Συνέντευξη του προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στην εφημερίδα Αλήθεια
-Βρισκόμαστε σε μια περίοδο εντατικών συνομιλιών για το Κυπριακό με επίκεντρο το Περιουσιακό. Πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρισκόμαστε από την επίτευξη συμφωνίας επί του συγκεκριμένου Κεφαλαίου, κάτι που όπως λέγεται, θ’ ανοίξει το δρόμο και για τη συνολική επίλυση του Κυπριακού;
-Το περιουσιακό ήταν και παραμένει το πιο ακανθώδες ζήτημα στο Κυπριακό. Γιατί πέραν της σημασίας που έχει στην εθνική μας υπόθεση, είναι και θέμα που αφορά, όχι μόνο το σύνολο των προσφύγων, αλλά και αρκετούς μη πρόσφυγες που έχουν περιουσίες στα κατεχόμενα. Αναμφίβολα ήταν εξαιρετικά σημαντική η αναγνώριση του δικαιώματος του ιδιοκτήτη. Την ίδια ώρα όμως, με πραγματισμό, πρέπει να σημειώσουμε πως, και με την απόφαση Δημόπουλου, αλλά και λόγω των πραγματικοτήτων επί του εδάφους, λεπτά και σοβαρά ζητήματα με το θέμα του σημερινού χρήστη είναι υπαρκτά. Υπάρχουν διαφορές σε αυτό το σημαντικό ζήτημα. Γίνεται καταγραφή των κατηγοριών, καθώς και των κριτηρίων, και είναι εκεί που πρέπει να δοθεί η μεγάλη μάχη. Το πως μπορεί μέσα από τα κριτήρια και την κατηγοριοποίηση να μην αλλοιωθεί η πολιτική προσέγγιση της δικής μας πλευράς. Το ζήτημα είναι ευαίσθητο και σημαντικό. Χρειάζεται πολλή προσπάθεια και πρέπει, με αρκετό πραγματισμό, να κατανοήσουμε ότι θα είναι αδύνατο το σύνολο των περιουσιών να επιστραφεί στους νόμιμους ιδιοκτήτες αγνοώντας καθ’ ολοκληρία το τι έχει συμβεί από το 1974 μέχρι σήμερα. Το σίγουρο όμως είναι ότι το σύνολο των τριών θεραπειών, που είναι η μερική ανταλλαγή, η μερική αποκατάσταση και η μερική αποζημίωση θα πρέπει να αντικατοπτρίζει την πραγματική αξία της περιουσίας, όπως και το ότι η αποκατάσταση να είναι σύντομη και να μην γίνεται σε βάθος χρόνου.
-Γινόταν πάντως λόγος για χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές σε ό,τι αφορά τον καταρτισμό των κριτηρίων και την κατηγοριοποίηση. Έχουν υπάρξει συγκλίσεις και έχει επιτευχθεί πρόοδος μέσα από τη διαδικασία των εντατικών συνομιλιών και των τελευταίων συναντήσεων των δύο ηγετών;
-Δεν έχω οποιαδήποτε άλλη ενημέρωση και οποιαδήποτε τελευταία πληροφόρηση, πέραν αυτής που γίνεται στο Συμβούλιο των Αρχηγών και στο Εθνικό Συμβούλιο. Αλλά θεωρώ πως η τουρκοκυπριακή πλευρά θα συνεχίζει τις προσεχείς βδομάδες να κρατά αυτή τη στάση. Και ενδεχομένως, να είναι και θέμα στρατηγικής και τακτικής, οι μεγάλες διαφορές να μείνουν μέχρι το τέλος για τα trade offs και το πάντρεμα μεταξύ κεφαλαίων. Και γίνομαι πιο σαφής και συγκεκριμένος. Όσες περισσότερες περιοχές δοθούν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση στις εδαφικές αναπροσαρμογές, τόσο λιγότερο θα είναι το πρόβλημα στο περιουσιακό. Είναι αυτό που πολύ σωστά όλοι μας λέγαμε εδώ και δεκαετίες, ότι στο Κυπριακό πρέπει να υπάρχει χιαστή διαπραγμάτευση και πάντρεμα κεφαλαίων. Γι’ αυτό θεωρώ ότι το περιουσιακό μπορεί να παντρευτεί με το εδαφικό, ώστε να βελτιωθούν οι προϋποθέσεις για μια σωστή διευθέτησή του.
