Ομιλία Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στο μνημόσυνο των ηρώων Στέλιου Μαυρομμάτη, Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Παναγίδη
Κυριακή, 16 Σεπτεμβρίου 2018, Ι.Ν. Αγ. Παύλου, Λευκωσία, 8:30 πμ
Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,
Συνείδηση εθνικής ευθύνης και συναίσθηση ιστορικού χρέους μας οδηγούν και φέτος εδώ. Με μεγάλη συγκίνηση μαζευτήκαμε να αποτίσουμε φόρο τιμής σε αγνούς αγωνιστές. Σε αυτούς που με χαμόγελο στα χείλη θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδα μας.
Σεμνά και ευλαβικά προσερχόμαστε σήμερα, για να ζωντανέψουμε στην καρδιά μας τους αξέχαστους ήρωες. Τα μνημόσυνα των ηρώων αγωνιστών της πατρίδας μας είναι ύμνος στην πολύπαθη ιστορία μας. Και είναι με συνείδηση εθνικής ευθύνης και συναίσθηση ιστορικού χρέους που είμαστε και φέτος εδώ, στην εθνική και θρησκευτική αυτή μυσταγωγία.
Διότι μία είναι η μεγάλη αλήθεια. Όσο περνούν τα χρόνια γίνεται ακόμη πιο δύσκολο να καλείσαι να μιλάς για ήρωες και να περιγράφεις τη θυσία τους. Να αναφέρεσαι σε αυτούς που δεν λογάριασαν την ίδια τους τη ζωή και έγιναν αθάνατοι.
Είναι όμως εθνική μας υποχρέωση να τιμάμε τους ανθρώπους που αψήφησαν το θάνατο και κατάφεραν να κερδίσουν μια θέση στο πάνθεο των ηρώων. Έχουμε ανάγκη την αρετή και το ήθος τους, τα ιδανικά τους και το μήνυμα της θυσίας τους. Της συναίσθησης της εθνικής ευθύνης που τους διέκρινε. Ιδιαίτερα σήμερα.
Αυτοί οι αγνοί πατριώτες με υψηλά ιδανικά και αξίες έδωσαν την τελευταία τους πνοή στην πανανθρώπινη υπόθεση της ελευθερίας και της υπεράσπισης της πατρίδας.
Αφήνοντας σε όλους εμάς, μια πολύ βαριά και ιερή παρακαταθήκη.
Αγαπητοί μου,
Με αίσθημα βαθιάς ευγνωμοσύνης τιμούμε σήμερα τα παιδιά της Κύπρου που πολέμησαν ηρωικά στον απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στους Βρετανούς αποικιοκράτες. Οι ηρωικές μορφές του Στέλιου Μαυρομμάτη από τον Λάρνακα της Λαπήθου, του Μιχαήλ Κουτσόφτα και του Αντρέα Παναγίδη από το Παλιομέτοχο προστέθηκαν στο πάνθεον των ηρώων των πεσόντων του επικού αγώνα της ΕΟΚΑ του 55 – 59. Παλικάρια που υψώθηκαν λαμπροί διαλαλητές της ελευθερίας και πρόβαλαν ιδεώδη πρότυπα Ελληνικού ηρωισμού.
Σήμερα επίσης τιμούμε τη μνήμη των αγωνιστών Νίτσας Χατζηγεωργίου και Κώστα Κωνσταντινίδη από τον Άγιο Δομέτιο καθώς και τη μνήμη της αδελφής του ήρωα Στέλιου Μαυρομμάτη, της Μαρίας Μαυρομμάτη, η οποία τραυματίστηκε ενώ διεξαγόταν έρευνα στο σπίτι της από τους Άγγλους το 1957. Ως αποτέλεσμα, παρέμεινε παράλυτη μέχρι το τέλος της ζωής της.
Τιμούμε και τη μνήμη των αγωνιστών Παναγιώτη Αρτεμίδη, Μιχαήλ Παναγή και Σαββάκη Μιχαηλίδη, οι οποίοι έπεσαν ηρωικά στις μάχες ενάντια στην τουρκική ανταρσία την περίοδο του 1963 – 1964.
Λεβέντες που αποτελούν με την ηρωική θυσία τους, λαμπρό παράδειγμα πίστης και αφοσίωσης στην πατρίδα και το έθνος.
Αγαπητές και Αγαπητοί μου,
Ο ελληνισμός της Κύπρου με όραμα τη λευτεριά από τον Αγγλικό ζυγό κήρυξε την 1η Απριλίου
1955 την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59. Στη διάρκεια αυτού του αγώνα γράφτηκαν λαμπρές σελίδες δόξας από τους αγωνιστές της πατρίδας μας.
Με την κατηγορία της συμμετοχής στον ένοπλο απελευθερωτικό αγώνα οι εννιά ηρωικοί αγωνιστές, μεταξύ των οποίων ο Στέλιος Μαυρομάτης, ο Αντρέας Παναγίδης και ο Μιχαήλ Κουτσόφτας συνελήφθηκαν και καταδικάστηκαν στην εσχάτη των ποινών. Στον δια απαγχονισμού θάνατο.
