Ομιλία Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στην ειδική εκδήλωση προς τιμή του μεγάλου επιχειρηματία και ευεργέτη της Κύπρου Στέλιου Ιωάννου
«Η προσφορά του Στέλιου Ιωάννου στην οικονομία και στην κοινωνία μας – η συνέχεια και η δράση της Έλλης Ιωάννου και όλης της οικογένειας»
Δευτέρα, 5 Δεκεμβρίου 2016, Θέατρο Θ.Ο.Κ., 6.30 μμ
Εκλεκτοί και έντιμοι προσκεκλημένοι,
Φίλες και Φίλοι,
Με ιδιαίτερα ικανοποίηση σας καλωσορίζω σήμερα που με τη συμπλήρωση 40 χρόνων του, ο Δημοκρατικός Συναγερμός ανταποκρίνεται σε ένα παλιό ηθικό χρέος μας. Ευχαριστώ που είστε εδώ μαζί μας, σε αυτή την ιδιαίτερη εκδήλωση, για να αποτίσουμε φόρο οφειλόμενης τιμής και ευγνωμοσύνης στον μεγάλο ευεργέτη και διορατικό επιχειρηματία της Κύπρου, τον αείμνηστο Στέλιο Ιωάννου.
Τιμούμε σήμερα τον μεγάλο εκείνο άνθρωπο που γνώρισε και έζησε η Κύπρος μέσα από την πολύμορφη, ανιδιοτελή και γενναιόδωρη προσφορά του. Μαζί με τη σύζυγο του Έλλη Ιωάννου αναδείχθηκαν σε μεγάλους ευεργέτες της κυπριακής κοινωνίας και των γραμμάτων.
Καλωσορίζω επίσης εδώ την οικογένεια του αείμνηστου Στέλιου Ιωάννου, τους άξιους συνεχιστές της ιστορίας και της προσφοράς του.
Ο Στέλιος Ιωάννου κατάγεται από τα Λεύκαρα. Μια κωμόπολη με μεγάλη παράδοση στη δημιουργία και το εμπόριο κεντημάτων. Μια κωμόπολη εμπόρων, που ταξίδευαν και έξω από την Κύπρο, στην Ευρώπη, για να πουλήσουν τα χειροτεχνήματά τους. Και γίνονταν έτσι δέκτες άλλων ιδεών εκτός των στενών ορίων της Κύπρου.
Με τέτοιες καταβολές, προχώρησε στη ζωή του και έγινε γνωστός για την πλούσια επιχειρηματική δραστηριότητά του. Ήταν ένας από τους στυλοβάτες της κυπριακής οικονομίας. Δημιούργησαν, μαζί με τον φίλο και στενό συνεργάτη του Γώγο Παρασκευαϊδη, τη γνωστή σε όλους μας εταιρεία που προόδευσε και έβαλε την Κύπρο στο διεθνή επιχειρηματικό χάρτη. Ξεκινώντας ταπεινά στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και προχωρώντας με μεθοδικότητα και ευρηματικότητα, αλλά και χάρη στην επιμέλεια και τη σκληρή δουλειά, έμελλε να δημιουργήσουν μια από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες στην ευρύτερη περιοχή και στον κόσμο ολόκληρο. Ιδιαίτερα όμως ξεχώρισε η συμβολή αυτής της εταιρείας στην ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας, όταν μετά την καταστροφή του 1974 δραστηριοποιήθηκε στις αραβικές χώρες εργοδοτώντας χιλιάδες Κυπρίους. Ειδικά σε αυτή την περίοδο, ο Στέλιος Ιωάννου συνεργαζόταν στενά με τον φίλο του πρόεδρο της Βουλής τότε, Γλαύκο Κληρίδη, προσπαθώντας να δώσει απασχόληση σε όσο το δυνατόν περισσότερους από το πλήθος ανέργων που δημιούργησε η τουρκική εισβολή και η κατοχή.