-Δεδομένου του πλαισίου που έχετε περιγράψει πιο πάνω, πιστεύετε ότι είναι εφικτή η επίτευξη συμφωνίας κατά τους αμέσως επόμενους μήνες;
– Ακούστε κάτι. Παγιδευόμαστε στα ορόσημα και στα χρονοδιαγράμματα. Θεωρώ ότι αυτή η φάση και πρωτοβουλία είναι πολύ ουσιαστική. Εκτιμώ ότι τους προσεχείς μήνες θα ξεκαθαρίσει το σκηνικό ως προς το κατά πόσο οδεύουμε προς λύση ή αν θα πάμε σε ένα ακόμα κύκλο παρατεταμένων διαπραγματεύσεων. Για μένα, η μη λύση του Κυπριακού δεν ήταν θέμα χρόνου. Αυτοπαγιδευόμαστε, με το κάθε φορά που μιλά ο Ερντογάν, ο Νταβούτογλου, ο Ακιντζί ή οποιοσδήποτε άλλος λέγοντας «θέλω λύση μέχρι την τάδε ημερομηνία», εμείς αμέσως να αντιδρούμε. Όχι χρονοδιαγράμματα, γιατί μέχρι τον Μάρτιο, γιατί μέχρι τον Απρίλη, γιατί μέχρι τον Ιούνιο… Η θέση η δική μου είναι διαφορετική. Όταν ο Ερντογάν λέει μέχρι τον Μάρτιο να λύσουμε το Κυπριακό, εμείς να λέμε, γιατί να περιμένουμε μέχρι τον Μάρτιο; Να το λύσουμε τον Δεκέμβρη, να γιορτάσουμε την επανένωση με το νέο χρόνο. Όμως, η μη λύση του Κυπριακού είναι θέμα χρόνου; Εάν ο Ερντογάν θέλει πραγματικά να επιδείξει ουσιαστική πολιτική βούληση, και αντιληφθεί ότι το Κυπριακό είναι αναχρονιστικό ζήτημα, δεν χρειάζονται οι εγγυήσεις σε μια ευρωπαϊκή χώρα, δεν χρειάζονται μονομερή δικαιώματα, δεν χρειάζονται ξένοι στρατοί, θα υπάρχει μια σωστή διευθέτηση του εδαφικού, του περιουσιακού, όπως και του θέματος των εποίκων, εάν η Τουρκία είναι αποφασισμένη και θέλει να βρούμε λύση του Κυπριακού, δεν χρειάζεται να περιμένουμε μέχρι τον Μάρτιο ή μέχρι τον Απρίλιο. Για μένα, αν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση εκ μέρους της Τουρκίας, μπορούμε και πριν από τον Μάρτιο.
-Εσείς πιστεύετε πως υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση από την Τουρκία;
-Τα γεγονότα που διαδραματίζονται στην περιοχή μας, θέτουν το Κυπριακό ως ένα διεθνές θέμα, που έχει να συμβάλει στη σταθερότητα και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Θεωρώ ότι είμαστε σε ένα πλαίσιο πολλών και εξαιρετικά δυσεπίλυτων ανοιχτών ζητημάτων, όπως τις κακές σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, το Παλαιστινιακό, το θέμα της Συρίας, της Λιβύης, του Ιράκ, τα προβλήματα της Ευρώπης με τη Ρωσία, την Ουκρανία, την ενεργειακή ασφάλεια που κάθε μέρα που περνά γίνεται ακόμη πιο επιτακτική για την Ευρώπη, το προσφυγικό και η τρομοκρατία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η λύση του Κυπριακού μπορεί να προσφέρει ένα πυλώνα σταθερότητας, σε μια ευρωπαϊκή περιοχή που απέχει κάποιες δεκάδες χιλιόμετρα από τα προβλήματα. Γιατί η Κύπρος είναι Ευρώπη. Απ’ εκεί και πέρα, θεωρώ ότι ωρίμασε και ο χρόνος στην Κύπρο. Όλοι κατανοούμε ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να παραμείνει επ’ άπειρον. Πρέπει να ξαναδώσουμε την ευκαιρία να ξαναριζώσουμε στη γη μας. Και μόνο μέσα από την επίλυση του Κυπριακού μπορούμε να ξαναριζώσουμε στη γη μας.