Ο Στέλιος Μαυρομμάτης, 23 χρονών τότε, είχε συλληφθεί από τους Άγγλους μετά από μια ανεπιτυχή επίθεση εναντίον ενός Άγγλου Σμηνία και ενός Άγγλου αεροπόρου στον Άγιο Δομέτιο Λευκωσίας. Οι δύο συγχωριανοί, ο 20χρονος Μιχαήλ Κουτσόφτας και ο 22χρονος πατέρας τριών ανήλικων παιδιών Ανδρέας Παναγίδης, συνελήφθηκαν και κρίθηκαν ένοχοι για τον θάνατο Άγγλου Σμηνία κοντά στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
«Δεν θέλω ούτε μοιρολόγια ούτε θρήνους, παρά μόνο να ευχαριστείτε και να δοξάζετε το θεό που με αγάπησε και θέλησε να με πάρει κοντά του. Θέλω να ξέρετε πως ο γιός και αδελφός σας πέθανε με το χαμόγελο στα χείλη, γιατί κράτησε μέχρι τέλους τον ιερόν όρκον που έδωσε να θυσιαστή χάριν της ελευθερίας της Κύπρου» γράφει στο τελευταίο του γράμμα προς τους γονείς και τα αδέλφια του ο Στέλιος Μαυρομμάτης. Μπροστά στην αγχόνη φώναξε στους κατακτητές «Σκοτώστε με, δε σας φοβάμαι, είναι πολλοί πίσω μου που θα πάρουν το αίμα μου».
Στο τελευταίο του γράμμα προς τη γυναίκα του ο Παναγίδης διαβεβαιώνει ότι πεθαίνει για χάρη μιας μεγάλης ιδέας. Ο Μιχαήλ Κουτσόφτας αποχαιρετά τη μητέρα του γράφοντας: «Οι μόνες λέξεις που μπορούν να ακούσουν από τα χείλη μας οι δυνάστες μας είναι Ελευθερία ή Θάνατος».
Στις 21 του Σεπτέμβρη το 1956 οι ήρωες μας, με τον εθνικό ύμνο στα χείλη οδηγήθηκαν στην αγχόνη και έγιναν αθάνατοι στο πάνθεων των ηρώων μας γράφοντας μια από τις λαμπρότερες σελίδες του έπους της ΕΟΚΑ αλλά και ολόκληρης της ιστορίας του κυπριακού ελληνισμού.
Φίλες και φίλοι,
Οι ήρωες των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα, έπραξαν στο ακέραιο το χρέος του προς την πατρίδα.
Απέναντι στους ήρωες μας, έχουμε όλοι εμείς την ευθύνη να μην φανούμε κατώτεροι των ιστορικών περιστάσεων. Να καταλάβουμε ότι το εθνικό μας θέμα δεν προσφέρεται ούτε για ακρότητες, ούτε για δημαγωγίες, ούτε για λαϊκισμούς.
Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να ξεπουλούμε πατρίδες. Δεν έχουμε δικαίωμα να εφησυχάζουμε και να επικεντρωνόμαστε στην καθημερινότητα, ενώ βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι της ιστορίας. Ούτε και δικαιούμαστε να συμβιβαζόμαστε με την στασιμότητα.
Με ψυχραιμία και εθνική ευθύνη, να κοιτάξουμε την πραγματικότητα.
Η Κύπρος μας εξακολουθεί να βιώνει με οδυνηρό τρόπο τις συνέπειες της Τουρκικής εισβολής και κατοχής. Και γνωρίζουμε ότι όσο ο χρόνος ατελέσφορα κυλά, τόσο αυξάνονται οι αρνητικές προϋποθέσεις για να υπάρξει μια λύση επανένωσης. Η αδράνεια και η παρέλευση του χρόνου εξάλλου, είναι την Τουρκία που βολεύει, όχι τη δική μας πλευρά.
Σήμερα, οφείλουμε να υποσχεθούμε σε όλους αυτούς, που μας ατενίζουν από το πάνθεο των ηρώων, πως δεν θα συμβιβαστούμε με το σιωπηρό ξεπούλημα της μισής μας πατρίδας. Πως με συνέπεια, πίστη και προσήλωση σε αξίες και αρχές, θα αξιοποιήσουμε τη συμμετοχή μας στην Ενωμένη Ευρώπη, για να οδηγηθούμε σε μια λύση που να αποκαθιστά την ενότητα της μοιρασμένης μας πατρίδας και θα επιτρέψει στον κυπριακό ελληνισμό να ξαναριζώσει στα πάτρια εδάφη μας.
Η «Διάσκεψη για την Κύπρο» στη Γενεύη ήταν ένα πολύ σημαντικό και ιστορικό βήμα προς το στόχο μας. Που ήταν και παραμένει, η επίτευξη μιας συνολικής, μόνιμης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού προβλήματος στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, του διεθνές δικαίου και των Ευρωπαϊκών Αρχών.
