Ομιλία για την Εθνική Επέτειο του Αγώνα της ΕΟΚΑ – Εκδήλωση ΝΕΔΗΣΥ, «ΕΟΚΑ, η Ιστορία Επιστρέφει»
Ελληνίδες και Έλληνες,
Την 1η Απριλίου κάθε χρόνο, κορυφαίες αξίες του Έθνους μας αναδεικνύονται ξανά για να εκδηλώσουν τους άρρηκτους δεσμούς ανάμεσα στον Ελληνισμό και το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας.
Τέτοιες μέρες ανασταίνουμε και πάλι μέσα μας ανθρώπους που δεν λογάριασαν τίποτα μπροστά στο χρέος, δεν λιποψύχησαν και δεν δείλιασαν ακόμη και ενώπιον της επιλογής ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Τέτοιες μέρες μετράμε ξανά το τι μπορούμε να πετύχουμε αν ενωμένοι αγωνιζόμαστε για τον ίδιο σκοπό. Αν βάζουμε τις αξίες και τα ιδανικά μας πάνω απ’ όλα. Αν έχουμε σε πρώτη προτεραιότητα την πατρίδα μας και το μέλλον της. Το βάδισμα της στην ιστορία.
Γι’ αυτό είναι που σήμερα, 60 χρόνια μετά, αν είμαστε εδώ δεν μπορεί να αποδοθεί σε τίποτα άλλο παρά στην συνειδητοποίηση και την διαχρονική μάχη για την επικράτηση κορυφαίων αρχών.
Η αναπόσπαστη από τα πανάρχαια χρόνια σύνδεση των εννοιών του Έλληνα και της ελευθερίας δεν είχε ποτέ να κάνει απλά με την απεξάρτηση από τον κάθε ζυγό, ή με το κοινό ανθρώπινο δικαίωμα και αγαθό όπως το καθορίζουν οι διάφοροι συνταγματικοί χάρτες.
Πέρα και πάνω από αυτά, η Ελληνική Ελευθερία είναι η ανύψωση της ηθικής συνείδησης πάνω από τα κοινά ανθρώπινα μέτρα.
Είναι η ανύψωση του ατόμου σε υπεύθυνη προσωπικότητα, είναι η ανταπόκριση στην υπερβατική αποστολή του, η ατομική αλλά και συλλογική καταξίωση.
60 χρόνια μετά την 1η Απριλίου 1955 ενδοσκοπούμε ξανά την ίδια την εθνική μας ύπαρξη για να αντιληφθούμε ότι αν κληρονομήσαμε πράγματα σε όλη την οικουμένη, όπως ο διάλογος, η δημοκρατία, η υπευθυνότητα και ο αλληλοσεβασμός, ήταν γιατί σεβόμασταν εμείς οι ίδιοι την ιστορία μας και την ύπαρξη μας.
Κάθε 1η Απριλίου, η φλόγα του καθήκοντος πυρπολεί την δική μας ψυχή.
Διότι τότε, 60 χρόνια πριν, ο Ελληνισμός της Κύπρου, ορμώμενος από τις ίδιες αστείρευτες πηγές της μακραίωνης Ελληνικής παράδοσης παίρνει την απόφαση να αγωνιστεί ενάντια στην αποικιοκρατία και να ζήσει ελεύθερος.
Με πρωτεργάτες τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Στρατηγό Διγενή η Κύπρος προχωρεί στο δικό της ιερό όνειρο που μέσα από την Ε.Ο.Κ.Α. παίρνει σάρκα και οστά και φωταγωγεί τον κόσμο ζητώντας δικαίωση.
Ο πνευματικός εξοπλισμός αποδεικνύεται ισχυρότερος αυτού ακόμη του Βρετανικού Στρατού. Δεν λυγίζει μπροστά στην αγχόνη. Δεν σβήνει μετά τα ολοκαυτώματα. Οι συλλήψεις, τα φρικτά βασανιστήρια, οι φυλακίσεις και τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως τον τροφοδοτούν με περισσότερη δύναμη παρά να τον τιθασεύουν.
Στα τέσσερα επικά χρόνια του Κυπριακού απελευθερωτικού αγώνα, ο Ελληνισμός ανανεώνει ξανά τα σύμβολά του. Επαναβεβαιώνει την προσήλωση του στα ιδανικά που τον καταξίωσαν και τον κινούν ιστορικά και βιωματικά. Ο αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. αποτελεί ακόμη μια ανανέωση των πηγών που δροσίζουν τις φλέβες του νεοελληνικού βίου.
