Θέση του Εκτελεστικού Γραφείου του Δημοκρατικού Συναγερμού
———————————————————
Δήλωση Πολιτικής
Κρίνουμε ότι το πόρισμα της τριμελούς Ερευνητικής Επιτροπής, μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο, τόσο για τους πολίτες και την κοινωνία γενικότερα, όσο και στα χέρια της Νομικής Υπηρεσίας προκειμένου να αξιοποιηθεί στην προσπάθεια για διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών που έχουν σχέση με την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το τραπεζικό σύστημα και η οικονομία της χώρας. Η Τριμελής Ερευνητική Επιτροπή, στη βάση του μαρτυρικού υλικού που έχει συγκεντρώσει, έχει θέσει στη διάθεση της πολιτείας, και στην κρίση των πολιτών, τη δική της ανεξάρτητη γνωμάτευση για τα όσα έχουν οδηγήσει τη χώρα στην οικονομική καταστροφή.
Την ίδια ώρα θεωρούμε πως αποτελεί επιβαλλόμενη ανάγκη ο σεβασμός στα πορίσματα ανεξάρτητων διερευνητικών επιτροπών, ανεξαρτήτως αν το περιεχόμενο τους μας είναι ή όχι αρεστό κάθε φορά. Η νομιμοποίηση μιας δημοκρατικής πολιτείας στηρίζεται στη δυνατότητά της να διασφαλίζει πίστη και σεβασμό στους θεσμούς. Σε μια περίοδο που η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος έχει δεχθεί σημαντικότατο πλήγμα, έχουμε ανάγκη να οικοδομήσουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες και να καλλιεργήσουμε μια νέα δημοκρατική κουλτούρα, που να στηρίζεται στη λογοδοσία των πολιτικών και πολιτειακών αξιωματούχων και στην ηθική της ευθύνης.
Εμείς καταγράφουμε με προσοχή τις γενικότερες παρατηρήσεις της Επιτροπής για τη λειτουργία του πολιτικού και πολιτειακού συστήματος για την οποία όλοι έχουμε συλλογική και διαχρονική ευθύνη. Υπάρχουν θέματα τα οποία εγείρονται που πρέπει να αντιμετωπιστούν πολιτικά και με συνυπευθυνότητα. Επιβεβαιώνουμε την πολιτική μας βούληση για ρήξη με πρακτικές και νοοτροπίες του παρελθόντος. Έχουμε απόλυτη επίγνωση πως πολλά πρέπει να αλλάξουν και θα αλλάξουν. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα στηρίξει κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης προς αυτή την κατεύθυνση και θα παραμείνει στην πρώτη γραμμή για την ανασυγκρότηση του κράτους, την ανάκαμψη οικονομίας και την εξυγίανση και εκσυγχρονισμό της πολιτικής ζωής.
Συμπεράσματα του Πορίσματος
1.(α) Η νομιμότητα του διορισμού των μελών της Ερευνητικής Επιτροπής διέπεται από την καθιερωμένη νομική αρχή ότι αυτή τεκμαίρεται μέχρι να αποφασισθεί το αντίθετο από αρμόδιο Δικαστήριο. Κατ’ επέκταση αυτή δε δύναται να εγείρεται ως επιχείρημα, αφού κανένα Δικαστήριο δεν έχει αποφασίσει το αντίθετο.
(β) Εκείνο που ενδιαφέρει πρωτίστως την κοινωνία είναι τα συμπεράσματα και ευρήματα στα οποία κατέληξε η Ερευνητική Επιτροπή, η επαγγελματική υπόσταση και επίπεδο των οποίων κρινόμενα με αντικειμενικά κριτήρια, δεν μπορεί καλόπιστα και λογικά να αμφισβητηθεί από κανένα.
