Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στην εποχή που ζούμε η μόνη βεβαιότητα είναι η αβεβαιότητα.
Εποχή, σημαντικών πολιτικών, γεωπολιτικών και οικονομικών μεταβολών.
Σε ένα ρευστό, ασταθές και επικίνδυνο περιβάλλον.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ετοιμάζονται για αλλαγή ηγεσίας και στρατηγικής που αναμένω να επηρεάσει το σύνολο της διεθνούς κοινότητας και ειδικά την περιοχή μας.
Γερμανία και Γαλλία ταλαιπωρούνται από πολιτική αστάθεια που τις εμποδίζει να χαράξουν μακροπρόθεσμη πορεία. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει βρει ακόμα τον βηματισμό και τα αντανακλαστικά της στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, της άμυνας και της ασφάλειας. Με αποτέλεσμα να μένει παρατηρητής την ώρα που οι συσχετισμοί διαφοροποιούνται.
Στην Ουκρανία η ρωσική κατοχή και ο πόλεμος συνεχίζονται παίρνοντας χιλιάδες ζωές κάθε εβδομάδα, ενώ η Μέση Ανατολή, η γειτονιά μας, φλέγεται. Οι όμηροι της τρομοκρατικής ενέργειας της 7ης Οκτωβρίου δεν έχουν ακόμα ελευθερωθεί και η Γάζα μετατράπηκε σε κρανίου τόπο με εγκλωβισμένους εκατομμύρια δυστυχισμένους.
Ο Λίβανος πληρώνει με καταστροφές και το αίμα των ανθρώπων του το γεγονός ότι αποτελεί τη βάση της Χεζμπολάχ, ενώ η Συρία, βασική μεταναστευτική και προσφυγική αφετηρία, σπαράσσεται ξανά. Η επόμενη μέρα μετά την πτώση του δικτάτορα Άσαντ δεν ξέρουμε τι θα φέρει για τον λαό της χώρας και για τη σταθερότητα στην περιοχή.
Από την άλλη η Τουρκία ισχυροποιείται. Η στρατιωτική της βιομηχανία γιγαντώνεται. Το ίδιο και η αλαζονεία της, επιδιώκοντας να αποκτήσει ακόμα ένα κράτος μαριονέτα και να στενέψει τον κλοιό στη χώρα μας και όχι μόνο.
Το διεθνές δίκαιο αμφισβητείται κατά περίπτωση. Η αξία της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας υποβαθμίζεται, ενώ οι οικονομικές πιέσεις προκαλούν δυσχέρειες τόσο στα κράτη όσο και στους ανθρώπους.
Ευτυχώς η Ελλάδα, η κοιτίδα του μητροπολιτικού ελληνισμού και φυσικός μας σύμμαχος προοδεύει, εξελίσσεται και θωρακίζεται και είναι πραγματικά εντυπωσιακή η πρόοδος της χώρας. Ο συντονισμός των προσπαθειών μας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά βεβαίως και σε διμερές και πολυμερές επίπεδο δεν είναι απλώς απαραίτητος, αλλά ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή μας.
Μέσα σε αυτό το ρευστό, ασταθές και επικίνδυνο περιβάλλον, δεν έχουμε χρόνο. Πρέπει να δράσουμε γρήγορα. Η προσοχή της διεθνούς κοινότητας στην ημικατεχόμενη πατρίδα μας αν δεν υπάρξουν σωστά αντανακλαστικά μπορεί να εξαντληθεί σύντομα.
Το ίδιο εξαντλείται και η υπομονή των συμπολιτών μας. Τους υποτιμούμε κατατάσσοντας τα προβλήματά τους ως προβλήματα της καθημερινότητας. Κι όμως, είναι τα πιο σημαντικά. Η λεγόμενη καθημερινότητα είναι η ζωή μας η ίδια. Τα προβλήματα όπως τα λέμε είναι εμπόδια που ορθώνονται σε κάθε βήμα του βίου τους. Που τους στερούν τη δυνατότητα να προγραμματίσουν, να ονειρευτούν, να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους στη ζωή.