Οι αγωνιστές του 55-59 με τον ηρωισμό και την αυτοθυσία τους έκαναν τα στενά κρησφύγετα του Μαχαιρά, του Δικώμου, του Λιοπετρίου και των άλλων πεδίων της τιμής να πλατύνουν για να χωρέσουν μέσα Σαλαμίνες και Θερμοπύλες, Κούγκι, Μεσολόγγι, Μανιάκι και Ψαρά.
Ο αγώνας εκείνος δεν ήταν ούτε ένα τυχαίο ξέσπασμα, ούτε το μεθύσι της στιγμής, ή ένας ξεσηκωμός αγανάκτησης. Ήταν η συνέχεια της ιστορίας που γινόταν πράξη. Ήταν η ακλόνητη πίστη στην καταγωγή και τη ρίζα, η αυτογνωσία και ο σεβασμός στην ιστορία, η τεράστια ευθύνη.
Οι αγώνες του Έθνους μας εξηγούν πως άντεξε ο Ελληνισμός μέσα από τους αιώνες και δείχνουν σε όλους εμάς τους σύγχρονους Έλληνες, τις βαρύτατες ιστορικές παρακαταθήκες που κουβαλάμε.
Γι αυτό είναι που έχουμε χρέος να τιμούμε και να θυμόμαστε τις περιόδους που μας χάραξαν ανεξίτηλα ως έθνος. Να μιλάμε για τους ήρωες και τους μάρτυρές μας.
Τέτοιες ώρες που η σκέψη μας, το μυαλό και η συνείδηση μας φωτίζει την κορυφαία στιγμή της 1ης Απριλίου του 1955, είναι ώρες ενδοσκόπησης και επικοινωνίας με τις ιστορικές μας πηγές. Γυρίζοντας στις Εθνικές μας ρίζες βρίσκουμε ως Έλληνες τον καλύτερο εαυτό μας. Μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε το σημαντικό από το ευτελές. Επαναπροσδιορίζουμε τις προτεραιότητες μας.
Και το καθήκον, εμάς των μεταγενέστερων γενεών, γίνεται όσο περνά ο χρόνος ακόμη μεγαλύτερο. Γιατί σήμερα, 60 χρόνια μετά την έναρξη του υπέροχου εκείνου αγώνα, εδώ που βρισκόμαστε, στο οίκημα του Συνδέσμου Αγωνιστών ΕΟΚΑ, δεν πρέπει να ανατρέχουμε μόνο στη θυσία των ηρώων του αγώνα, οι φωτογραφίες και τα πορτραίτα των οποίων κοσμούν ηρωικά τους τοίχους αυτού του κτιρίου. Οφείλουμε ταυτόχρονα να θυμόμαστε τους πολλαπλάσιους εκείνους αγωνιστές, που έφυγαν από τη ζωή φυσιολογικά μεν από πλευράς βιολογίας, αλλά με σκλαβωμένη την πατρίδα και ανεκπλήρωτο κάθε μεγάλο όραμα. Με την καρδιά και το μυαλό πληγωμένα, από την θλίψη της σκλαβωμένης Κύπρου.
Οι ευθύνες, Ελληνίδες και Έλληνες της Κύπρου, είναι πλέον επάνω μας.
Διότι μαζί με τους αγωνιστές, έχουν φύγει από τη ζωή και η πλειοψηφία των ενήλικων Κυπρίων που είχαν ζήσει την Κύπρο ολόκληρη. Που είχαν την εμπειρία της ενωμένης πατρίδας. Που είχαν ταυτόχρονα, τα θλιβερά βιώματα της στέρησης της ελευθερίας, του μεγάλου εθνικού κόστους από την Εθνική διχόνοια και του ξεσηκωμού από την πατρώα γη.
Αυτές είναι οι δικές μας πραγματικότητες που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε. Είναι η ώρα που η καμπάνα του εθνικού χρέους δεν κτυπά στο κεφάλι των προηγούμενων. Κτυπά εκκωφαντικά στις δικές μας γενιές.
Είναι προφανές, ότι βρισκόμαστε σε ένα χρονικό σημείο που οι αποφάσεις που εμείς λαμβάνουμε, θα οριοθετήσουν και θα καθορίσουν το μέλλον της πατρίδας μας.
Η συγκυρία, είναι σήμερα ακόμη πιο δύσκολη και προκλητική, για έναν ακόμη επιπλέον λόγο. Διότι αν έχουμε μάθει, μέσα από ένα δυσβάστακτο πέρασμα μέσα από τους αιώνες, να αγωνιζόμαστε για την αποτίναξη της στέρησης της δικής μας ελευθερίας, σήμερα, μαζί με αυτή την ιστορική επιταγή, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την πρόκληση της δημιουργίας μιας διαφορετικής, μιας καλύτερης πατρίδας.
