Ομιλία Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στην Ημερίδα με θέμα τα Γεωστρατηγικά, σε συνεργασία με το ΚΥΚΕΜ
«Ανατολική Μεσόγειος: Ο ρόλος του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε. και της Ρωσίας».
Φίλε Υπουργέ Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη,
Φίλε Χρίστο, Διευθυντή του Κυπριακού Κέντρου Μελετών,
Αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που σας καλωσορίζω στην αποψινή ημερίδα που συνδιοργανώνει ο Δημοκρατικός Συναγερμός και το Κυπριακό Κέντρο Μελετών με τίτλο: «Ανατολική Μεσόγειος: Ο ρόλος του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε. και της Ρωσίας».
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, οι περισσότεροι ευρωπαίοι πολίτες παρακολουθούσαν με αδιαφορία τις εξελίξεις στην ταραγμένη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Ελάχιστοι είχαν αντιληφθεί ότι θα ερχόταν κάποτε η στιγμή που οι εξελίξεις στο μακρινό Ιράκ, ή την Συρία, θα επηρεάζουν άμεσα τις ζωές των γερμανών και γάλλων πολιτών.
Σήμερα, φυσικά, αυτή η αντίληψη έχει ανατραπεί ολικά.
Είναι με ιδιαίτερη ανησυχία που παρακολουθούμε την κλιμάκωση της πολιτικής αστάθειας και των φονικών συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Της περιοχής που αποτελεί και τη δική μας γειτονιά. Μιας κλιμάκωσης που κατά διαστήματα δίνει την εικόνα ενός ολοκληρωτικού πολέμου, όπου όλοι μάχονται εναντίον όλων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και ο δυτικός κόσμος έχει τις δικές του ευθύνες. Λανθασμένες εκτιμήσεις, ανεπαρκή γνώση για τα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα στον μουσουλμανικό κόσμο και μια σειρά λανθασμένων πολιτικών και στρατιωτικών επιλογών, συνέβαλαν στην ενίσχυση του θρησκευτικού φανατισμού και την κατάρρευση των εύθραυστων ισορροπιών στην περιοχή.
Η απώλεια αθώων ζωών και η ανθρώπινη συμφορά, έχουν δυστυχώς γίνει μια επικίνδυνη και καθημερινή πραγματικότητα για εκατομμύρια ανθρώπους.
Την ώρα που το δράμα εκατομμυρίων προσφύγων συνεχίζεται, η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να διαχειριστεί τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η συνοχή και οι αντοχές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος δοκιμάζονται, ενώ σε όλη την Ευρώπη, η άνοδος ακροδεξιών και εθνικιστικών κινημάτων εξωθεί πολλούς ευρωπαίους ηγέτες σε αποφάσεις που θέτουν σε αμφισβήτηση το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Επιπρόσθετα, το τελευταίο διάστημα ο φόβος της τρομοκρατίας πλανάται σε όλο τον κόσμο. Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν σε Παρίσι και Βρυξέλλες, καθώς και η δολιοφθορά του ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους στο όρος Σινά, μας υπενθυμίζουν ότι ο κίνδυνος της τρομοκρατίας και του θρησκευτικού φανταμενταλισμού δεν μπορεί να περιοριστεί σε κάποιες μακρινές χώρες. Έχει πλέον μεταφερθεί στην καρδιά της Ευρώπης.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να δράσει συντονισμένα στα πλαίσια μιας πολιτικής συμφωνίας, η οποία θα αντιμετωπίζει τα αίτια που δημιούργησαν την σημερινή κρίση. Μόνο μέσα από την κοινωνική ανασυγκρότηση και την επανασύσταση λειτουργικών κρατών μπορεί να επέλθει ειρήνη στην περιοχή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Αντί να αναλώνει το σύνολο των δυνάμεων της στην εξεύρεση τρόπων αναχαίτισης των προσφύγων, θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα φέρουν όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές στο τραπέζι του διαλόγου υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Η εξεύρεση μιας πολιτικής συμφωνίας μεταξύ όλων όσων αντιστρατεύονται τη θρησκευτική τρομοκρατία του Ισλαμικού Κράτους είναι επιβεβλημένη. Μιας συμφωνίας που θα προνοεί μια μεταβατική περίοδο και η οποία θα επιτρέψει στον Συριακό Λαό να αποφασίσει δημοκρατικά το μέλλον και τη πολιτική του ηγεσία.
