του Αβέρωφ Νεοφύτου
Στην Κύπρο έχουμε μια ιδιομορφία που είναι μοναδική στον κόσμο. Από το 1960, που έγινε η Κύπρος ανεξάρτητο κράτος, μέχρι και σήμερα, το πολιτικό μας σύστημα συνεχίζει σε όλους τους τομείς να παραμένει εγκλωβισμένο σε πρακτικές άλλων εποχών. Αρεσκόμαστε στο να ακούμε εξαγγελίες και πολιτικές που ακούγονται ωραία στα αυτιά και δεν μπαίνουμε στον κόπο να τις μελετήσουμε και να τις αναλύσουμε εις βάθος. Άμα κάτι είναι εύηχο και ακούγεται ωραίο, τότε όλοι απλά το χειροκροτούν και το αποδέχονται χωρίς περαιτέρω μελέτη και ανάλυση. Και η συμπεριφορά αυτή του πολιτικού μας συστήματος επεκτείνεται σε όλους τομείς, από το εθνικό μας θέμα, στα θέματα οικονομίας και στην εσωτερική διακυβέρνηση.
Θα αναφέρουμε δύο απλά και πρόσφατα παραδείγματα που αποδεικνύουν το πιο πάνω. Το πρώτο παράδειγμα αφορά την κρατική επιδότηση για την απόσυρση των παλαιών αυτοκινήτων. Το κυβερνητικό κονδύλι είναι συνολικά €2εκ. και αφορά πληρωμή €1,800 σε κάθε κάτοχο παλαιού αυτοκινήτου, ο οποίος θέλει να το αποσύρει και να το αντικαταστήσει με καινούριο. Άρα με απλά μαθηματικά, το κονδύλι αυτό θα επιτρέψει σε 1,100 περίπου άτομα να αντικαταστήσουν τα παλαιά τους αυτοκίνητα με καινούργια. Σίγουρα το μέτρο αυτό θα έχει, κάποιες, ευεργετικές συνέπιες προς το περιβάλλον, γιατί τα καινούργια αυτοκίνητα καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα και ρυπαίνουν λιγότερο την ατμόσφαιρα.
Όμως η συνεισφορά του μέτρου θα έχει απειροελάχιστη συνεισφορά στη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων. Έχουμε 700 χιλιάδες εγγεγραμμένα αυτοκίνητα στην Κύπρο. Έτσι τα 1,100 καινούργια αυτοκίνητα αποτελούν μόλις το 0,15% του στόλου και επομένως το αποτέλεσμα του μέτρου δεν θα έχει κάποια θετική επίδραση στο περιβάλλον, παρά μόνο σε απειροελάχιστο βαθμό.
Και εδώ είναι που όλοι επικροτούν και χαιρετίζουν την απόφαση της κυβέρνησης. Πολλοί μάλιστα ζητούν το κονδύλι των €2εκ. να ενισχυθεί και να δοθούν ακόμα περισσότερα λεφτά ως κίνητρο για απόσυρση παλαιών αυτοκινήτων, στο όνομα της περιβαλλοντικής συνείδησης. Και έτσι χωρίς περεταίρω σκέψη και ανάλυση, ζητούν ενίσχυση του μέτρου.
Τα 1,100 καινούργια αυτοκίνητα που θα αγοραστούν, με ένα μέσο όρο αγοραίας αξίας €20 χιλιάδες έκαστο, έχουν συνολική αξία €22εκ. Αυτά τα λεφτά, βάσει του κυβερνητικού μέτρου θα φύγουν από την Κύπρο με προορισμό τις χώρες που κατασκευάζουν τα αυτοκίνητα, κυρίως την Γερμανία και την Ιαπωνία. Με άλλα λόγια το μέτρο αυτό προσφέρει κίνητρο για να φύγουν λεφτά από την Κύπρο, σε μια περίοδο όπου οι πολιτικές της κυβέρνησης έχουν στόχο να προσελκύσουν λεφτά να έρθουν στην χώρα μας. Έτσι το μέτρο αυτό ουσιαστικά πάει ενάντια στην δεδηλωμένη πολιτική για προσέλκυση λεφτών στην Κύπρο από το εξωτερικό.
