Η Αμμόχωστος μπορεί να ξεκλειδώσει τη λύση
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου αναλύει τις θέσεις του κόμματος για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και τις προοπτικές στην οικονομίας
Συνέντευξη στους ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ και ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Η ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί μετά την ψηφοφορία στα Κατεχόμενα ως του νέου ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας και τα μετέπειτα ΜΟΕ που εξήγγειλε η Λευκωσία θέτουν το Κυπριακό σε νέα τροχιά πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες με πολλά επιμέρους θέματα να βρίσκονται στο τραπέζι. Το αεροδρόμιο της Τύμπου είναι ένα από αυτά τα θέματα για το οποίο μόνο ως ακόμη ένα αεροδρόμιο της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορεί να λειτουργήσει, όπως υποστηρίζει ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Θέτει δε ξεκάθαρα το ότι η χώρα βρίσκεται σε σταθερή οικονομική τροχιά και τονίζει πως οι αποκρατικοποιήσεις δεν είναι ιδεολογικό θέμα αλλά αναγκαιότητα.
«Δεν θεωρώ ότι αποτελεί ΜΟΕ η επιστροφή Αμμοχωστιανών υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση».
«Πρέπει να δεχτώ την άποψη ότι με λεφτά του φορολογούμενου και με κομματικούς ή κρατικούς διορισμούς, μπορεί να γίνει καλύτερη διαχείριση των κακών δανείων;».
–Η επιστροφή της Αμμοχώστου ως Μέτρο Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) επανέρχεται στο προσκήνιο. Σε δηλώσεις του ο κ. Ακιντζί «πακετοποιεί» το θέμα της Αμμοχώστου με τη νομιμοποίηση του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου. Θα μπορούσε υπό αυτές τις προϋποθέσεις η ελληνοκυπριακή πλευρά να αποδεχτεί άνοιγμα της Αμμοχώστου;
–Δεν θα ήταν σοφό εκ μέρους μου να τοποθετηθώ σε ένα θέμα που επισήμως δεν είναι στο τραπέζι και επισήμως οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν επαναρχίσει. Όμως, μπορώ να μιλήσω γενικότερα για τα ΜΟΕ και πώς αυτά θα βοηθήσουν στην καλυτέρευση του κλίματος μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Τα ΜΟΕ δεν πρέπει να δημιουργούν προβλήματα στην προσπάθεια συνολικής επίλυσης του Κυπριακού, αλλά να διευκολύνουν τη συνολική επίλυσή του. Η επιστροφή της Αμμοχώστου θεωρώ ότι θα δημιουργήσει μια μεγάλη δυναμική και μπορεί να μετατραπεί στο κλειδί της λύσης. Αναφορικά με το παράνομο αεροδρόμιο, μόνο ως ένα ακόμη αεροδρόμιο της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορεί να λειτουργήσει. Και αυτό γιατί δεν είναι ζήτημα που αφορά τις δύο κοινότητες, αλλά τους διεθνείς κανονισμούς του ICAO. Ο καταστατικός χάρτης του ICAO είναι ξεκάθαρος ότι μόνο καθορισμένα αεροδρόμια από το αναγνωρισμένο κράτος των Η.Ε. μπορούν να λειτουργούν νόμιμα και επίσημα.
–Ποια μονομερή ΜΟΕ της ελληνοκυπριακής πλευράς πιστεύετε ότι θα μπορούσαν όντως να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση;
–Έχω μια θέση γενική πως μπορούμε να είμαστε μπροστά σε αυτή τη διαδικασία και όχι ουραγοί.
–Ο αμερικανικός παράγοντας φέρεται να μην ευνοεί σε αυτή τη φάση συζήτηση θεμάτων ΜΟΕ και ειδικότερα το θέμα της Αμμοχώστου, ενόσω αυτό έχει συνδεθεί από την τουρκοκυπριακή πλευρά με το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, αλλά αντίθετα να εμπλακούμε σε συνομιλίες για συνολική επίλυση του Κυπριακού και μάλιστα να επιδιώξουμε να τεθούν το συντομότερο στις διαπραγματεύσεις εκείνα τα θέματα στα οποία εμπλέκεται άμεσα η Τουρκία.
