του Θανάση Τσώκου
Τη χρονιά που διανύουμε, έχουν προστεθεί στον μακρύ κατάλογο των επαγγελματιών των Μ.Μ.Ε. που έχασαν τη ζωή τους ή έχουν τραυματιστεί κατά την άσκηση του καθήκοντος τους, ακόμη εννέα δημοσιογράφοι. Τριακόσιοι δε εργαζόμενοι στα Μ.Μ.Ε, βρίσκονται στη φυλακή σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Ο ελεύθερος, ασφαλής και ανεξάρτητος τύπος, έντυπος και ηλεκτρονικός, αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί, ένα από τα βασικά θεμέλια των δημοκρατικά δομημένων κοινωνιών.
Καμία αναφορά για την ελευθεροτυπία στον τόπο μας δεν θα μπορούσε να ήταν πλήρης, αν δεν γινόταν μνεία στον πατριάρχη της δημοσιογραφίας στην Κύπρο. Τον Δημοσθένη Σταυρινίδη, ιδρυτή το 1906 μαζί με τον αδελφό του Κύρο, της εφημερίδας «Ελευθερία». Της εφημερίδας, που τερμάτισε την κυκλοφορία της, μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974.
Στο πρωτοσέλιδο του πρώτου φύλλου της εφημερίδας «Ελευθερία», δημοσιεύεται άρθρο που πραγματεύεται το ρόλο και τη σημασία του Τύπου στις «πεπολιτισμέναις χώρες». Το άρθρο αυτό, αποτελεί μάθημα ελευθεροτυπίας αλλά και ηθικής ευθύνης για τον τύπο. Ο τύπος για την «Ελευθερία», αποτελεί «καρπόν συνεχών θυσιών και αγώνων που εσφάλισεν εις αυτόν το δικαίωμα του ελέγχειν, του συζητείν και ερευνάν τα δημόσια πράγματα και του απροκαλύπτως φθέγγεσθαι επί παντός το δημόσιον συμφέρον επηρεάζοντος ζητήματος. Ούτος, είναι ο κύριος ρυθμιστής του πολιτεύματος, διακανονίζων την απρόσκοπτον λειτουργίαν αυτού και προλαμβάνων διά της ακοιμήτου προσοχής και της εγκαίρου επεμβάσεως του, τους κινδύνους απροόπτων εκρήξεων. Αυτός προσέτι φωτίζει, συμβουλεύει και καθοδηγεί την κοινωνίαν, σκέπων και επιβάλλων από των στηλών αυτού την αλήθειαν, τα ορθά εισηγούμενος και τας τρίβους διανοίγων της αληθούς προόδου. Τοιαύτην έχων σοβαράν αποστολήν ο Τύπος, επόμενον είναι να περιβάλλεται και διά μεγίστων ηθικών ευθυνών, δυνάμενος μεν ωφελίμους να παρέχει τη χώρα αυτού υπηρεσίας, αλλά και ανυπολόγιστους επίσης κακώς πολιτευόμενος να σωρεύσει κατ’ αυτής ζημίας. Η εφημερίς δεν είναι πάντοτε όργανον αναπλάσεως και προόδου. Κακώς ευθυνόμενη, κακώς πηδαλιοχούμενη, κακώς των κοινών αντιλαμβανομένη συμφερόντων, παραγνωρίζουσα δε τον υψηλόν αυτής προορισμόν και μη απηχούσα την κοινήν γνώμην και μη κατοπτρίζουσα την κοινήν συνείδησην καθίσταται επικίνδυνον όργανον, εν η λειτουργεί χώρα εστία μολυσματώδης, δύναμις επιβλαβής φθείρουσα τους χαρακτήρας και απεργαζόμενη τον κοινωνικόν όλεθρον».
Άρθρο με βαρύνουσα σημασία για την εποχή που δημοσιεύθηκε και άκρως επίκαιρο στις μέρες μας, έθεσε τις βάσεις της ελευθεροτυπίας στον τόπο. Αναφορά γίνεται στο άρθρο και για τις «υποχρεώσεις» που «και δυσχερείς και μεγάλαι τυγχάνουσιν, αλλ’ εν χώρα αλύτρωτη, από μακρού αγωνιζόμενη υπέρ της εθνικής αυτής αποκαταστάσεως, αι της δημοσιογραφίας ευθύναι και υποχρεώσεις και μεγαλύτεραι και χαλεπότεραι καθίστανται».
Η κυπριακή δημοσιογραφική οικογένεια για χάρη της ελευθεροτυπίας έχει πληρώσει ακριβό τίμημα. Χαρακτηριστικότερη των περιπτώσεων, αυτή της δολοφονίας των δικηγόρων-δημοσιογράφων, ιδιοκτητών της τουρκοκυπριακής εφημερίδας «Τζουμχουριέτ», Αϊχάν Χικμέτ και Αχμέτ Γιουρκάν το 1962, από την εξτρεμιστική, φασιστική οργάνωση Τ.Μ.Τ.
Ευχή όλων, η Λάρα Λόγκαν, του τηλεοπτικού σταθμού CBS να είναι η τελευταία δημοσιογράφος που πέφτει θύμα κακοποίησης και οι δημοσιογράφοι Τιμ Χέδερινκτον του περιοδικού Vanity Fair και Κρίς Χόνδρος του οργανισμού Getty από τους τελευταίους νεκρούς της παγκόσμιας δημοσιογραφικής οικογένειας.