Δυστυχώς το αποτέλεσμα της Διάσκεψης δεν ήταν το επιθυμητό. Οι ειλικρινείς προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας προσέκρουσαν στην άρνηση της Τουρκίας να αποδεχθεί το αυτονόητο. Ότι ένα βιώσιμο, λειτουργικό και σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δεν έχει ανάγκη από εγγυήσεις από τρίτες χώρες.
Παρά την απογοήτευση όλων μας, το γεγονός ότι για πρώτη φορά ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών έθεσε στο δικό του πλαίσιο, ξεκάθαρα την αρχή ότι σε μια επανενωμένη Κύπρο δεν έχουν θέση εγγυήσεις, επεμβατικά δικαιώματα και κατοχικά στρατεύματα, έχει ιδιαίτερη σημασία. Αυτό είναι ένα κεκτημένο το οποίο πρέπει να κεφαλαιοποιήσουμε. Και στο οποίο πρέπει να κτίσουμε.
Η δική μας πλευρά είναι πρόθυμη να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις εντός του πλαισίου που έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Εάν η τουρκική πλευρά είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί το πλαίσιο Γκουτέρες, εμείς δηλώνουμε έτοιμοι να συνεχίσουμε τις διαπραγματεύσεις από εκεί που έμειναν για επίτευξη λύσης που θα βασίζεται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και στις αρχές και αξίες στις οποίες εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την κατάλληλη προετοιμασία για να διασφαλίσουμε ότι θα οδηγηθούμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Η Τουρκία παραμένει ο κρίκος που υπολείπεται στην αλυσίδα. Είναι απαραίτητο να έχουμε έμπρακτες κινήσεις από την Τουρκία που θα συμβάλουν στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος.
Αυτές τις ώρες επιβάλλεται να είμαστε ενωμένοι στο εσωτερικό. Να αφήσουμε την κυβέρνηση να επιληφθεί υπεύθυνα την κατάσταση, με διπλωματικές διεργασίες και διαβήματα. Ο στόχος της Κύπρου είναι κοινός στόχος όλων. Και πρέπει να συνεχίσουμε νηφάλια και με αυτοσυγκράτηση για να τον πετύχουμε τη λύση που θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, απαλλαγμένοι από τα δεσμά της τουρκικής στρατιωτικής κηδεμονίας, να προοδεύσουμε ενωμένοι και συμφιλιωμένοι.
Έτσι είναι που θα διασφαλίσουμε την επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού και θα διαφυλάξουμε την εθνική μας ταυτότητα. Έτσι είναι που δεν θα έχουμε διαχωριστικές γραμμές με την Τουρκία εντός της Κύπρου. Έτσι είναι που θα απελευθερωθούν οι αστείρευτες δυνάμεις της μικρής μας πατρίδας.
Φίλες και Φίλοι,
Το συμφέρον της πατρίδας είναι που έβαζαν πρώτο οι ήρωες μας. Και σήμερα, την ημέρα αυτή που η ιστορική μνήμη και η συναίσθηση του Εθνικού καθήκοντος αναγεννιούνται και αναβαπτίζονται, οφείλουμε όλοι μας να αντιληφθούμε τις ευθύνες μας απέναντι στην ιστορία.
Οι ήρωες μας ουδέποτε μετέθεσαν τις δικές του ευθύνες αλλού. Παρόλο το νεαρό της ηλικίας τους. Ουδέποτε έκαναν πίσω μπροστά στην Εθνική πρόκληση. Και όταν χρειάστηκε, υπέστησαν και τον θάνατο, συνεπείς απέναντι στην Εθνική ευθύνη που πρέπει να διακρίνει τον καθένα μας.
Έδειξαν σ’ εμάς τους μεταγενέστερους, το πόσο βαρύ πρέπει να νοιώθουμε το χρέος και την ευθύνη απέναντι στην πατρίδα μας. Και το πόσο πρέπει να παραμερίζουμε τους εγωισμούς και τις μικρότητες, για να μπορούμε να εκτελούμε το πραγματικό καθήκον μας.
Διότι η εθνική ευθύνη δεν υφίσταται μόνο σε περιόδους όπου καλούμαστε στα όπλα. Η ευθύνη απέναντι στην πατρίδα και το έθνος είναι ακόμα πιο επιβεβλημένη σε ειρηνικές περιόδους, όπως διανύουμε τώρα. Ιδιαίτερα δε, όταν η ειρήνη που ζούμε είναι επίπλαστη και μπορεί ανά πάσα στιγμή να μεταβληθεί.
Και σήμερα που αγωνιζόμαστε να πετύχουμε την πραγματική απαλλαγή του τόπου μας από ξένα στρατεύματα και εγγυήσεις, σήμερα που αγωνιζόμαστε να πετύχουμε την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια της πατρίδας μας, η εθνική ευθύνη πρέπει να μεταφράζεται πρώτα και κύρια σε ενότητα και ομοψυχία.
Ας είναι αιωνία η μνήμη τους.