– Είπατε μόλις τώρα, πως όλοι κατανοούμε ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να παραμείνει επ’ άπειρον. Ωστόσο, υπάρχουν και φωνές που δεν δείχνουν να ενστερνίζονται αυτή την προσέγγιση. Αναφέρομαι, τόσο σε κόμματα όσο και σε μερίδα της κοινωνίας…
-Ανεξάρτητα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις των πολιτικών κομμάτων, πιστεύω ακράδαντα πως η συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας κατανοεί ότι ο χρόνος εργάζεται εις βάρος μας. Και κατανοεί ότι ο μόνος τρόπος να έχουμε την ευκαιρία να ξαναριζώσουμε στην πατρώα γη, είναι μέσα από τη λύση του Κυπριακού. Το 2013 έγινε έρευνα, στην οποία καταδεικνύεται πως το 76% των σημερινών προσφύγων ήταν αγέννητοι ή ηλικίας κάτω των 18 χρόνων. Κινδυνεύουμε σε μερικές δεκαετίες να ζούμε σε μια μοιρασμένη χώρα, με το σύνολο των προσφύγων να μην έχει οποιοδήποτε βίωμα και να έχουν γεννηθεί στο σύνολό τους στις ελεύθερες περιοχές. Ποιο αγώνα θα συνεχίσουμε;
-Συνεπώς εκτιμάτε ότι είναι έτοιμη η κυπριακή κοινωνία για λύση;
-Πιστεύω ακράδαντα ναι, αν βρεθεί μια σωστή και βιώσιμη λύση, δεν λέω δίκαιη, γιατί από μόνο του το γεγονός ότι δεχθήκαμε τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία ήταν ένας οδυνηρός, ιστορικός συμβιβασμός. Θα έχουμε μια λύση με κόστος, αλλά ταυτόχρονα μια λύση που θα απελευθερώνει τις πολλές δυνατότητες του τόπου μας και θα προσφέρει ένα καλύτερο μέλλον στον λαό μας.
-Λέτε δηλαδή πως πρέπει ν’ αποδεχθούμε μια λύση που θα γνωρίζουμε πως δεν είναι δίκαιη. Σωστά το αντιλαμβανόμαστε;
-Μα θα πάμε να λέμε στους πρόσφυγες ότι όλοι θα πάρουν, όλη την περιουσία τους πίσω; Θεωρώ ότι αυτό είναι το δίκαιο. Αλλά θεωρώ επίσης πως αυτό το δίκαιο δεν μπορούμε να το πετύχουμε. Και τι προτιμούμε; Να μείνουμε στην μόνιμη επιδίωξη ότι θα πάρουμε το σύνολο των περιουσιών μας πίσω, απορρίπτοντας να πάρουμε σημαντικό μέρος της περιουσίας πίσω; Να πάρουμε ως αντάλλαγμα τουρκοκυπριακές περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές και να πάρουμε και μια λογική αποζημίωση για το υπόλοιπο; Σίγουρα δεν είναι το τέλειο αυτό που λέω. Αλλά το ότι με τα οικονομικά αδιέξοδα και με το ότι ο κόσμος έβλεπε και εθνικά αδιέξοδα, προσέφευγαν στην Επιτροπή Αποζημιώσεων και έπαιρναν 8% με 10% της πραγματικής αξίας των περιουσιών τους, δεν μας απασχολεί; Και αυτούς τους ανθρώπους, μην τολμήσει κανένας να τους αποκαλέσει προδότες. Είναι πατριώτες και αυτοί. Τι έπρεπε να κάνουν, όταν έβλεπαν να κινδυνεύουν τα παιδιά τους να φύγουν από τα πανεπιστήμια, όταν δεν είχαν εισοδήματα; Εξαναγκάστηκαν. Υπάρχει κανείς που θέλει να πωλεί την περιουσία του στο 8% και 10%; Δεν είναι μόνο να θέτουμε τα ιδεατά. Επιπρόσθετα, μπορούμε πιστεύω να πετύχουμε την ελεύθερη εγκατάσταση, την ελεύθερη διακίνηση, το ελεύθερο δικαίωμα της οικονομικής δραστηριότητας, να μπορεί το σύνολο των προσφυγών αν το επιθυμεί, να επιστρέψει ακόμα και στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα οντότητα έστω και αν σε κάποιες περιπτώσεις τα εκλογικά τους δικαιώματα, θα μπορούν στο ακέραιο μεν να ασκούνται, αλλά στην υπό Ελληνοκυπριακή διοίκηση περιοχή. .