Γνωρίζουμε ότι ΝΑΤΟ, Ε.Ε. και Ρωσία έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, ακόμη και αντικρουόμενα συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ταυτόχρονα, ο αμφιλεγόμενος ρόλος της Τουρκίας περιπλέκει ακόμη περισότερο τις προσπάθειες για συντονισμό δράσης. Είναι όμως εξίσου κατανοητό, ότι, μόνο μέσα από κοινή δράση και σύζευξη στόχων μπορεί να αντιμετωπιστούν τα αίτια που οδήγησαν στη δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους και την κοινωνική κατάρρευση των κρατών της περιοχής. Επιβάλλεται, συνεπώς, να εξευρεθεί κοινό έδαφος και να επιτευχθεί σύζευξη των επιδιωκόμενων συμφερόντων.
Η Κύπρος, ως το κοντινότερο μέλος της Ε.Ε. στην περιοχή, μπορεί να αποτελέσει ένα κόμβο διπλωματικής, οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας. Γεγονός που επιβεβαιώνεται από τις άριστες διπλωματικές και στρατηγικές σχέσεις που έχει ήδη η Κύπρος με όλες τις χώρες της περιοχής, τις ΗΠΑ και την Ρωσία.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Πέρα όμως από την πολιτική αστάθεια, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχουν προκύψει και σημαντικότατες, θετικές εξελίξεις.
Η ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι μια εξέλιξη που δημιουργεί συνθήκες για ευρύτερη σύγκλιση συμφερόντων μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας.
Τόσο η συνεχιζόμενη κρίση στην Ουκρανία όσο και η γενικευμένη ανάφλεξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, έχουν αναδείξει όσο ποτέ άλλοτε την ανάγκη για δημιουργία εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Διόλου τυχαία, ψηλά στις προτεραιότητες της νέας Κομισιόν βρίσκεται η απεξάρτηση της Ευρώπης από το Ρωσικό φυσικό αέριο. Μέσα από την συνεργασία και την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων και υποδομών των κρατών μελών της Ένωσης, αλλά και γειτονικών κρατών για τη δημιουργία εναλλακτικών ενεργειακών διαδρομών.
Η Κύπρος, ένεκα της γεωστρατηγικής της θέσης μπορεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη δημιουργία συνθηκών σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, τόσο στην Κυπριακή ΑΟΖ όσο και στις ΑΟΖ γειτονικών χωρών, εάν αξιοποιηθούν με σύνεση και ορθό σχεδιασμό, μπορούν να αποτελέσουν ένα ισχυρό παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Δημιουργώντας έτσι συνθήκες συνεργασίας και αμοιβαίου οφέλους για πολλά κράτη της περιοχής.
Για να πραγματοποιηθεί αυτή η σύζευξη συμφερόντων προς το ευρύτερο όφελος της περιοχής, είναι σαφές ότι προϋποθέτει την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.
Τόσο η κυβέρνηση, όσο και ο Δημοκρατικός Συναγερμός, εργάζονται σκληρά και συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση, έτσι ώστε ο διεθνής παράγοντας να ασκήσει ένα πιο ενεργό ρόλο προς την Τουρκία, βοηθώντας την να κατανοήσει ότι είναι και προς το δικό της όφελος η εξεύρεση λύσης. Μιας λύσης που να βασίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και να ενσωματώνει τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ολοκληρώνοντας τον χαιρετισμό μου, θα ήθελα να επαναλάβω κάτι που πιστεύω πραγματικά. Ότι μέσα από μεγάλες προκλήσεις και δυσκολίες, γεννιούνται και μεγάλες ευκαιρίες. Εναπόκειται σε εμάς, να τις αδράξουμε και να τις αξιοποιήσουμε για το καλό του λαού μας.
Σας ευχαριστώ.
