του Χριστόφορου Φωκαΐδη
Οι δημογραφικές τάσεις και τα μεταναστευτικά ρεύματα διαδραμάτιζαν πάντοτε καθοριστικό παράγοντα στην εξέλιξη της ιστορίας. Αυτοκρατορίες κατέρρευσαν, νέα κράτη δημιουργήθηκαν και χιλιάδες πόλεμοι πραγματοποιήθηκαν ως αποτέλεσμα μετακινήσεων πληθυσμών από διάφορες περιοχές του πλανήτη.
Είναι για αυτό που όταν μιλούμε για υψηλή στρατηγική, η ανάλυση των δημογραφικών προβλέψεων αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο. Για τα κράτη εκείνα που διαμορφώνουν μακροπρόθεσμη στρατηγική, η μελέτη των μεταναστευτικών ροών και των δημογραφικών μεταβολών αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για τον καθορισμό πολιτικής.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση τις προβλέψεις της Eurostat, ο πληθυσμός αναμένεται να παρουσιάσει μείωση από 500 εκ. σήμερα στα 444 εκ. το 2050, αν δεν συνεχιστεί η μεταναστευτική τάση με 50 περίπου εκ. νέους μετανάστες την περίοδο 2010-2050. Ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετωπίζει η Ρωσία, της οποίας ο πληθυσμός, όπως προβλέπει η σχετική έκθεση του ΟΗΕ, θα μειωθεί κατά 25% περίπου. Ένα στρατηγικό πλεονέκτημα της άλλοτε αυτοκρατορικής Ρωσίας, η πληθυσμιακή της δύναμη, μετατρέπεται σήμερα σε στρατηγικών διαστάσεων ανασταλτικό παράγοντα στην προσπάθεια της για ανασυγκρότηση και δυναμική επάνοδο στη διεθνή σκηνή.
Η μόνη χώρα που φαίνεται να μην επηρεάζεται είναι οι ΗΠΑ, χάρη στην υποδοχή περισσότερων μεταναστών. Το 2050 οι ΗΠΑ αναμένεται να είναι η μόνη χώρα του αναπτυγμένου σήμερα κόσμου που θα περιλαμβάνεται στον κατάλογο των 20 πολυπληθέστερων χωρών. Ωστόσο, θα πρέπει κανείς να σημειώσει εδώ τις εσωτερικές μεταβολές που θα επιφέρει η αύξηση των ισπανοφώνων Αμερικανών, καθιστώντας de facto την ισπανική δεύτερη επίσημη γλώσσα!
Τα όσα λίγα έχουν αναφερθεί εδώ ενδεικτικά, είναι για να τονίσουν ακριβώς τη σημασία της στρατηγικής ανάλυσης των δημογραφικών εξελίξεων και για μας εδώ στην Κύπρο. Σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή, που όπως προβλέπεται, θα συνεχίσει να δέχεται μεταναστευτική πίεση από την περιοχή της νοτιανατολικής μεσογείου, της οποίας ο πληθυσμός αναμένεται τα επόμενα σαράντα χρόνια να υπερδιπλασιαστεί.
Ειδικότερα με ανοιχτό το Κυπριακό και με μια γραμμή αντιπαράταξης 180 χιλ., είναι σχεδόν αδύνατο να ελεγχθεί η δημογραφική πίεση που μπορεί να διοχετευτεί μέσω των κατεχομένων στις ελεύθερες περιοχές. Όχι μόνο από την Τουρκία, η οποία εκτιμάται πως μέχρι το 2050 θα φτάσει τα 100 εκ. πληθυσμό αλλά και από χώρες, όπως για παράδειγμα η Συρία, που αναμένεται να υπερδιπλασιάσει τον πληθυσμό της φτάνοντας τα 50 εκ..
Σε στρατηγικό επίπεδο, λοιπόν, δεν χωράει καμιά αμφιβολία, πως η πρώτιστη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε έχει σχέση με την ίδια την ανάγκη εξεύρεσης λύσης. Χωρίς αυτό, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, καμιά πολιτική μετανάστευσης, δεν μπορεί να αποτρέψει τους εκρηκτικούς κινδύνους που μας απειλούν και έχουν σχέση με τις δημογραφικές αλλαγές.
Με δεδομένο πως η ελληνοκυπριακή κοινότητα στη Κύπρο δεν αναμένεται να ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο, και με δεδομένο ότι δεν υπάρχει τρόπος ελέγχου της ροής εποίκων προς τα κατεχόμενα, ούτε και λαθρομεταναστών, αντιλαμβάνεται κανείς τους κινδύνους που απειλούν τον Ελληνισμό της Κύπρου. Διχοτόμηση δεν σημαίνει, όπως νομίζουν ορισμένοι συνέχιση της παρούσας κατάστασης ως έχει. Χωρίς να υπολογίζει κανείς σωρεία άλλων αρνητικών στοιχείων, όπως για παράδειγμα τον ορατό κίνδυνο 90 χιλιάδες Τουρκοκύπριοι, στους οποίους έχουν ήδη παραχωρηθεί ταυτότητες της Κυπριακής Δημοκρατίας, να διεκδικήσουν τις περιουσίες αλλά και τα πολιτικά τους δικαιώματα στις ελεύθερες περιοχές.
Ούτε, όμως και η δήθεν «καθαρή λύση» των δύο κρατών, μπορεί να προσφέρει ασφάλεια στον Κυπριακό Ελληνισμό. Διότι αν δεν διασφαλιστεί η μια και μόνη ιθαγένεια στο πλαίσιο μιας ομοσπονδιακής λύσης, τότε η πληθυσμιακή αναλογία στο νησί θα ανατραπεί με μαθηματική ακρίβεια σε 40 χρόνια από σήμερα, με τους Ελληνοκύπριους να μετατρέπονται σε μειοψηφία, όπως συνέβηκε με τους Χριστιανούς στο Λίβανο ή με τους Σέρβους στο Κόσσοβο.