-Πώς θα πείσετε την κοινωνία, είτε εσείς ως ο ΔΗΣΥ είτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ν’ αποδεχθεί μια λύση του Κυπριακού, δεδομένου ότι εξαιτίας και της τοποθέτησής επί του Σχεδίου Ανάν το 2004, υπάρχουν αρκετοί που δεν εμπιστεύονται την κρίση σας;
-Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ, όταν λέμε θέλουμε λύση, να μην εκληφθεί ότι θα δεχθούμε την οποιαδήποτε λύση. Όταν λέμε ότι πρέπει να πετύχουμε όσο το δυνατό συντομότερα λύση, να ξέρετε ότι δεν είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε την ουσία και την ποιότητα της λύσης για χάρη του χρόνου. Και ούτε πρόκειται ο Νίκος Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ να δεχθούμε λύση που θα θέτει σε κίνδυνο τον κυπριακό Ελληνισμό. Όμως την ίδια ώρα, είμαστε πραγματιστές και κατανοούμε ότι πρέπει να βρούμε έναν ιστορικό συμβιβασμό, που δεν θα είναι τέλειος και ούτε απόλυτα δίκαιος, για να μπορέσουμε να επανενώσουμε τον τόπο μας. Διαφορετικά, στη διεκδίκηση του ιδεατού θα τσιμεντώσουμε σε πρώτο στάδιο τη διχοτόμηση και μεταγενέστερα την τουρκοποίηση της Κύπρου. Ξέρετε, συζητάμε μονίμως τους κινδύνους από μία λύση του Κυπριακού και δεν συζητάμε ποτέ σχεδόν τους κινδύνους της μη λύσης.
-Ανησυχείτε για το ενδεχόμενο επανάληψης φαινομένων του 2004; Εννοώ ενός διχασμού και διαχωρισμό των πολιτών σε μειοδότες, απορριπτικούς κτλ;
-Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχει μέρος της πολιτικής ηγεσίας ή του κόσμου, που επειδή έχουν κάποιες πιο έντονες απόψεις για το Κυπριακό, είναι απορριπτικοί ή ότι και τη Σμύρνη να μας δώσουν πίσω θα πουν όχι. Όμως, ούτε και δέχομαι από την άλλη ότι υπάρχει μια μερίδα, οι οποίοι είναι μειοδότες και πως οποιαδήποτε λύση, ακόμα και χειρότερη από προηγούμενα Σχέδια, θα είναι έτοιμοι να τη δεχθούν, έστω και αν τίθεται σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια και το μέλλον του κυπριακού Ελληνισμού. Αυτός ο διαχωρισμός του λαού είναι επιζήμιος στην εθνική μας προσπάθεια. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν θα καταλήξει σε συμφωνία, αν δεν πιστεύει ότι αυτή είναι μια σωστή και λειτουργική λύση του Κυπριακού. Και μόνο μια συμφωνημένη λύση θα τεθεί στην κρίση του λαού. Αυτό είναι μια τεράστια διαφορά σε σχέση με το 2004. Το να προσπαθούμε να προκαταλάβουμε και να παίρνουμε θέση υπέρ ή εναντίον, προτού δούμε τη συμφωνία, είναι κακή υπηρεσία προς τον τόπο. Το βέλτιστο – ούτως ή άλλως – είναι εάν έχουμε συμφωνία να μην είναι οριακό το αποτέλεσμα. Διότι οι δυσκολίες δεν θα σταματούν σε ένα δημοψήφισμα. Ο λαός θα πρέπει να είναι ενωμένος και στην εφαρμογή της συμφωνίας.
