του Χριστόφορου Φωκαΐδη
Με πολλά ερωτηματικά και έκδηλη ανησυχία ως προς το τι μέλλει γενέσθαι σε περίπτωση ενός νέου αδιεξόδου ξεκίνησε ο νέος κύκλος διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Η εποχή του συντρόφου Ταλάτ, έχει πλέον παρέλθει. Μαζί της και δύο χρόνια διαπραγματεύσεων που, δυστυχώς, όχι μόνο δεν οδήγησαν σε λύση αλλά μας έχουν φέρει ενώπιον άκρως αρνητικών εξελίξεων, όπως οι τελευταίες αποφάσεις του ΕΔΑΔ σε σχέση με το περιουσιακό, η εκ νέου προώθηση του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο καθώς και σειρά άλλων κινδύνων σε περίπτωση ναυαγίου.
Την ίδια στιγμή, η Τουρκία κρυβόμενη πίσω από την κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία, παρουσιάζεται ως η πλευρά που είναι έτοιμη και πρόθυμη να συμβάλει σε λύση. Υιοθετεί μάλιστα πλήρως τη ρητορική περί διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και εκφράζει την πεποίθηση για αίσια κατάληξη των συνομιλιών μέχρι το τέλος του χρόνου. Το καταληκτικό αυτό ορόσημο υιοθετείται σήμερα με τον πιο επίσημο τρόπο και από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
Μπροστά σ’ αυτό το καλοστημένο επικοινωνιακό παιγνίδι της Τουρκίας, η δική μας πλευρά αντιδρά με αμηχανία. Ακόμα και όταν η Τουρκία, προτείνει την εμπλοκή της Ευρωπαικής Ένωσης στο Κυπριακό, που ήταν πάγια μας επιδίωξη, η κυβέρνηση Χριστόφια επαναλαμβάνει μηχανικά τα περί της κυπριακής ιδιοκτησίας λύσης.
Κανείς δεν διαφωνεί με τη θέση αρχής ότι η λύση θα πρέπει να είναι προϊόν συμφωνίας μεταξύ των κοινοτήτων της Κύπρου και όχι μιας διαδικασίας επιδιαιτησίας ή επιβολής. Πώς όμως διασφαλίζουμε ακριβώς πως δεν θα εμπλακούμε σε μια ανάλογη διαδικασία και ότι δεν θα βρεθούμε ενώπιον ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων, λίγες μέρες πριν τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον ερχόμενο Δεκέμβριο;
Αποτελεί γεγονός πως η κυβέρνηση Ερντογάν επείγεται να ανοίξει νέα διαπραγματευτικά κεφάλαια πριν τις επόμενες εκλογές στην Τουρκία και είναι ξεκάθαρο πως αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν εφαρμόσει πλήρως το Πρωτόκολλο της Άγκυρας (άνοιγμα δηλαδή αεροδρομίων και λιμένων για κυπριακά αεροσκάφη και πλοία). Είναι εξίσου ξεκάθαρο όμως, για όσους θέλουν να αναλύουν τις εξελίξεις με ρεαλισμό, ότι η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας έχει διασυνδεθεί πλέον πολιτικά με τον Κανονισμό για το απευθείας εμπόριο. Η προώθηση του Κανονισμού αποσκοπεί πρωτίστως στη διευκόλυνση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και δευτερευόντως στην άρση της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων.
Όπως δρομολογούνται οι εξελίξεις, όλα οδηγούν σε ένα καταληκτικό σημείο τον Δεκέμβριο, όπου όλα θα κριθούν με βάση το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Αν διαβάσουμε προσεκτικά τις δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, θα διαπιστώσουμε πως η στήριξη που λαμβάνουμε για την ώρα σ’ ότι αφορά τον Κανονισμό για το απευθείας εμπόριο, δεν σχετίζεται κυρίως με τη θέση μας περί της στρεβλής νομικής βάσης του Κανονισμού (εμπόριο με τρίτες χώρες) αλλά με το γεγονός ότι τυχόν έγκριση του τώρα θα επιδράσει αρνητικά στον εν εξελίξει διάλογο.
Συνεπώς, δεν υπάρχει χρόνος για περαιτέρω ολιγωρία. Απαιτείται εδώ και τώρα επαναδιαμόρφωση της στρατηγικής μας. Απαιτείται διορατικότητα και συγκροτημένος σχεδιασμός προκειμένου μέσα από στρατηγικές κινήσεις να αντιστρέψουμε το δίλημμα (Λύση ή Κανονισμός) σε (Λύση ή Τερματισμός ενταξιακής πορείας της Τουρκίας). Μόνο έτσι μπορούμε να πετύχουμε να στραφούν οι πιέσεις κυρίως προς την τουρκική πλευρά και όχι στη δική μας.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός έχει καταθέσει ολοκληρωμένες προτάσεις στο Εθνικό Συμβούλιο. Προτάσεις που μπορούν να θέσουν ξανά την Τουρκία ενώπιον των ευθυνών της, αξιοποιώντας τον προνομιακό μας χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και που μπορούν, μέσα από στρατηγικές συμμαχίες, να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ένα πλέγμα πιέσεων και κινήτρων για κάμψη της τουρκικής αδιαλλαξίας.
Δεν μπορεί τη στιγμή που όλες οι πολιτικές δυνάμεις και η κυβέρνηση ομοφωνούν πως το κλειδί της λύσης είναι στην Άγκυρα, να αφήνουμε την Τουρκία έξω από την διαδικασία, προσφέροντας της το άλλοθι για να παρουσιάζεται ως δήθεν εποικοδομητική και να αποσπά επαίνους διεθνώς, όπως έγινε και πρόσφατα με την έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Δεν είναι αρκετό εδώ στην Κύπρο να καταδικάζουμε την Τουρκία ως αδιάλλακτη. Πρέπει να πείσουμε και τους τρίτους και αυτό δεν μπορούμε να το πετύχουμε, αν αφήσουμε τον Έρογλου, μέσα από μια επικοινωνιακή στρατηγική, πλήρως καθοδηγούμενη από την Άγκυρα, να μας οδηγήσει στο παρά πέντε πριν τις τελικές αποφάσεις του Δεκεμβρίου, χωρίς να έχει διαφανεί ποιος φέρει την ευθύνη για τη μη λύση.