Επιπρόσθετα, το μέτρο αυτό δεν θα βοηθήσει στην ανάκαμψη της αγοράς αυτοκινήτου, γιατί συνολικά μόλις 1,100 αυτοκίνητα θα αγορασθούν. Έτσι, οι μόνοι που θα κερδίσουν είναι καμιά 50αριά πωλητές αυτοκινήτων που θα αποκομίσουν κάποιο κέρδος από τις πωλήσεις. Έτσι το μέτρο αυτό στην ουσία βοηθά στην ανάκαμψη των οικονομιών των χωρών που παράγουν τα αυτοκίνητα. Έτσι με άλλα λόγια, ο Κύπριος φορολογούμενος θα χρηματοδοτεί τις Γερμανικές και Ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Θα ήταν ευνοϊκότερο για το περιβάλλον, εάν τα €2εκ. διατίθεντο για καλυτέρευση των δημοσίων συγκοινωνιών, αντί να χρησιμοποιηθούν με αυτό τον τρόπο, που δεν θα επιφέρει και δραστική μείωση στους ατμοσφαιρικούς ρύπους, θα προσφέρει κίνητρο για αποστολή λεφτών εκτός Κύπρου και δεν θα έχει θετικό αντίκτυπο στη δική μας οικονομία, αλλά θα έχει θετικές επιπτώσεις σε οικονομίες άλλων χωρών.
Το δεύτερο παράδειγμα είναι η πρόσφατη παραχώρηση του οικοπέδου της ΑΗΚ, επί της λεωφόρου Σπύρου Κυπριανού, στο Ταμείο Συντάξεων της Αρχής, με σκοπό να αξιοποιηθεί με την κατασκευή χώρου στάθμευσης. Και αυτό πάλι είναι ένα μέτρο που πολλοί χαιρέτισαν αλλά δυστυχώς και πάλι είναι μια κίνηση η οποία αντίκειται στην εξαγγελθείσα κυβερνητική πολιτική για το κυκλοφοριακό.
Ο σκοπός και η πολιτική της κυβέρνησης αποσκοπεί στην αποσυμπίεση του κυκλοφοριακού προβλήματος από τα αστικά κέντρα που παρατηρείται μεγάλη κυκλοφοριακή κίνηση. Με την κατασκευή του χώρου στάθμευσης στο κέντρο της Λευκωσίας προσφέρεται κίνητρο για αυτοκίνητα να κατευθύνονται προς το κέντρο της πόλης. Με βάση την πάγια πολιτική κανονικά θα έπρεπε να δίνονται αντικίνητρα για την χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου και κίνητρα για την χρήση των δημοσίων συγκοινωνιών. Δυστυχώς η κίνηση αυτή πάει ενάντια στην κυβερνητική πολιτική.
Εάν το δούμε το θέμα πιο μακροπρόθεσμα, και εάν υποθέσουμε πως οι πολιτικές του κράτους επιτύχουν τον σκοπό τους και μελλοντικά υπάρξει απάβλυνση στο κυκλοφοριακό και οι δημόσιες συγκοινωνίες αναγεννηθούν, τότε τι θα γίνει με τον χώρο στάθμευσης; Και πώς θα επηρεασθεί το Ταμείο Συντάξεων της Αρχής; Σκέφτηκε κανένας τα σημαντικά αυτά ερωτήματα πριν να παρθεί η τελική απόφαση ή αρκέστηκαν όλοι στα εύηχα συνθήματα;
Είμαστε μια κοινωνία με μια πολιτική κουλτούρα η οποία δεν διαχέεται από ορθολογιστικά κριτήρια στην λήψη αποφάσεων. Το έχουμε δείξει αυτό πολλές φορές και τα δύο παραδείγματα που θέσαμε είναι απλά ένα πολύ μικρό και πρόσφατο δείγμα της κατάστασης αυτής. Ευελπιστούμε πως μελλοντικά η κάθε απόφαση που θα παίρνεται θα τυγχάνει ανάλογης επεξεργασίας, μελέτης και ανάλυσης ώστε όλες οι επιπτώσεις θα λαμβάνονται υπόψη και τελικά θα υιοθετείται η πιο σωστή θέση. Και όλα αυτά μακριά από σκοπιμότητες και εύηχα συνθήματα. Για το καλό του τόπου και για το συμφέρον των πολιτών και της κοινωνίας.
