποχώρηση στρατευμάτων και εγγυήσεις, αλλά καταδεικνύει κιόλας ότι η προσέγγιση πολλών ότι από μόνη της η εκλογή Ακκιντζί σημαίνει και λύση του Κυπριακού, ήταν εμφανώς πρώιμη και βεβιασμένη. Εδώ ακριβώς είναι που έγκειται η μεγάλη πρόκληση για την δική μας πλευρά. Με τόλμη και αποφασιστικότητα να προχωρήσουμε στις συνομιλίες, γιατί μόνο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα μπορούν να διαπιστωθούν στην πράξη οι πραγματικές προθέσεις του καθενός και της Τουρκίας ειδικότερα. Μόνο εκεί μπορεί να δοκιμαστεί η βούληση για λύση. Διότι, μόνο με το να προβαίνουμε εσωτερικά σε διαγωνισμό απαξίωσης των προθέσεων της Άγκυρας, αυτό που πετυχαίνουμε ουσιαστικά είναι την πλήρη απενοχοποίηση της σε διεθνές επίπεδο. Εμείς επιμένουμε, ότι ο μόνος δρόμος που προκαλεί συνθήκες νίκης για όλους, Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκυπρίους και όλους ανεξαίρετα τους λαούς της περιοχής, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης, είναι ο δρόμος της ειρήνης. Αυτός ο δρόμος περνά μέσα από τη λύση του Κυπριακού. Και εδώ είναι που πρέπει να πειστεί η Τουρκία. Εδώ είναι που η διεθνής κοινότητα, οι μεσολαβητές και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επικεντρωθούν και να συνδράμουν ουσιαστικά και αποφασιστικά. Κάτι όμως που για να γίνει, χρειάζεται προηγουμένως να είναι εμφανής η δυνατότητα λύσης του Κυπριακού. Με ψυχραιμία, νηφαλιότητα, σύνεση και σωφροσύνη, έχουμε υποχρέωση να προχωρήσουμε. Να δώσουμε ευκαιρία στην ελπίδα και να αναδείξουμε της μεγάλες προοπτικές που θα αποκτήσει η πατρίδα μας εάν απαλλαγεί από τον διαχωρισμό που σήμερα βιώνει. Να εγκαταλείψουμε τα περί “μειοδοτών” που τα δέχονται όλα και τα περί “υπερεθνικιστών” που απορρίπτουν τα πάντα. Να αλλάξουμε ρητορική και να συζητούμε μαζί με τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν μέσα από ένα σωστό συμβιβασμό. Να προωθήσουμε μέτρα και πρωτοβουλίες που στην πράξη θα δείχνουν τις θετικές επιπτώσεις της λύσης, αντί να ενισχύουν τον διαχωρισμό. Κυρίως, να μην αφήσουμε τίποτε κανένα να αμφισβητήσει τη γνήσια μας επιθυμία να απαλλάξουμε την πατρίδα μας από την κατοχή.
7. Έχετε δεχτεί κριτική ότι προτάσσετε το όφελος στην οικονομία από πιθανή λύση του Κυπριακού. Είναι πράγματι αυτή η θέση σας και γενικά πώς απαντάτε στην κριτική αυτή;
Έχω επισημάνει πολλές φορές την προοπτική να καταστεί η χώρα μας πυλώνας ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας σε όλη τη γύρω περιοχή. Η Κύπρος μπορεί να αξιοποιεί συμφέροντα και συνέργειες που συνεχώς προκύπτουν στην περιοχή μας. Το εθνικό μας πρόβλημα έχει πλέον μπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο, που έχει να κάνει και με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, την ειρήνη και την συνεργασία των χωρών στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, την αντιμετώπιση του Ισλαμικού φονταμενταλισμού, την μετανάστευση και ένα σωρό άλλα. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, πέρα από τις πολιτικές προεκτάσεις ανοίγουν και τεράστιες γεωπολιτικές και οικονομικές προοπτικές και αυτό είναι αδιαμφισβήτητο.
8. Ομιλούντες για την οικονομία, πιστεύετε πράγματι ότι το 2015 θα είναι έτος οικονομικής ανάκαμψης και εξόδου από την ύφεση; Και πως θα νοιώσουν τούτο οι άνεργοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι και οι εργαζόμενοι των 350, 400 και 500 ευρώ μισθό τον μήνα;
Τα επιτεύγματα της χώρας είναι σημαντικά, χωρίς φυσικά να αγνοούμε τα προβλήματα στην κοινωνία. Η χώρα μέσα σε δυο χρόνια βγήκε με αξιοπιστία στις αγορές, δανείστηκε πιο φθηνά από ότι το 2010, αναβαθμίστηκε από τους οίκους αξιολόγησης και παρέλαβε θετικές αξιολογήσεις από την τρόικα. Άρθηκαν όλα τα περιοριστικά μέτρα και οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων και ενώ κάποιοι φοβόντουσαν εκροή, αντίθετα, αυξήθηκαν οι καταθέσεις στο τραπεζικό μας σύστημα. Οι δείκτες της ανεργίας έχουν πάρει – μικρή μεν – αλλά πτωτική πορεία. Η χώρα οδεύει στην σωστή πορεία. Το πρώτο τρίμηνο του 2015, στην Κύπρο των μνημονίων, του κουρέματος και των σκληρών μέτρων, είχαμε το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης σε ΑΕΠ ευρωπαϊκής χώρας. 1,9%. Δεν παραγράφουμε τα προβλήματα που υπάρχουν στην πραγματική οικονομία, κινούμαστε ωστόσο στην σωστή κατεύθυνση. Είμαι αισιόδοξος για την πορεία της οικονομίας και πιστεύω ότι θα έρθουν οι ξένες επενδύσεις στον τόπο. Θα διακινδυνεύσω να προβλέψω ότι θα υπάρξει διάψευση τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πρόβλεψε ύφεση 0,5% το 2015 όσο και του ΔΝΤ που μίλησε για ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης γύρω στο 0,3%. Η ανάπτυξη το 2015, εάν δεν υπάρξουν εξωγενείς αρνητικοί παράγοντες θα είναι γύρω στο 1%. Θα πάρουμε ανάσα, θα ανεβεί η ψυχολογία του κόσμου που είναι το 50% της οικονομίας. Αν επικεντρωνόμαστε σήμερα στους αριθμούς, είναι γιατί αυτοί αποτελούν την προϋπόθεση. Χωρίς αυτούς, ούτε επενδύσεις, ούτε αξιοπιστία, ούτε δουλειές μπορούν να υπάρξουν. Η θεωρία του οι αριθμοί ευημερούν και οι άνθρωποι δυστυχούν, είναι η δικαιολογία, το διαβατήριο προς την παραμονή της κρίσης και της δυστυχίας. Βαίνουμε καλώς, ας κλείσουμε τα αυτιά στις σειρήνες του λαϊκισμού.