Ο Στέλιος Ιωάννου ήταν έξυπνος και δραστήριος επιχειρηματίας, ο οποίος είχε ιδιαίτερη έφεση να δημιουργεί στέρεες επιχειρηματικές σχέσεις με ευφυΐα και φιλική διάθεση. Ταυτόχρονα ήταν ένας πρόσχαρος και χαμογελαστός άνθρωπος της παρέας και του κεφιού. Ήταν κοινωνικός, με εξαίρετες διαπροσωπικές σχέσεις, τις οποίες επέλεγε να διατηρεί σε ανθρώπινο και προσωπικό επίπεδο. Πάνω απ’ όλα όμως ήταν ένας μετρημένος, συνετός και ταπεινός άνθρωπος. Ένας άνθρωπος που παρά τα επιτεύγματά του δεν περιαυτολογούσε ούτε και επιζήτησε ποτέ τη δημοσιότητα.
Καλός οικογενειάρχης και άνθρωπος της ουσίας, έτσι τον περιγράφουν όσοι τον γνώρισαν και τον έζησαν. Άνθρωπος με αρχές, τις οποίες τήρησε σε όλη του τη ζωή και τις μετέδωσε στην οικογένεια του.
Εκτός από τα έργα και τις δραστηριότητές του που γνωρίζουμε όλοι, ο Στέλιος Ιωάννου προσέφερε και αθόρυβα, μέσα από διαπροσωπικές σχέσεις. Όταν πέθανε, το σπίτι του κατακλύστηκε από πλήθος ανθρώπων. Συγκινημένοι έκαναν την εμφάνισή τους πολλοί άνθρωποι, αλλά και εκπρόσωποι οργανωμένων συνόλων, σωματείων και άλλων, τους οποίους είχε βοηθήσει. Αρκετές φορές δεν το γνώριζε κανένας, ούτε καν η σύζυγός του. Αυτός ήταν ο Στέλιος Ιωάννου. Διακριτικός και χαμηλών τόνων, δεν νοιαζόταν γι’ αυτό που φαινόταν, αλλά για εκείνο που ήταν η ουσία. Η προσφορά του ήταν προσφορά πραγματικής αγάπης για τον συνάνθρωπο και έτσι ευεργέτησε τους συμπατριώτες του.
Εμείς στο Δημοκρατικό Συναγερμό το γνωρίζουμε πολύ καλά αυτό. Ποτέ δεν ξεχνούμε πόσο στήριξε την παράταξή μας στα δύσκολα πρώτα βήματα. Ο Στέλιος Ιωάννου είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτική. Αγαπούσε το τόπο του και τις ρίζες του, όπως αγαπούσε και την Ελλάδα. Ήθελε όμως να προσφέρει αθόρυβα. Δεν επιδίωξε ποτέ να πολιτευτεί ο ίδιος. Βρήκε τον άνθρωπό του στην πολιτική, τοφίλο του Γλαύκο Κληρίδη που τον ενέπνεε και στον οποίο είχε μεγάλη εμπιστοσύνη. Πίστεψε ότι ο Γλαύκος Κληρίδης ήταν ο άνθρωπος που μπορούσε να λύσει το Κυπριακό και να απαλλάξει τη χώρα από την τουρκική κατοχή και τα δεινά της. Έτσι αγάπησε βαθιά και στήριξε πολλαπλώς και τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Προσέφερε ποικιλοτρόπως, οικονομικά και όχι μόνο, πάντα με απεριόριστη ανιδιοτέλεια. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό ότι ο Στέλιος Ιωάννου θεωρούσε την προσφορά του στον Δημοκρατικό Συναγερμό, προσφορά στην πατρίδα.
Γι’ αυτό είναι ένα ξεχωριστό κομμάτι της ιστορίας μας. Με το στενό του φίλο τον Γλαύκο Κληρίδη τους ένωνε μια στάση ζωής που έλεγε πως πάνω από όλα είναι πάντα η πατρίδα. Αυτή η αγνή προσφορά του στην πατρίδα αποτελεί για μας παρακαταθήκη αξιών. Ιδιαίτερα σήμερα που την κοινωνία μας μαστίζει μια κρίση αξιών, το παράδειγμα του Στέλιου Ιωάννου είναι κληρονομιά ανεκτίμητης αξίας για να πορευτούμε σωστά.
