του Νίκου Τορναρίτη
Η συζήτηση για το μέλλον των Κυπριακών Αερογραμμών κερδίζει μεγάλο μέρος της επικαιρότητας αυτό το διάστημα. Εκτιμώ ότι η υπόθεση αυτή δίνει σε όλους την αφορμή να δούμε το σύνολο μιας μεγάλης εκκρεμότητας που συνδέεται με τον αγώνα για την εξυγίανση στους ημικρατικούς οργανισμούς. Οι ημικρατικοί οργανισμοί έχουν δουλέψει σε δύσκολα χρόνια και προσέφεραν λύσεις στην ανάπτυξη της κοινωνίας μας. Χιλιάδες εργαζόμενοι έδωσαν τον πιο καλό τους εαυτό για την πρόοδό τους και αυτό ουδείς μπορεί να το αγνοήσει.
Σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει και είναι καθήκον κάθε πολιτικής δύναμης να αναλύσει τις εξελίξεις και να πάρει θέση πάνω στα δύσκολα προβλήματα της αναδιάρθρωσης των ημικρατικών οργανισμών. Ο ΔΗΣΥ μίλησε με καθαρή φωνή πάνω στο ζήτημα και πιστεύω ότι μόνο όσα κόμματα τολμούν να μιλήσουν με ειλικρίνεια στους πολίτες προσφέρουν καλές υπηρεσίες στον τόπο μας. Κατά την άποψή μου, το θέμα της αναδιάρθρωσης και του εκσυγχρονισμού στους ημικρατικούς οργανισμούς χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες:
Α. Ορισμένοι οργανισμοί και συμβούλια όπως εκείνα των πατατών ή του γάλακτος που δούλεψαν με επιτυχία σε μια άλλη εποχή, έκλεισαν τον κύκλο τους με την ένταξή μας στην ΕΕ. Σήμερα το κλείσιμό τους είναι επιταγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και μια πράξη ευθυγράμμισης με τις πρακτικές που ακολουθεί η ΕΕ σε όλα τα κράτη μέλη.
Β. Πολιτική εξυγίανσης για ορισμένους ημικρατικούς οργανισμούς που λειτουργούν με μεγάλες ζημιές και ζουν διαρκώς με λεφτά από τον Κύπριο φορολογούμενο. Αναφέρω τα τρία παραδείγματα των Κυπριακών Αερογραμμών, της Eurocypria, και του ΡΙΚ. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται μια νέα προσέγγιση και οπωσδήποτε η χάραξη μιας πολιτικής που θα μειώνει τα ελλείμματα και θα τις καθιστά μακροπρόθεσμα βιώσιμες γιατί όχι και κερδοφόρες εταιρίες. Δεν μπορεί διαρκώς να ζουν με χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς σχέδιο για το μέλλον, απλώς να δανείζονται χωρίς προοπτικές εξυγίανσης. Κάθε περίπτωση χρειάζεται μια διαφορετική πολιτική εξυγίανσης: στη μια περίπτωση μπορεί να είναι η συγχώνευση, στην άλλη η μείωση των ελλειμμάτων μέσα σε συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα.
Γ. Ορισμένοι ημικρατικοί Οργανισμοί δουλεύουν με επιτυχία και είναι κερδοφόρες επιχειρήσεις όπως η ΑΗΚ και η CYTA. Θεωρώ ότι σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται μια άλλη πολιτική που θα μεγαλώσει το παραγόμενο προϊόν τους και θα τις καταστήσει σημαντικούς παίκτες τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Σήμερα ο εντεινόμενος εξωτερικός ανταγωνισμός επιβάλλει να δώσουμε στους μεγάλους ημικρατικούς οργανισμούς νέες δυνατότητες για να αντεπεξέλθουν στην παγκόσμια ανταγωνιστική αγορά. Για παράδειγμα στην CYTA το κράτος να διατηρεί τον πλειοψηφικό έλεγχό της διορίζοντας το ΔΣ και αυτό το σχήμα να ενισχυθεί με την μετοχοποίηση μέρους του οργανισμού με την εισαγωγή του στο χρηματιστήριο. Έτσι η CYTA θα αποκτήσει περισσότερα κεφάλαια, άρα και μέσα για να επιτύχει ακόμα πιο μεγάλους στόχους.
Δ. Σε κάθε περίπτωση εκτιμώ ότι τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει εάν συνεχιστεί η παράλογη πρακτική να διορίζονται στα ΔΣ των ημικρατικών οργανισμών πρόσωπα από κομματικές λίστες. Αυτή η κατάσταση δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας σύγχρονης κοινωνίας και επιτέλους πρακτικές που εφαρμόστηκαν λανθασμένα προηγουμένως δεν πρέπει να συνεχίζονται και σήμερα. Πιστεύω ότι είναι καιρός να δούμε στην ηγεσία και στα ΔΣ ημικρατικών οργανισμών πανεπιστημιακούς καθηγητές, πρόσωπα με σπουδές και αποδεδειγμένη ειδίκευση και που είναι ικανά να εργαστούν για να δώσουν νέα ώθηση στον τομέα ευθύνης τους.
Οι ημικρατικοί οργανισμοί είναι σημαντικό κλειδί στις αναπτυξιακές ανάγκες της Κύπρου. Μπορούμε να τους καταστήσουμε ακόμα πιο ισχυρούς και να πάρουμε πολιτικές αποφάσεις που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής, της απελευθέρωσης των αγορών και της παραγωγικότητας.