(γ) Έχοντας μελετήσει όλο το υλικό το οποίο κατατέθηκε ενώπιον τους κατέληξαν σε συμπεράσματα και ευρήματα τα οποία πηγάζουν από την αδιαμφισβήτητη επαγγελματική τους κατάρτιση και επίπεδο και αυτά σε τίποτα δεν θα διέφεραν έστω και εάν τα ίδια ακριβώς πρόσωπα, έχοντας να μελετήσει το ίδιο ακριβώς υλικό, είχαν διορισθεί από το Γενικό Εισαγγελέα, αντί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Οποιαδήποτε αντίθετη θέση προς την άποψη αυτή δεν «στέκει» στη λογική. Το Όργανο που θα τους διόριζε δηλαδή, δεν θα τροποποιούσε τη γνώμη τους.
2. Η ορθότητα ή μη των συμπερασμάτων και ευρημάτων μπορεί να κριθεί με σοβαρότητα μόνο από κάποιο που θα έχει στη διάθεση του όλο το γραπτό και προφορικό υλικό, το οποίο είχε ενώπιον της η Επιτροπή για να καταλήξει στα συμπεράσματα και ευρήματα της. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση αντιστρατεύεται τόσο τη κοινή λογική όσο και την ορθή επιστημονική προσέγγιση. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν έχει στη διάθεση του το υλικό αυτό, και επομένως δεν πρόκειται να υποπέσει στο ίδιο λάθος όπως πολλοί άλλοι, οι οποίοι βιάστηκαν να εξάξουν συμπεράσματα και να προβάλουν θέσεις αρνητικές προς τα ευρήματα της Επιτροπής. Πως αυτό είναι ανθρωπίνως δυνατό χωρίς να έχουν στη διάθεση τους το υλικό πάνω στο οποίο βασίστηκε η Επιτροπή, είναι άξιο απορίας.
3. Είναι αντιληπτό ότι ορισμένα ζητήματα, τα οποία αφορούν τον τραπεζικό τομέα δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της έρευνας ή δεν εξετάσθηκαν εις βάθος λόγω του τρόπου με τον οποίον η Επιτροπή ερμήνευσε τους όρους εντολής της, ή έκρινε ότι όφειλε να διερευνήσει εν όψει της εκκρεμότητας ερευνών από την Αστυνομία ή εκκρεμότητας δικαστικών διαδικασιών. Θα ήταν καλύτερα αν η Επιτροπή εξέταζε ολόκληρο το φάσμα του τι έλαβε χώρα. Η απόφαση της όμως που προαναφέρεται δεν έχει κριθεί αρνητικά νομικά, τεκμαίρεται επομένως ως ορθή και έτσι προσεγγίζεται.
4. Με βάση τη πιο πάνω προσέγγιση, το Εκτελεστικό γραφείο του Δημοκρατικού Συναγερμού επισημαίνει κυρίως τα ακόλουθα από την Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής:-
(α) Τις ασήκωτες ευθύνες του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος ήταν πρωταγωνιστής στις ενέργειες ή παραλήψεις που οδήγησαν την οικονομία στη καταστροφή. Οι όποιες απόψεις εκφράζει τώρα, δεν μπορεί να αποτελέσουν τίποτα άλλο παρά δικαιολογίες. Οι ευθύνες αυτές του αναλογούν τόσο προσωπικά, όσο και υπό τη θεσμική του ιδιότητα ως Προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτό είναι που θα καταγράψει η ιστορία.
(β) Τις ευθύνες όλων εκείνων που συμμετείχαν στη διακυβέρνηση του, ως υπουργοί και οι οποίοι στις κρίσιμες αποφάσεις δεν διαχώρισαν τη θέση τους, αλλά αντίθετα παρέμειναν απολαμβάνοντας τα αγαθά της εξουσίας. Η εκ των υστέρων διαφωνία ουδεμία αξία έχει, πέραν της ανάδειξης του γεγονότος ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν είχαν το θάρρος της γνώμης τους.