-Το ΑΚΕΛ κατηγορεί τον ΔΗΣΥ πως ακροβατεί μεταξύ ρεαλισμού και Γρίβα. Έτσι έχουν τα πράγματα;
-Ας βάλουμε κάτω λοιπόν τον ρεαλισμό σε όλα τα ζητήματα, γιατί είναι μεν ενδιαφέρουσα η αδιάκοπη παραπομπή στο παρελθόν από το ΑΚΕΛ, αλλά δεν αντιμετωπίζει τα ουσιαστικά προβλήματα του σήμερα. Στην οικονομία, η Τρόικα και το Μνημόνιο είναι ευλογία; Όχι φυσικά. Είναι κατάρα; Επίσης όχι. Ήταν μια σκληρή αναγκαιότητα, που χωρίς αυτή, δεν θα μπορούσαμε ν’ αποφύγουμε την χρεοκοπία της χώρας. Δεν συμπεριφερθήκαμε με το συναίσθημα, αλλά με τη λογική, τον πραγματισμό και τον ορθολογισμό. Με τον ίδιο τρόπο συμπεριφέρεται και το ΔΗΚΟ, το οποίο εμείς πιστώνουμε για την υπεύθυνή του στάση, παρά αρκετές τοποθετήσεις του στο εθνικό ζήτημα που ξεφεύγουν των ορίων κατά την άποψή μου. Άρα στην οικονομία, έχουμε τον ΔΗΣΥ με έναν ορθολογισμό και έναν πραγματισμό. Το ίδιο και το ΔΗΚΟ. Και έχουμε και το ΑΚΕΛ, που δεν βλέπει ότι είναι μια σκληρή αναγκαιότητα το μνημόνιο, την οποία όμως όταν ήταν Κυβέρνηση κατανόησε και γι’ αυτό και προσκάλεσε την Τρόικα. Λέει λοιπόν το ΑΚΕΛ πως η Τρόικα είναι κακή, τα μέτρα είναι σκληρά, αλλά δεν μας λέει πώς θα επιλύαμε τα προβλήματα. Ήταν και μια περίοδος που μας είπαν να φέρουμε πίσω και τη λίρα, να μην τα ξεχνάμε αυτά.
Ας έρθουμε και στο Κυπριακό. Λέει το ΑΚΕΛ, θεωρώ σωστά, με ένα ορθολογισμό ότι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία δεν είναι τέλεια λύση, είναι όμως μια αναγκαιότητα. Γιατί δεν έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ ενιαίου κράτους και διζωνικής, αλλά μεταξύ διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και διχοτόμησης. Τον ορθολογισμό, τον πατριωτισμό και τον πραγματισμό ωστόσο με τον οποίο το ΑΚΕΛ, στηρίζει τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, δεν τον επιδεικνύει στην οικονομία. Αν συνεχίζονταν οι πολιτικές τους, τότε θα ήμασταν χρεοκοπημένοι, με επιστροφή στη λίρα και μάλλον εκτός Ευρώπης.
Γι’ αυτό καλύτερα θα ήταν το ΑΚΕΛ να μην κρίνει τον δικό μας ρεαλισμό και να λύσει πρώτα τα του οίκου του. Ο ΔΗΣΥ, από το 1976 ήταν σταθερός στα μεγάλα ζητήματα χωρίς σκαμπανεβάσματα. Και μετά από σχεδόν 40 χρόνια από την ίδρυσή του, παραμένει στην ίδια πολιτική προσέγγιση, σταθερός, και για τα θέματα Ευρώπης και για τα θέματα οικονομίας και για τα θέματα του Κυπριακού. Ο ΔΗΣΥ δεν έχει στην Ιστορία του Μεγάλες Παρασκευές και πολιτικές του «όχι» για τσιμεντώματα του «ναι».
Πάντως, υπάρχουν στελέχη, ή πρώην στελέχη της παράταξής σας, τα οποία σας επικρίνουν ως ηγεσία του ΔΗΣΥ για αλλοίωση των θέσεων του κόμματος στο Κυπριακό. Κλασικό παράδειγμα η Ελένη Θεοχάρους, η οποία μάλιστα μόλις προχθές ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τον Συναγερμό…
-Από την 4η Ιουλίου του 1976 που ο Γλαύκος Κληρίδης ίδρυσε τον Δημοκρατικό Συναγερμό, ουδέποτε άλλαξε η προσέγγιση και η φιλοσοφία του κόμματος στο Κυπριακό. Η ίδια είναι από τότε, η ίδια ήταν το 2001 που η κα Θεοχάρους εντάχθηκε στον ΔΗΣΥ, η ίδια είναι σήμερα, η ίδια ήταν δεκαετίες πριν. Η ίδια σταθερή προσέγγιση είναι και στα άλλα θέματα όπως η Ευρώπη, η οικονομία, η ανάπτυξη, η κοινωνική πολιτική. Αν κάποιοι έχουν διαφορετικές απόψεις, όποιοι και αν είναι αυτοί, είναι και ήταν απέναντι από τις διαχρονικές πολιτικές του ΔΗΣΥ. Ο ΔΗΣΥ παραμένει συνεπέστατος και αταλάντευτα προσηλωμένος στην Κληριδική σχολή σκέψης. Αυτήν ούτε μπορεί, ούτε και θέλει κανένας μας να την αλλοιώσει. Αν κάποιος έχει πρόβλημα με την προσέγγιση μας στο Κυπριακό, αυτό το πρόβλημα προφανώς και δεν είναι σημερινό.