Φίλες και Φίλοι,
Το μεγαλύτερο όμως δείγμα γενναιοδωρίας και αλληλεγγύης ήταν η μεγάλη δωρεά που έκαναν μαζί με τη σύζυγό του Έλλη για τη δημιουργία ενός πρωτοποριακού ιδρύματος για τη φροντίδα και τη στήριξη των συνανθρώπων μας με νοητική υστέρηση. Το Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου, που χάρισαν στην κοινωνία στη μνήμη του γιου τους Χρίστου που χάθηκε νωρίς, τους κατατάσσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους ευεργέτες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας.
Το 1983 άρχισε τη λειτουργία του ως Κέντρο Κοινωνικής και Επαγγελματικής Αποκατάστασης και σήμερα έχει αναπτυχθεί σε ένα πολυδύναμο οργανισμό προσφοράς υπηρεσιών. Είναι πλέον ένα πρότυπο κέντρο, που προσφέρει υψηλού επιπέδου εξειδικευμένα προγράμματα και υπηρεσίες σε ενήλικα άτομα, με μέτρια και ελαφριά νοητική υστέρηση. Η λειτουργία του Κέντρου έχει φέρει σημαντική βελτίωση στη ζωή και τη θέση των ανθρώπων με νοητική υστέρηση μέσα στην κοινωνία.
Ωστόσο, η ευγενική ψυχή και η διάθεση φιλαλληλίας του Στέλιου και της Έλλης Ιωάννου δεν σταμάτησε εκεί. Ένιωθαν την έγνοια και την αγωνία των γονιών για το μέλλον των παιδιών τους που παρουσιάζουν νοητική υστέρηση, όταν οι ίδιοι δεν θα βρίσκονταν πια κοντά τους. Γι’ αυτό έσπευσαν να επεκτείνουν τη γενναιόδωρη προσφορά και να καλύψουν αυτό το κενό με ένα ακόμα ίδρυμα, τη Στέγη «Άγιος Χριστόφορος».
Φίλες και Φίλοι,
Η ανεκτίμητη προσφορά και η γενναιοδωρία συνεχίστηκε και όταν έφυγε ο Στέλιος Ιωάννου. Μέσα από δωρεές και δράσεις της οικογένειάς του για την παιδεία και τα γράμματα, για τον πολιτισμό και τις τέχνες.
Με αυτό το όραμα έγινε η δωρεά για την ανέγερση της «Σχολή Ερευνών στις Κλασσικές και Βυζαντινές Σπουδές, Στέλιος Ιωάννου» στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου και στεγάζονται τέσσερα ερευνητικά κέντρα. Εκεί βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες συλλογές κλασσικής τέχνης, με 250.000 φωτογραφίες και 50.000 συλλογές κοσμημάτων, καθώς και μια από τις πιο μεγάλες συλλογές ελληνικών γραφών.
Αλλά και εδώ στην Κύπρο, η αείμνηστη Έλλη Ιωάννου, διαθέτοντας ποσό οκτώ εκατομμυρίων προικοδότησε το Πανεπιστήμιο Κύπρου και τις επερχόμενες γενιές με την πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη-Κέντρο Πληροφόρησης που φέρει την ονομασία «Στέλιος Ιωάννου». Αυτό το κέντρο γνώσης, πραγματικό στολίδι για την Κύπρο, αποτελεί και ένα αρχιτεκτονικό ορόσημο, χάρη στον πρωτοποριακό σχεδιασμό του φημισμένου Ζιαν Νουβέλ που επελέγη από την οικογένεια. Πιστό στο πνεύμα της οικογένειας Ιωάννου για άνοιγμα στη γνώση και την καλλιέργεια, το Κέντρο Πληροφόρησης – Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου» θα είναι ανοικτό στο κοινό για να καταστεί πυρήνας για την ανάπτυξη της κοινωνίας της γνώσης.