(γ) Τις ευθύνες θεσμικών Οργάνων όπως ήταν οι κατά τον ουσιώδη χρόνο Διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας, οι οποίοι υστέρησαν στο βαθμό που αποδίδεται στον καθ’ ένα να χρησιμοποιήσουν τις νόμιμες εξουσίες της θέσης τους για να προστατεύσουν τις τράπεζες και γενικότερα την οικονομία της χώρας. Τα δεδομένα δε είναι ακόμη δυσμενέστερα, όταν ορισμένες αποφάσεις που αποδίδονται στον κ. Δημητριάδη – όπως η άντληση ELA για 9 μήνες – είχαν αλλότρια κίνητρα, μη σχετιζόμενα με οικονομικά κριτήρια, όπως η παρέλευση του χρόνου μέχρι την εκλογή νέας κυβέρνησης μετά τις Προεδρικές εκλογές του 2013. Μια άντληση ELAμάλιστα η οποία δεν υποστηριζόταν από ορθολογιστικά οικονομικά κριτήρια σχετικά με τη βιωσιμότητα της Λαϊκής Τράπεζας κατά τον ουσιώδη χρόνο.
(δ) Τον τρόπο διεύθυνσης της Τράπεζας Κύπρου, ο οποίος απείχε από το τι είναι ορθό με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια σχετικά με τη διεύθυνση επιχειρήσεων και μάλιστα της μεγαλύτερης τράπεζας του τόπου. Δεν διαφεύγει της προσοχής όμως, η τραγική διαπίστωση ότι παρά τα μεγάλα προβλήματα και λάθη η Τράπεζα Κύπρου εξακολουθούσε να ήταν φερέγγυα – σε αντίθεση με τη Λαϊκή Τράπεζα – μέχρι την ημέρα που τέθηκε σε καθεστώς εξυγίανσης με απόφαση του Eurogroup.
(ε) Την μοναδική ευθύνη η οποία αποδίδεται στο νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Μια ευθύνη όμως η οποία κατά πολύ μεγάλο, αν όχι απόλυτο βαθμό, αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι η Κυβέρνηση του κ. Χριστόφια γνώριζε περί του ενδεχομένου κουρέματος των καταθέσεων από το Νοέμβριο του 2012 και δεν τον ενημέρωσε, και επιπρόσθετα το γεγονός ότι η δυσκολότατη επιλογή του κ. Αναστασιάδη προ του εκβιαστικού διλλήματος στο οποίο ευρέθηκε στο Eurogroup του Μαρτίου του 2013 ήταν ορθή. Απεφεύχθη ενδεχόμενα, με την επιλογή του, η πλήρη κατάρρευση της Κυπριακής οικονομίας.
(στ) Την έλλειψη αξιοκρατίας στο δημόσιο. Απαιτείται η λήψη μέτρων για αναβάθμιση, βελτίωση και εκσυγχρονισμό όλων των τομέων της δημόσιας διοίκησης ώστε η λειτουργία της να είναι προς όφελος και όχι εις βάρος των καλώς νοουμένων συμφερόντων του πολίτη και της κοινωνίας γενικότερα. Επισημάνεται ότι διαχρονικά Εκθέσεις της Γενικής Ελέγκτριας σχετικά με το ζήτημα αυτό παρέμειναν αναξιοποίητες, με εμφανή τα αρνητικά αποτελέσματα.
4. Εν κατακλείδι είναι η θέση του Εκτελεστικού Γραφείου ότι επιβάλλεται η προώθηση της Έκθεσης εις τα αρμόδια Όργανα του Κράτους (Γενικό Εισαγγελέα, Γενικό Ελεγκτή) για μελέτη και άμεση λήψη των απαραίτητων μέτρων. Μόνο έτσι η κοινωνία θα αισθανθεί ότι υπάρχει καλύτερο μέλλον για την Κύπρο. Μόνο έτσι θα τύχει πρακτικής εφαρμογής το ρητό «ουδέν κακό αμιγές καλού».