-Πώς σχολιάζετε την απόφαση της κ. Θεοχάρους να αποχωρήσει από τον ΔΗΣΥ. Ήταν γνωστό πως διαφωνούσε σε πολλά με το κόμμα, κυρίως στο Κυπριακό…
– Στα μεγάλα ζητήματα η κα Θεοχάρους είχε τις διαφορετικές της απόψεις. Ίσως να ήταν είδηση να συμφωνούσε σε κάποια από τα μεγάλα ζητήματα. Θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι. Ο ΔΗΣΥ είναι κόμμα που, εκ φύσεως, όχι μόνο ανέχεται αλλά και επιδιώκει την άλλη άποψη. Την ώρα όμως που η διαφορετική άποψη είναι καλοδεχούμενη, θα πρέπει να είναι και σεβαστή η άποψη της πλειοψηφίας. Αυτό σημαίνει πολυφωνία. Δεν μπορείς να διεκδικείς τον σεβασμό για την δική σου γνώμη και εσύ ο ίδιος να μην σέβεσαι την γνώμη των άλλων.
Έτσι λειτουργούμε και έτσι λειτουργούσαμε πάντα. Δεν με χαροποιεί η απόφαση της Ελένης, αλλά δεν είναι σωστό να κρατάμε κάποιον στο κόμμα με το ζόρι. Αποφάσισε η ίδια να ακολουθήσει ένα άλλο δρόμο, εξήγησε ότι τελεί σε διάσταση με τις διαχρονικές θέσεις του κόμματος, και αυτή της η απόφαση είναι σεβαστή. Ίσως η ίδια θα πρέπει να εξηγήσει πως λειτούργησε για δεκαπέντε χρόνια στον ΔΗΣΥ από την ώρα που οι θέσεις μας και οι προσεγγίσεις μας δεν μεταβλήθηκαν ποσώς όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και αυτό είναι θέμα που αφορά την ίδια
Εμείς παραμένουμε απόλυτα δεσμευμένοι στην τεράστια προσπάθειά μας να δημιουργήσουμε μια καλύτερη Κύπρο, να αλλάξουμε τα κακώς έχοντα σε αυτό τον τόπο και να πετύχουμε – αν καταστεί δυνατόν – ένα σωστό συμβιβασμό στο Κυπριακό. Αυτή είναι η προτεραιότητά μας, για αυτούς τους στόχους αγωνιζόμαστε καθημερινά και η κυβέρνηση και το κόμμα. Εάν κάποιος αποφάσισε – για τους δικούς του λόγους – να εγκαταλείψει αυτή την προσπάθεια, έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει και θα πρέπει ο ίδιος να το εξηγήσει.
-Αναφορικά με την οικονομία και την πορεία εξόδου από το μνημόνια, ποιες θεωρείτε ως τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ακόμη;
-Έχουμε τη μεταρρύθμιση στη δημόσια υπηρεσία, την τοπική αυτοδιοίκηση, τον στρατηγικό επενδυτή της Cyta, την επιλογή του μοντέλου διαχωρισμού της ΑΗΚ, ενώ είναι και το θέμα της περαιτέρω ενίσχυσης της κεφαλαιακής βάσης του Συνεργατισμού. Στην πραγματική οικονομία έχουμε δύο σοβαρά προβλήματα. Την ανεργία και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Υπάρχει μια σχετική αποκλιμάκωση της ανεργίας, αλλά δεν δικαιολογεί κανέναν πανηγυρισμό. Έχουμε 14,5% ανεργία, με 40% των νέων ανθρώπων να είναι άνεργοι. Eίναι δραματικό. Πρέπει να καλυτερεύσουμε το επιχειρηματικό περιβάλλον, να σταματήσουμε να στοχοποιούμε τον ιδιωτικό τομέα, να δώσουμε κίνητρα, να αλλάξουμε νοοτροπία και να μην θεωρούμε την επιχείρηση ανάθεμα και το κέδρος κατάρα. Η επιχείρηση και η επιχειρηματικότητα και οι επενδύσεις είναι που θα μας οδηγήσουν σε οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Όσο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, σοβαρότατες ευθύνες έχουν και οι τράπεζες. Ναι υπάρχουν και σημαντικά προβλήματα στους δανειολήπτες, αλλά πιστεύω ότι αρκετά μεγάλο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με τις σωστές αναδιαρθρώσεις θα ήταν βιώσιμα. Η Κεντρική Τράπεζα είχε και έχει μηχανισμούς να πιέσει τις τράπεζες να πράξουν αυτά που πρέπει για τις αναδιαρθρώσεις δανείων.