–Θα επαναλάβω πως τα οποιαδήποτε ΜΟΕ δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συνολική λύση του κυπριακού. Κρίνω όμως ότι ειδικά το θέμα της Αμμοχώστου μπορεί να μετατραπεί στο κλειδί της λύσης. Θα επιστρέψω στο 2004, όχι γιατί αρέσκομαι να επιστρέφω στο παρελθόν. Ακόμα και στις θετικές πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν που ακόμα και αυτοί που απόρριπταν το Σχέδιο δεν είχαν ιδιαίτερες ενστάσεις, το κυρίαρχο επιχείρημα ήταν πως ακόμα και να δεχτούμε τη λύση ποιος έχει εμπιστοσύνη στην Τουρκία ότι θα εφαρμόσει τη λύση; Συνεπώς, ένα ουσιαστικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως αυτό της επιστροφής της Αμμοχώστου, κατακρημνίζει αυτό που ήταν κυρίαρχο επιχείρημα το 2004.
–Εννοείται επιστροφή της Αμμοχώστου στη δικαιοδοσία των ΗΕ…
–Να μην μπούμε στις λεπτομέρειες
–Είναι κρίσιμη λεπτομέρεια…
–Ας μείνουμε στα μεγάλα και στη σημασία…
–Η ερώτησή μου είναι αυτή. Επιστροφή της Αμμοχώστου στη δικαιοδοσία των ΗΕ ή επιστροφή Αμμοχωστιανών στην Αμμόχωστο;
–Δεν θεωρώ ότι αποτελεί ΜΟΕ η επιστροφή Αμμοχωστιανών υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.
«Αναγκαιότητα και όχι ιδεολογία οι αποκρατικοποιήσεις»
–Εφόσον ψηφίστηκε το πλαίσιο αφερεγγυότητας, ένα κύκλος έκλεισε αλλά είναι πολλά τα θέματα που βρίσκονται μπροστά μας. Το ΓΕΣΥ, η μεταρρύθμιση στο δημόσιο, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και οι αποκρατικοποιήσεις είναι μερικά από αυτά.
–Θα προσπαθήσω να απαντήσω συνοπτικά για όλα τα ζητήματα. Θεωρώ ότι τα πιο ουσιαστικά είναι να γίνουν, αυτά που θα έχουν αξία σε βάθος χρόνου. Κατά την άποψή μου αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την Τρόικα. Η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα είναι κάτι που θα έπρεπε να το είχαμε πράξει από καιρό εφόσον θα είχε μεγάλο όφελος για τη χώρα. Θέλουμε μεταρρύθμιση που θα εξυπηρετεί τους πολίτες και όχι μόνο όσους εργάζονται στον δημόσιο τομέα. Μεταρρύθμιση στην παιδεία για τα παιδιά μας και όχι μόνο για τους δασκάλους και τους καθηγητές. Θέλουμε ΓΕΣΥ για τους ασθενείς και όχι μόνο για τους γιατρούς ή τους νοσηλευτές είτε του δημόσιου είτε του ιδιωτικού τομέα. Αυτά πρέπει να κοιτάξουμε και αν χρειαστεί να συγκρουστούμε χωρίς συμβιβασμούς. Σε αυτά τα κεφαλαιώδη θέματα δεν χωράνε συμβιβασμοί. Σε αυτά τα μεγάλα ζητήματα δεν υπάρχουν κυβερνητικές και αντιπολιτευόμενες απόψεις. Δεν υπάρχει κόμμα που δεν θα ήθελε μια υγεία για τους ασθενείς μας ή μια σωστή εκπαίδευση για τα παιδιά μας.
–Εντούτοις οι αποκρατικοποιήσεις για παράδειγμα, ίσως φέρουν ιδεολογικά αντεπιχειρήματα.
