του Θανάση Τσώκου
Αμέσως μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη του1963 και την υποκινούμενη από την ΤΜΤ, Τουρκανταρσία, λόγω του λάθους της δικής μας πλευράς, για αναθεώρηση δεκατριών σημείων του Συντάγματος, η τότε Ελληνική Κυβέρνηση αξιολόγησε την πολιτική και στρατιωτική κατάσταση στην Κύπρο. Αποτέλεσμα της αξιολόγησης αυτής, υπήρξε και η αποστολή από την Ελληνική Κυβέρνηση του αείμνηστου Γεωργίου Παπανδρέου, με Υπουργό Εθνικής Άμυνας τον Πέτρο Γαρουφαλιά, της ενισχυμένης Ελληνικής Μεραρχίας , ΕΛΔΥΚ/Μ στο νησί.
Την περίοδο εκείνη, οι Τουρκοκύπριοι εξτρεμιστές τις ΤΜΤ είχαν δημιουργήσει παγκύπρια, στρατιωτικούς πυρήνες εντός των περιοχών που έλεγχαν, τους Τουρκοκυπριακούς θύλακες, αλλά και των μεγάλων αστικών περιοχών. Η δύναμη αυτή των Τουρκοκυπρίων την οποία διοικούσαν Τούρκοι αξιωματικοί, εκτιμάται ότι ανερχόταν σε δέκα χιλιάδες καλά εξοπλισμένους άντρες και γυναίκες. Με αρχηγείο, την έδρα της ΤΟΥΡΔΥΚ που εγκαταστάθηκε στην Κύπρο, με βάση τις Συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου. Πέραν της δράσης των Τουρκοκύπριων εξτρεμιστών στο νησί, δρούσε και μεγάλο δίκτυο κατασκοπείας και δολιοφθορών. Το δίκτυο αυτό είχε στρατολογήσει και ξένους υπηκόους αλλά και στρατιώτες και αξιωματικούς της Ειρηνευτικής Δύναμης του Ο.Η.Ε..
Η παρουσία της Ελληνικής Μεραρχίας στην Κύπρο, δημιούργησε νέα δεδομένα και ανέτρεψε το στρατιωτικό ισοζύγιο στο νησί, για πρώτη φορά υπέρ της δικής μας πλευράς. Όμως η παρουσία της Ελληνικής Μεραρχίας από ένα σημείο και μετά, άρχισε να ενοχλεί όχι μόνο την Τουρκική πλευρά, αλλά και την ίδια την Κυπριακή Κυβέρνηση. Η παρουσία της δε στο νησί μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 στην Ελλάδα, αποτελούσε πονοκέφαλο για το καθεστώς του δικτάτορα Παπαδόπουλου. Ειδικά γιατί το σύνολο των στρατιωτικών δυνάμεων στο νησί, διοικούσε ο Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας, ως αρχηγός της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Αμύνης Κύπρου, ΑΣΔΑΚ. Ο Στρατηγός Γρίβας είχε εισηγηθεί στον τότε Βασιλέα Κωνσταντίνο την αυτονόμηση των Ελληνικών Δυνάμεων της Κύπρου και την έναρξη αντιχουντικού αγώνα από το νησί.
Τα γεγονότα στα χωριά Άγιος Θεόδωρος και Κοφίνου τον Νοέμβριο του 1967 και η μεγάλης κλίμακας κινητοποίηση στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων για αποκατάσταση της έννομης τάξης που είχε διασαλευτεί με την δράση των Τούρκων και Τουρκοκυπρίων στασιαστών, καθώς και ο τρόπος προβολής των γεγονότων από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της εποχής, στην Κύπρο και το εξωτερικό, έφεραν τις Κυβερνήσεις της Κύπρου και της Ελλάδας σε δεινή πολιτική θέση. Με αποτέλεσμα την αποστολή τελεσιγράφου από πλευράς της Τουρκίας με όρους, την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας και του Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα από την Κύπρο και την διάλυση της Εθνικής Φρουράς. Δηλαδή παράδοση της Κύπρου στους Τούρκους. Σε αντίθετη περίπτωση, η Τουρκία θα εισέβαλε στο νησί. Τους όρους αυτούς του τελεσιγράφου αποδέχθηκε η «Εθνική Κυβέρνηση» της Χούντας Παπαδόπουλου. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος όμως, δεν αποδέχθηκε την διάλυση της Εθνικής Φρουράς, ενώ αποδέχθηκε τους άλλους δύο όρους.
Η αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας από την Κύπρο, τον Δεκέμβριο του 1967, υπήρξε η αρχή της Κυπριακής τραγωδίας. Άνοιξε τον δρόμο για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974. Ο τότε Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Ιχσάν Τσακλαγιαγκίλ, δήλωνε, στις 27 Δεκεμβρίου 1967, ενώπιον της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης: «Η αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από την Κύπρο έχει μεταβάλει την ισορροπία δυνάμεων». Στις 29 Δεκεμβρίου 1967, ελάχιστα εικοσιτετράωρα μετά την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, η Τουρκοκυπριακή πολιτική ηγεσία προχωρούσε στην σύσταση της «Τουρκοκυπριακής Διοίκησης» ως το πρώτο βήμα πριν την ανακήρυξη του ψευδοκράτους το 1981.
Με την αποδοχή του Τουρκικού τελεσιγράφου και την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας από την Κύπρο τον Δεκέμβριο του 1967, η Χουντική Ελληνική Κυβέρνηση απέδειξε, από τους πρώτους μήνες της ζωής της, ότι ήταν Κυβέρνηση χαμηλών Εθνικών αντιστάσεων. Ότι δεν θα συγκρουόταν στρατιωτικά με την Τουρκία. για την Κύπρο. Κάτι που έπραξε τον Ιούλιο του 1974. Αυτό το γεγονός θα έπρεπε να αντιληφθούν έγκαιρα όλοι εδώ στην Κύπρο κάνοντας άλλες επιλογές από αυτές που μας οδήγησαν στον αδελφοκτόνο πόλεμο και την καταστροφή.