του Νίκου Τορναρίτη
Η μετανάστευση είναι βασικό χαρακτηριστικό των σύγχρονων κοινωνιών. Η πατρίδα μας, ύστερα από πολλές δεκαετίες βιώνει πια το φαινόμενο της υποδοχής ανθρώπων από φτωχές χώρες. Οι Κύπριοι πολίτες δεν αναγκάζονται οι ίδιοι να μεταναστεύσουν για μια καλύτερη ζωή όπως συνέβαινε τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 ή μετά τις τραγικές συνέπειες της εισβολής του ’74. Τώρα συμβαίνει το αντίστροφο. Η Κύπρος αποτελεί εξωτερικό σύνορο της ΕΕ και ενδιάμεσο σταθμό προς τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες – τις πιο βιομηχανοποιημένες για χιλιάδες οικονομικούς μετανάστες. Ακόμα υπάρχουν στην πατρίδα μας αρκετοί ξένοι εργάτες, φοιτητές και πολιτικοί πρόσφυγες.
Ένα εντελώς νέο περιβάλλον έχει παράλληλα δημιουργηθεί μετά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Ο ευρωπαϊκός οικονομικός χώρος ενοποιείται και πολλοί κοινοτικοί εργαζόμενοι διακινούνται και απασχολούνται στην Κύπρο.
Όλα αυτά τα μεταναστευτικά ρεύματα αλλάζουν σημαντικά τη δομή του πληθυσμού μας και επηρεάζουν κρίσιμους τομείς όπως την απασχόληση και την εκπαίδευση. Έχουν επίσης ευθεία επίδραση στις συμπεριφορές των ανθρώπων και διαμορφώνουν σοβαρές ευθύνες και νέες προτεραιότητες για την κυβέρνηση και την οργανωμένη πολιτεία. Παρά το γεγονός ότι αυτή η αλλαγή συντελείται για περισσότερο από μία δεκαετία και μάλιστα σε επιταχυνόμενους ρυθμούς, η κυβέρνηση δυστυχώς δεν έχει διαμορφώσει ακόμα μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική. Τμήματα της κοινής γνώμης σκέφτονται φοβικά απέναντι στις αλλαγές, συνήθως γνωρίζουν λίγα και αναπαράγουν στερεότυπα, σε ορισμένες περιπτώσεις και ρατσιστικά.
Κι όμως σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες γύρω μας εξελίσσονται με την προσφορά αλλοδαπών εργατικών χεριών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Πανεπιστημίου Κύπρου η Κύπρος είχε έως πρόσφατα ρυθμό ανάπτυξης – δηλαδή μεγέθυνσης του παραγομένου πλούτου – της τάξης του 3,5% και από αυτό το 2% οφείλεται στην εργασία των αλλοδαπών, όπου δεν υπάρχουν κυπριακά εργατικά χέρια.-Ένας πρώην υπουργός της Κυπριακής Δημοκρατίας είχε δηλώσει στην Βουλή των Αντιπροσώπων ότι αν δεν υπήρχαν οι ξένοι εργάτες δεν θα εντασσόταν η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.-
Επιπρόσθετα, η Κύπρος υποφέρει ήδη από τα φαινόμενα δημογραφικής γήρανσης. Σύμφωνα με την Eurostat, από τα μέσα της επόμενης δεκαετίας ο πληθυσμός μας θα αρχίσει να μειώνεται! Αυτό σημαίνει ότι η κοινωνία μας καλείται να προετοιμαστεί για να αντιστρέψει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, αλλά και να αναπληρώσει πληθυσμό με βάση μια συγκροτημένη μεταναστευτική πολιτική.
Είμαι πεπεισμένος ότι ως συντεταγμένη πολιτεία και πρωτίστως η κυβέρνηση και η βουλή, έχουμε ευθύνη να κοιτάξουμε με εντελώς νέο φακό το νέο πλαίσιο που μας περιβάλλει. Μια τέτοια νέα στρατηγική μας αφορά γιατί οι συνέπειες της δικής μας αδράνειας και προχειρότητας σήμερα, θα μας αφήσουν να λειτουργούμε εκ των υστέρων, ως Επιμηθείς, αύριο. Ειδικά για τον τομέα της εκπαίδευσης, θεωρώ ότι η δουλειά που άρχισε να γίνεται στα σχολεία, δυστυχώς αργά, θα πρέπει να εντατικοποιηθεί και να αποκτήσει ένα νέο κεντρικό στόχο: Θέλουμε την ένταξη των αλλόγλωσσων παιδιών στο εκπαιδευτικό σύστημά μας. Τα παιδιά αυτά δεν είναι και δεν πρέπει να παραμείνουν ακροατές. Πρέπει να μετέχουν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα ως να είναι – και για μένα είναι – δικά μας παιδιά. Θέλουμε επίσης, επιτέλους, να εμβαθύνουμε στην έννοια του σεβασμού του άλλου, του διαφορετικού και να δούμε στην πράξη να γίνεται βίωμα ένα σχολείο σε πολυπολιτιστικό περιβάλλον. Άλλωστε ο πιο δημιουργικός Ελληνισμός ήταν ανέκαθεν αυτός που έβλεπε τους ανοιχτούς ορίζοντες, όταν δηλαδή ξεπερνούσε τα κλειστοφοβικά του σύνδρομα.