–Επιστρέψτε μου να επιχειρηματολογήσω ότι οι αποκρατικοποιήσεις είναι ένα θέμα πραγματιστικό. Δεν είναι θέμα ιδεολογικό, είναι αναγκαιότητα. Το χρειάζεται η οικονομία. Τι καλούμαστε να κάνουμε το 2015 με τα λιμάνια για παράδειγμα; Καλούμαστε να κάνουμε μετά από 15 χρόνια αυτό που κάναμε και για τα αεροδρόμια. Χωρίς να επιβαρυνθεί ούτε ένα σεντ ο Κύπριος φορολογούμενος απέκτησε σύγχρονα αεροδρόμια, ενώ την ίδια στιγμή κανένας από τους εργαζόμενους δεν επηρεάστηκε, γιατί τους δόθηκαν επιλογές: Είτε να παραμείνουν στον στρατηγικό επενδυτή με τις ίδιες ή καλύτερες συμβάσεις είτε να μεταφερθούν στον δημόσιο τομέα, είτε να αποζημιωθούν πλουσιοπάροχα. Οι θέσεις εργασίας πολλαπλασιάστηκαν και ανεξάρτητα από το τι έλεγε τότε η αντιπολίτευση, θυμάμαι τα λόγια του Δημήτρη Χριστόφια που είπε ότι εγκαινιάζω σήμερα το καλύτερο στολίδι της Κύπρου και τη μεγαλύτερη επένδυση που έγινε ποτέ στον τόπο.
–Στο ίδιο μήκος κύματος και η ΑΤΗΚ
–Ξεκινούμε από την ίδια αρχή ότι στους εργαζόμενους πρέπει να δοθούν οι τρεις επιλογές που προαναφέραμε. Ακούω ότι τίθενται θέματα εθνικής ασφάλειας σε περίπτωση αποκρατικοποίησης της ΑΤΗΚ. Εγώ πρόσεξα πριν από μήνες ότι η Αστυνομία βγήκε σε διαδικασία και επέλεξε άλλο παροχέα ως την εταιρεία στην οποία θα είναι συνδρομητές. Αν τίθενται θέματα εθνικής ασφάλειας και το κατεξοχήν σώμα για την ασφάλεια χρησιμοποιεί μια ιδιωτική εταιρεία, τότε γιατί αν αποκρατικοποιηθεί η CYTA τίθενται θέματα εθνικής ασφάλειας; Θέλουμε να κρατήσουμε το μοντέλο ως έχει; Κανένα πρόβλημα. Να ζούμε αρκετές «Δρομολαξιές», να ζούμε τα σκάνδαλα που ζούμε καθημερινά, να συνεχίσουμε να ζούμε την κομματοκρατία, τη ρουσφετολογία και οι εκάστοτε κυβερνώντες να χρησιμοποιούν τη CYTA ως λάφυρο εξουσίας. Και όταν αρχίσει να χάνει έσοδα, όπως έγινε με τη Cyrpus Airways, τότε να γίνουμε Επιμηθείς.
–Υπάρχει η άποψη ότι είναι δημόσιο αγαθό…
–Σας λέω ότι δεν θα δεκτό την ιδιωτικοποίηση της Υδατοπρομήθειας. Ποτέ. Αλλά τι δημόσιο αγαθό και δημόσιας ωφελείας είναι οι τηλεπικοινωνίες όταν χωρίς να χρησιμοποιήσω ούτε την ΜΤΝ ούτε τη CYTA μπορώ να μιλώ σε όλο τον κόσμο με το Viber ας πούμε ή με άλλες εφαρμογές; Θέλω διαδίκτυο και μπορώ να το πάρω από άλλο παροχέα. Άρα σε ένα κόσμο που αλλάζει θα μείνουμε με μοντέλα περασμένων δεκαετιών; Αν βρεθεί άλλη χώρα στον σύγχρονο κόσμο όπου τηλεπικοινωνιακός οργανισμός είναι ημικρατικό οργανισμός δημοσίου δικαίου εγώ να πάω εξοχή στην Αργάκα και να μην επιστρέψω.
«Μια κακή τράπεζα θα αυξήσει το δημόσιο χρέος»
–Πάμε στα τραπεζικά. Δημιουργία ή όχι badbank; Νομίζετε ότι είναι δόκιμο να προχωρήσουμε στην πράξη; Το ανέφερε και ο Νικόλας ο Παπαδόπουλος ακόμη μέσα στην εβδομάδα.