-Σε σχέση με τα νομοθετικά ζητήματα, θα χρειαστεί και πάλι συναίνεση σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Μπορεί να επιτευχθεί;
-Αυτός είναι και ο ρόλος του ΔΗΣΥ. Ένας ρόλος εξαιρετικά δύσκολος, τον οποίο ασκούμε με μεγάλη υπευθυνότητα, κρατώντας τις πολιτικές γέφυρες και την εθνική συνεννόηση. Καταφέραμε η χώρα να μην είχε οποιοδήποτε ατύχημα μέχρι σήμερα σε πολύ κρίσιμα ζητήματα. Γι’ αυτό για μια ακόμη φορά θέλω να τονίσω τον υπεύθυνο ρόλο κόμματος της αντιπολίτευσης, συγκεκριμένα του ΔΗΚΟ, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και της ΕΔΕΚ. Δεν μπορούμε βέβαια να παραγνωρίζουμε και ένα υπαρκτό ζήτημα. Ότι υπάρχει κόμμα που συμμετέχει στην Κυβέρνηση, αλλά στα κρίσιμα νομοσχέδια της αφερεγγυότητας και της πώλησης δανείων καταψήφισε παρά το ότι κρινόταν η τύχη της χώρας σε μια κλωστή. Υπάρχει θέμα εκεί.
-Μιλάτε προφανώς για το Ευρωπαϊκό Κόμμα. Είναι για τον λόγο που μόλις μας είπατε, που αποφασίσατε να αυξηθεί το εκλογικό μέτρο; Για να το εκδικηθείτε, αφήνοντάς το εκτός Βουλής;
-Καμία σχέση. Αυτό το κόμμα στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές πήρε 3,8%. Γιατί να μην το πάρει και τώρα; Ένα κόμμα που καθημερινά μιλά για την αυτοδικαίωσή του, για το πόσο αδιάφθοροι, πόσο πολιτικά ορθοί είναι στην οικονομία, στο Κυπριακό, στα θέματα ηθικής, γιατί να μην διατηρήσει τη δύναμή του; Κανονικά θα έπρεπε να επιδιώκει να την αυξήσει. Το ίδιο ισχύει και για τους Οικολόγους. Έχουν την πιο καθαρή-πατριωτική κατά την άποψή τους θέση στο Κυπριακό, στην οικονομία δεν δέχονται μύγα στο σπαθί τους, είναι ένα κόμμα που λέει ότι είναι αδιάφθορο, είναι και Οικολογικό, γιατί να μην πάρουν 3,6%, όταν άλλα Οικολογικά Κινήματα στη σύγχρονη Ευρώπη, χωρίς να είναι τόσο πατριώτες στα εθνικά ζητήματα και περιοριζόμενοι μόνο στα της Οικολογίας, έχουν 8% και 10%;
-Θεωρείτε πως εξαιτίας της στάσης που τήρησε μέχρι σήμερα, θα έπρεπε το Ευρωπαϊκό Κόμμα ν’ αποχωρούσε από την Κυβέρνηση;
-Εγώ δεν έχω απόψεις τις οποίες αλλάζω κατά το δοκούν. Με ρωτήσατε προηγουμένως για το θέμα στελεχών του κόμματος που έχουν διαφορετική άποψη. Λέω πως το πρόβλημα δεν είναι στο κόμμα, αλλά στους ίδιους. Γιατί όταν διαφωνείς σε σημαντικά ζητήματα, πρέπει να εξηγείς και γιατί μένεις. Και όταν είσαι σε μια Κυβέρνηση και καταψηφίζεις μνημονιακά νομοσχέδια που η καταψήφισή τους μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε περιπέτειες, πρέπει να εξηγήσεις στο λαό γιατί παραμένεις στην Κυβέρνηση. Εγώ δεν έχω θέμα. Αλλά υπάρχει θέμα γι’ αυτούς. Για εμένα γιατί να υπάρχει;
