του Μάριου Μαυρίδη, οικονομολόγος, βουλευτής Κερύνειας
Η μείωση της ανεργίας στο 14.7% κατά το 2ο τρίμηνο του 2015 (σε σχέση με 15.4% το 2ο τρίμηνο του 2014) ήταν μικρή αλλά πολύ σημαντική διότι δείχνει την αναστροφή του οικονομικού κλίματος, που για χρόνια ήταν αρνητικό. Ιδιαίτερα αν η μείωση της ανεργίας συνδεθεί με την επίσης μικρή αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας κατά 0.8% κατά την ίδια περίοδο, τότε μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι η ανάκαμψη είναι σταθερή και βασίζεται στέρεες βάσεις.
Είναι επίσης σημαντικό να επισημάνουμε ότι η μείωση της ανεργίας οφείλεται στον ιδιωτικό τομέα, αφού ο δημόσιος δεν μπορεί πλέον να εργοδοτήσει περισσότερους. Η ανεργία υπολογίζεται από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού η οποία παραγματοποιείται κάθε τρίμηνο σε όλες τις χώρες της ΕΕ ταυτόχρονα και με την ίδια μεθοδολογία. Στην Κύπρο η Έρευνα Εργατικού Δυναμικού καλύπτει 3,600 νοικοκυριά παγκύπρια. Η έρευνα ρωτά το κάθε άτομο του νοικοκυριού (από 15 και άνω) αν εργάζεται ή όχι, και αν δεν εργάζεται, ρωτά κατά πόσο το άτομο αυτό ψάχνει για δουλειά. Αν δεν ψάχνει για δουλειά τότε και μόνο θεωρείται άνεργος. Όσοι δεν εργάζονται και δεν ψάχνουν για δουλειά δεν θεωρούνται άνεργοι, ούτε αποτελούν μέρος του εργατικού δυναμικού. Το εργατικό δυναμικό αποτελείται από αυτούς που εργάζονται και τους άνεργους (δηλαδή αυτούς που ψάχνουν για δουλειά). Το εργατικό δυναμικό στην Κύπρο (από 15 ετών και άνω) ανέρχεται στις 427 χιλιάδες ή 63.4% του αντίστοιχου πληθυσμού (15 ετών και άνω).
Σύμφωνα με την στρατηγική της Ευρώπης 2020, το ποσοστό αυτό θα πρέπει να ανεβεί στο 70% μέχρι το 2020. Αν και η μείωση της ανεργίας σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που έχουν συμβάλει στην μείωση της ανεργίας. Πολλοί Κύπριοι, κοινοτικοί και ξένοι εργαζόμενοι (οι οποίοι ήταν μέρος του εργατικού δυναμικού της χώρας) εγκατέλειψαν την Κύπρο αναζητώντας εργασία σε άλλες χώρες. Επίσης, πολλοί άνεργοι κουράστηκαν να ψάχνουν για δουλειά και σταμάτησαν να ψάχνουν, άρα δεν θεωρούνται άνεργοι αλλά ούτε μέρος του εργατικού δυναμικού. Αυτοί οι άνθρωποι βασίζονται στις οικονομίες τους ή στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και θα επανέλθουν στην αγορά εργασίας όταν η ανάπτυξη εδραιωθεί περισσότερο.
Ακόμα ένας λόγος για τον οποίο η ανεργία κατέγραψε μικρή μείωση είναι ότι όλο και περισσότεροι Κύπριοι αποδέχονται θέσεις εργασίας που δεν αποδεχόταν προηγουμένως. Η αύξηση της ανάπτυξης (δηλαδή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος) δεν ήταν αρκετά μεγάλη για να μειώσει την ανεργία σε μεγαλύτερο βαθμό. Για να μειωθεί η ανεργία περισσότερο, χρειάζεται περισσότερος χρόνο και περισσότερη ανάπτυξη. Παρά τη μείωση, το ποσοστό της ανεργίας παραμένει ψηλό και μη αποδεκτό σε μια οικονομία που εργοδοτεί πέραν των 100,000 κοινοτικών και ξένων. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι θέσεις εργασίας υπάρχουν, αλλά δεν πληρώνουν αρκετά και δεν ταιριάζουν με τα προσόντα και τις δεξιότητες των Κύπριων ανέργων. Εξ’ αιτίας αυτού του διαρθρωτικού προβλήματος, η ανεργία δεν είναι εύκολο να μειωθεί. Η ανάπτυξη της οικονομίας όμως δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας, οι οποίες θα καλυφθούν είτε από Κύπριους είτε από κοινοτικούς.