–Μπορεί μια τράπεζα ν’ αποφασίσει για δικούς της επιχειρησιακούς σκοπούς ότι δημιουργεί την «κακή τράπεζα». Ή μπορεί να πει ότι κάνω το τμήμα διαχείρισης των κακών δανείων χωρίς να δημιουργήσω μια ξεχωριστή οντότητα. Αυτό είναι μια προσέγγιση. Όπως επίσης μπορεί να δημιουργηθεί μια «κακή τράπεζα» από ιδιώτες και ιδιωτικά κεφάλαια. Αυτά βεβαίως μπορούν και να συμβούν. Η άλλη είναι να έρθει το κράτος και κάνει μια τράπεζα. Βάζει λεφτά από τους φορολογούμενους και αγοράζει τα «κακά δάνεια» από τις τράπεζες για να καθαρίσει το balance sheet. Αυτό σημαίνει, αύξηση του δημόσιου χρέους και αύξηση των κινδύνων που μεταφέρονται στους φορολογούμενους. Αν ήμουν τραπεζίτης θα έκανα πάρτι. Δεν είναι μια εισήγηση που δεν έχει τη λογική της αλλά θα θέσω τον εξής προβληματισμό. Δημιουργούμε μια κακή τράπεζα, θα αυξήσουμε το δημόσιο χρέος, βάζοντας λεφτά αλλά ποιον θα διορίσουμε manager;
–Τι εννοείτε;
–Να διορίσουμε κάποιον κομματικό; Εγώ με όλο το σεβασμό αρνούμαι να αναλάβω την ευθύνη με κρατικούς και κομματικούς διορισμούς. Τελεία και παύλα. Ξέρω πού θα καταλήξουμε.
–Επικυρώνετε δηλαδή με κάθε επισημότητα την έλλειψη εμπιστοσύνης που έχει ο κόσμος στην πολιτική ηγεσία.
–Δηλαδή πρέπει να δεχτώ την άποψη ότι με λεφτά του φορολογούμενου και με κομματικούς ή κρατικούς διορισμούς μπορεί να γίνει καλύτερη διαχείριση των κακών δανείων από ό,τι ο ιδιώτης που κάνει τις επενδύσεις του σε συγκεκριμένη τράπεζα, που νοιάζεται για το αποτέλεσμα της διαχείρισης, γιατί όσα περισσότερα εξασφαλίσει από τα κακά δάνεια τόσο το καλύτερο για τον ίδιο και τον δανειζόμενο; Εάν πωληθούν ή μεταφερθούν σε μια κρατική «κακή τράπεζα» τα κόκκινα δάνεια ποιο κίνητρο θα έχει ο κομματικά διορισμός μάνατζερ να αυξήσει τα οφέλη για το κράτος ή τον δανειζόμενο; Είδαμε τα μοντέλα του κρατικού-κομματικού παρεμβατισμού. Εγώ προσωπικά δεν θέλω να τα δω και σε μια κακή τράπεζα. Επίσης, δεν είναι οικονομικά συμφέρον για τις εμπορικές τράπεζες να διαχωριστούν. Μπορούν να διαχειριστούν τα κόκκινα δάνεια ενισχύοντας τις ομάδες διαχείρισης των ΜΕΔ.
–Εν κατακλείδι, πιστεύετε ότι η χώρα βρίσκεται στο σωστό δρόμο;
–Η Κύπρος δανείστηκε με πολύ καλό επιτόκιο και στο άμεσο μέλλον η Κύπρος θα δανείζεται με κάτω από 4% επιτόκιο. Πρέπει να είμαστε λοιπόν και να μείνουμε σοβαροί. Πιστεύω ότι ναι είμαστε στον σωστό δρόμο και μέσα από τις αναβαθμίσεις της οικονομίας από τους Οίκους Αξιολόγησης είμαι αισιόδοξος και λέω ότι τους επόμενους μήνες θα δούμε και μεγάλες επενδύσεις στη χώρα μας. Αυτή είναι η χώρα για την οποία πρέπει να εργαστούμε, και εμείς στον ΔΗΣΥ αυτό κάνουμε, ώστε οι πολιτικές μας να είναι τέτοιες που η εικόνα μας στο εξωτερικό να αντικατοπτρίζει και την εικόνα στο εσωτερικό.