Τα παιδιά του Στέλιου και της Έλλης Ιωάννου, Σύλβια και Δάκης, βαδίζουν με τη σειρά τους, στον ίδιο δρόμο των αξιών και της προσφοράς στα κοινά, που άνοιξαν οι γονείς τους.
Η Σύλβια Ιωάννου, ξεκινώντας από την αγάπη της για χειρόγραφα, σπάνιους χάρτες και βιβλία για την Κύπρο, έχει συγκεντρώσει ένα μοναδικό θησαυρό αυτογνωσίας. Στις συλλογές της περιλαμβάνονται χιλιάδες βιβλία αρχαιολογίας και ιστορίας, καθώς και για την πολιτική και τον πολιτισμό της Κύπρου, όπως και ένα μεγάλο απόθεμα περιηγητικών κειμένων, που ξεκινούν από τον 15ο αιώνα. Αυτή η μοναδική κιβωτός πολιτιστικής κληρονομιάς συμπληρώνεται από περισσότερους από 600 χάρτες της Κύπρου και της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής, έργα Ευρωπαίων χαρτογράφων από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα.
Η κυρία Ιωάννου δεν αρκείται όμως στην ικανοποίηση του συλλέκτη ούτε και μόνο στη διάσωση τέτοιων πολύτιμων πνευματικών κειμηλίων. Μέσα από το Ίδρυμα Sylvia Ioannou Foundation, που δημιούργησε, θέτει αυτή την ανεκτίμητης αξίας συλλογή στη διάθεση ερευνητών, ιστορικών, συλλεκτών και άλλων ειδικών, από όλο τον κόσμο. Σκοπός της είναι αυτός ο γνωσιολογικός θησαυρός να γίνει μια επιστημονική πηγή γνώσης προσβάσιμη σε όλους. Το σκοπό αυτό εξυπηρετεί άοκνα και με διεθνή συνέδρια περιήγησης και χαρτογράφησης του ελληνικού χώρου και με υποτροφίες που παραχωρεί σε μεταπτυχιακούς σπουδαστές.
Ο Δάκης Ιωάννου, καταξιωμένους επιχειρηματίας με ηγετικό ρόλο στην κατασκευαστική βιομηχανία της Ελλάδας, αντάξιος του επιχειρηματικού ονόματος της οικογένειας, δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτό. Ξεχωριστός άνθρωπος και αντισυμβατικός χαρακτήρας, αγάπησε την τέχνη από νεαρή ηλικία και έγινε ένας διεθνώς γνωστός συλλέκτης. Συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους οκτώ μεγαλύτερους συλλέκτες παγκοσμίως, με μια από τις πιο σημαντικές συλλογές μοντέρνας τέχνης στον κόσμο. Παράλληλα είναι πρόεδρος και μέλος διοικητικών συμβουλίων σημαντικών ιδρυμάτωντέχνης, μουσείων και γκαλερί όπως το Ίδρυμα Γκουγκενχάιμ, το Νέο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης, η Γκαλλερί Tate στο Λονδίνο και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Moca στην Καλιφόρνια.
Με στόχο ζωής να κάνει τη σύγχρονη τέχνη προσιτή στο ευρύ κοινό και να αναδείξει νέους καλλιτέχνες, δημιούργησε το 1983 το ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Διεθνής – Ελληνική Σύγχρονη Τέχνη. Με έδρα την Αθήνα και τη Γενεύη, το ίδρυμα αυτό κρατά την πρωτοπορία υπηρετώντας ταυτόχρονα τον κύριο σκοπό του, που είναι η μύηση του ελληνικού κοινού στη σύγχρονη τέχνη και αισθητική.
Η αγάπη του Δάκη για την τέχνη εκφράζεται στη ζωή σαν μια μόνιμη πρόσκληση δημιουργικότητας πέραν από τα συμβατικά όρια. Πολύ-επίπεδη προσωπικότητα, μεταλαμπάδευσε στα παιδιά του ιδιαίτερα χαρίσματα που αναδεικνύονται και στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.