Το έχω πει πολλές φορές. Μεγάλα οράματα δεν χωρούν σε μοιρασμένες πατρίδες. Και η Κύπρος μας δικαιούται να έχει μεγάλα οράματα. Δικαιούται να εκπληρώσει την ιστορική ευκαιρία που της δίνεται, να αξιοποιήσει από μόνη της την γεωστρατηγική της θέση. Να προσφέρει από μόνη της συνθήκες ελευθερίας, δημοκρατίας, ευημερίας και πνευματικής και οικονομικής ανάπτυξης, για όλους τους Κυπρίους.
Γι’ αυτό αγωνιζόμαστε. Αγωνιζόμαστε για να πετύχουμε την επανένωση της πατρίδας μας. Την συμφιλίωση του λαού της. Να δημιουργήσουμε όλοι μαζί, μια νέα προοπτική πραγματικής ειρήνης και ασφάλειας, στη βάση διεθνών και ευρωπαϊκών αρχών. Ολόκληρος ο λαός να απολαύσει τα αγαθά της αρμονικής συμβίωσης και συνεργασίας, μέσα στους κόλπους της μεγάλης Ευρωπαϊκής οικογένειας.
Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να ξεπουλούμε πατρίδες, με την ψευδαίσθηση ότι με αυτό τον τρόπο θα έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο. Δεν έχουμε κανένα τέτοιο δικαίωμα απέναντι στην ιστορία αλλά και το μέλλον αυτού του τόπου. Δεν έχουμε δικαίωμα να εφησυχάζουμε και να επικεντρωνόμαστε μόνο στην καθημερινότητα, ακόμη και στα τεράστια οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε την ώρα αυτή. Ούτε και έχουμε άδεια από την ιστορία να συμβιβαζόμαστε με τη στασιμότητα.
Προπαντός όμως, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να χωρίζουμε τον λαό μας. Πληρώσαμε ανεπανόρθωτα την Εθνική διχόνοια στο παρελθόν. Καμία σκοπιμότητα και κανένα συμφέρον δεν μπορεί να τίθεται ψηλότερα από την τιτάνια προσπάθεια για να φτιάξουμε επιτέλους μια καλύτερη Κύπρο.
Το εθνικό μας πρόβλημα έχει πλέον μπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο γεωπολιτικό κάδρο, που έχει να κάνει με την σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου αλλά και με την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Δημιουργούνται για την πατρίδα μας κορυφαίες ιστορικές ευκαιρίες.
Στην διεθνή πολιτική όμως δεν υπάρχουν φίλοι, υπάρχουν μόνο στρατηγικά συμφέροντα. Η Κύπρος μπορεί και πρέπει να αξιοποιεί συμφέροντα και συνέργειες που συνεχώς προκύπτουν στην περιοχή μας.
Ο μόνος δρόμος που προκαλεί συνθήκες νίκης για όλους, Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκυπρίους και όλους ανεξαίρετα τους λαούς της περιοχής, είναι ο δρόμος της ειρήνης. Αυτός ο δρόμος όμως περνά μέσα από τη λύση του Κυπριακού. Χωρίς την λύση του Κυπριακού, αυτές οι προοπτικές δεν ανοίγονται για κανένα μας.
Και εδώ είναι που πρέπει να πειστεί και να πιεστεί η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας. Προκλήσεις και παραβιάσεις δεν χωρούν, ούτε γίνονται ανεκτές σε αυτή την προσπάθεια. Η επανέναρξη του διαλόγου, όπως διαφαίνεται μετά την αποχώρηση του Μπαρμπαρός, θα πρέπει να είναι ουσιαστική. Έχουμε κουραστεί από δηλώσεις καλών προθέσεων της Άγκυρας που στην πράξη καταλήγουν σε εχθρικές ενέργειες.
Εδώ όμως είναι που πρέπει να συμφωνήσουμε και εμείς μεταξύ μας. Ότι το να καταστεί η Κύπρος ξανά ενωμένη και να απαλλαγεί την κατοχή, απαιτεί συμβιβασμούς. Έντιμους συμβιβασμούς που θα διασφαλίζουν τον Κυπριακό Ελληνισμό στην γη των πατέρων του.