Στον τομέα των κατασκευών και της εστίασης και με συμμετοχή σε διοικητικά συμβούλια πολλών εταιριών-μεγαθήριων, όπως η Coca Cola 3E και η Aegean Airlines, ο Χρίστος Ιωάννου. Στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, ο Στέλιος και η Μαρία, οι οποίοι αντιστεκόμενοι στην κρίση που έπληξε τον ξενοδοχειακό τομέα της Αττικής, συνεχίζουν να επενδύουν και να αναζητούν ευκαιρίες. Όπως ο Στέλιος Ιωάννου δεν πτοήθηκε από τις φοβερά αντίξοες συνθήκες που επικράτησαν μετά το 1974, αλλά με διορατικότητα επέκτεινε τις επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή και τον Αραβικό Κόσμο, έτσι και οι απόγονοί του, άξιοι συνεχιστές του έργου του δημιουργούν και διαπρέπουν.
Μετά τα ξεχωριστά επιτεύγματά του, έρχεται και αυτή η ξεχωριστή δικαίωση του αείμνηστου Στέλιου Ιωάννου: η ευρύτερη προσφορά της οικογένειάς του. Θα έλεγε κανείς ότι, ακόμα και μετά το θάνατο του, είναι σαν να συνεχίζεται το έργο του, μέσα από την πλούσια δραστηριότητα της οικογένειας του και μέσα από τους νέους ορίζοντες που κατέκτησαν τα παιδιά του, ο καθένας στον τομέα του.
Κυρίες και κύριοι,
Ενόψει των πρόσφατων εξελίξεων στο Κυπριακό και την επανέναρξη των συνομιλιών, οφείλουμε να δώσουμε στήριγμα στις προσπάθειες που καταβάλλει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης για να πετύχουμε επιτέλους την πολυπόθητη λύση στο κυπριακό πρόβλημα.
Θέλουμε να πετύχουμε μια Κύπρο πραγματικά ανεξάρτητη. Μια Κύπρο απαλλαγμένη από ξένες επικυριαρχίες. Μια σύγχρονη, Ευρωπαϊκή χώρα που θα εξασφαλίζει ασφάλεια και ευημερία για τους κατοίκους της. Γι’ αυτή την Κύπρο είναι που νυχθημερόν αγωνίζεται ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Γι’ αυτή την Κύπρο είναι που η μεγάλη μας παράταξη, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, είναι ταγμένη να επιδιώξει. Γι’ αυτή την Κύπρο είναι που εξάντλησε κάθε ρανίδα της ζωής του ο πολιτικός πατέρας μας, ο Γλαύκος Κληρίδης!
Μπροστά στις εξελίξεις και τις δυσκολίες που και πάλι αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, πολλοί βλέπουν το μέλλον με επιφύλαξη και σκεπτικισμό. Εμείς επιλέγουμε να το βλέπουμε με αισιοδοξία και ελπίδα. Όπως με ελπίδα και αισιοδοξία έβλεπε το μέλλον ο οραματιστής φιλόπατρις μεγάλος ευεργέτης, Στέλιος Ιωάννου.
Ο άνθρωπος που δεν δίστασε στις αντίξοες συνθήκες μετά το 1974 αλλά παρέμεινε πιστός στις αρχές του, δημιούργησε και μεγαλούργησε στηρίζοντας την μικρή του πατρίδα στις δύσκολες ώρες, αγκαλιάζοντας τους ανθρώπους της και προσφέροντας τους απλόχερα. Ο άνθρωπος που αθόρυβα, με γενναιοδωρία ψυχής δημιούργησε και μεγαλούργησε στηρίζοντας την μικρή του πατρίδα διαχρονικά.
Αυτό τον υπέροχο άνθρωπο, τον μεγάλο Κύπριο Στέλιο Ιωάννου τιμούμε σήμερα, ως ένδειξη ελάχιστης τιμής και ευγνωμοσύνης. Ευγνώμονες για τα όσα προσέφερε, και για την κληρονομιά και έμπνευση που αποτελεί η ζωή και το έργο του για την Κύπρο και τις επόμενες γενιές.