Απαιτεί ακόμη να σταθούμε απέναντι στις δήθεν βολικές θεωρίες του “εκείνοι απ’ εκεί και εμείς απ’ εδώ”. Θεωρίες κοντόφθαλμες που έχουν χαρακτηριστικά εθνικής αυτοχειρίας. Δεν αγωνίστηκε κανείς τον λαμπρό αγώνα του ’55 – ’59, για να αποκτήσουμε επισήμως σύνορα με την Τουρκία, εντός της Κύπρου.
Όπως και έχουμε εθνικό καθήκον να πετύχουμε το συντομότερο την οριστική ανόρθωση της οικονομίας της πατρίδας μας. Πρώτα απ’ όλα διότι αναπόφευκτα η οικονομική αδυναμία προκαλεί αδυναμία και ανάγκη εξαρτήσεων, μέχρι να βρούμε ξανά τα πόδια μας.
Το κράτος μας αποκτά ξανά κύρος και αξιοπιστία. Αποκτά ξανά σιγά – σιγά αυτάρκεια που είναι ο μόνος δρόμος που κατοχυρώνει την Εθνική αξιοπρέπεια.
Η κυβέρνηση, οι πολιτικές δυνάμεις, ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, να δημιουργήσουμε ξανά και να επαναφέρουμε την χαμένη προοπτική στις νέες γενιές αυτού του τόπου. Να εκμεταλλευθούμε σωστά τις δυνάμεις του τόπου μας και τη γεωστρατηγική μας θέση.
Προπαντός, να σταματήσουμε να κοιτάμε τι κάνει ο διπλανός μας. Να δούμε τι μπορούμε εμείς να κάνουμε για την Κύπρο και τους συμπατριώτες μας.
Μόνο έτσι θα βρει ξανά η χώρα μας τη θέση που της αξίζει στο σύγχρονο κόσμο. Με ένα ξεκάθαρο Ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Χωρίς νέες παλινδρομήσεις.
Αγωνιστήκαμε σκληρά για να καταστήσουμε την Κύπρο Ευρωπαϊκή χώρα. Για να μην είμαστε μόνοι μας, αδύναμοι μπροστά από ένα σωρό προκλήσεις. Κοιτάζοντας πάντα τη μεγάλη εικόνα. Το μακροπρόθεσμο συμφέρον της πατρίδας και του λαού μας.
Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα, το διαχρονικό και ανιδιοτελές στήριγμα των Εθνικών μας αγώνων. Ειδικά αυτές τις μέρες. Σε αυτή τη δύσκολη μάχη που δίνει η Ελλάδα, μια μάχη στην οποία όλη η Κύπρος στέκεται δίπλα της, στην Εθνική προσπάθεια της για παραμονή της στην Ευρώπη και την Ευρωζώνη.
Έχουμε πολλά να πετύχουμε Ελλάδα και Κύπρος μαζί αυτή την περίοδο της ιστορίας. Και θα τα πετύχουμε εντός, όχι εκτός Ευρώπης. Εντός και όχι εκτός του Ευρώ. Θέλουμε μια Ελλάδα δυνατή ισότιμο μέλος της Ε.Ε. και όχι μια Ελλάδα της δραχμής της απομόνωσης, των οικονομικών περιπετειών και των Εθνικών κινδύνων
Ελληνίδες και Έλληνες,
60 χρόνια μετά, ας θυμηθούμε ότι η πιο βαριά κληρονομιά που μας άφησαν οι ήρωες μας είναι να βάζουμε το συμφέρον της πατρίδας πάνω απ’ όλα. Όταν χρειάστηκε, υπέστησαν και τον θάνατο, προκειμένου να είναι συνεπής απέναντι στην Εθνική ευθύνη που πρέπει να διακρίνει τον καθένα μας.
Έδειξαν σ’ εμάς τους μεταγενέστερους, το πόσο βαρύ πρέπει να νοιώθουμε το χρέος και την ευθύνη απέναντι στην πατρίδα μας. Και το πόσο πρέπει να παραμερίζουμε τους εγωισμούς και τις μικρότητες, για να μπορούμε να εκτελούμε το πραγματικό καθήκον μας.
Σήμερα, την ημέρα αυτή που η ιστορική μνήμη και η συναίσθηση του Εθνικού καθήκοντος αναγεννιούνται και αναβαπτίζονται, οφείλουμε όλοι μας να αντιληφθούμε τις ευθύνες μας απέναντι στην ιστορία αυτού του τόπου.
Με το θάρρος και την εθνική συνείδηση που μας δίδαξαν, να ανταποκριθούμε στο δικό μας εθνικό καθήκον.
Ας είναι αιωνία η μνήμη όλων των ηρώων μας.