Ένα πράγμα ζητούν από εμάς τους πολιτικούς οι πολίτες: να τους παρέχουμε τις συνθήκες και τις ευκαιρίες ώστε να διεκδικήσουν αυτό που μπορούν στη ζωή τους.
Πώς, όμως, παρέχεις συνθήκες, πώς δημιουργείς ευκαιρίες όταν οι πολίτες φοβούνται ότι το αύριο θα είναι χειρότερο από το χτες;
Ότι αύριο τα προϊόντα, το ρεύμα, τα καύσιμα θα είναι πιο ακριβά και θα τους μένουν όλο και λιγότερα χρήματα στο πορτοφόλι;
Ότι δεν τους περισσεύει τίποτα στο τέλος του μήνα και δεν μπορούν να εξοικονομήσουν;
Ότι το δάνειό τους γίνεται πιο δυσβάστακτο;
Ότι χρειάζεται ένας μισθός για ένα ενοίκιο;
Αν πιστεύουν ότι αύριο δεν θα μπορούν να παρέχουν στις οικογένειές τους αυτά που τους παρείχαν χτες οι γονείς τους;
Ότι αύριο οι σπουδές στο εξωτερικό θα είναι άπιαστο όνειρο;
Αν πιστεύουν ότι η Τουρκία θα μας απειλεί εσαεί και εμείς θα λιγοστεύουμε;
Ότι το Κυπριακό δεν θα λυθεί και δεν θα δούμε ποτέ ξανά τους τόπους μας ελεύθερους;
Ότι το μεταναστευτικό και ενδεχόμενες νέες μεταναστευτικές ροές θα συνεχίσουν να αποτελούν μείζον ζήτημα;
Αυτά σκέφτεται ο κόσμος και θα έπρεπε να είναι η αιτία όλοι εμείς που βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή να μην κοιμόμαστε ήσυχα το βράδυ και εγώ προσωπικά δυσκολεύομαι.
Και πρώτη απ’ όλους βεβαίως η κυβέρνηση. Που στην εσωτερική διακυβέρνηση δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τι ακριβώς συμβαίνει και τι προτεραιότητες χρειάζεται να δρομολογηθούν.
Η ευθύνη βρίσκεται στο κυβερνητικό σχήμα και σε όσα κόμματα συμμετέχουν σε αυτό και δεν μπορεί συνεχή δικαιολογία να αποτελεί ο ισχυρισμός για ότι προτάσσουμε ότι δεν επιτεύχθηκε τα προηγούμενα χρόνια ή συγκεκριμένα την προηγούμενη 10ετία. Οφείλουμε να χαράσσουμε πορεία και να αναλαμβάνουμε ευθύνες για το αύριο.
Πέρσι ήταν ο πρώτος προϋπολογισμός. Δώσαμε χρόνο και περιμέναμε να δούμε το στίγμα της διακυβέρνησης του τόπου.
Συμπεριφερθήκαμε με τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα που αρμόζει στην παράταξή μας. Και πληρώσαμε κόστος. Κατηγορηθήκαμε ότι κλείναμε τα μάτια. Κατηγορήθηκα εγώ προσωπικά ότι είμαι απολιτίκ. Κατηγορήθηκε η παράταξη μας ότι είναι δήθεν συγκυβέρνηση. Γιατί; Γιατί έπρεπε να αφήσουμε την κυβέρνηση να δείξει τον χαρακτήρα της και τώρα οφείλουμε να κρίνουμε το αποτέλεσμα. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα των δύο, σχεδόν, χρόνων;
Αντί να πάμε μπροστά, μένουμε στάσιμοι. Αυτό εισπράττουμε, αυτό εισπράττουν και οι πολίτες.
Αντί η Κύπρος να τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις, σέρνεται πολλές φορές πίσω από αυτές.
Γίνονται λίγα και πολύ αργά.
Μια εσωτερική διακυβέρνηση άτολμη και αναποφάσιστη. Χωρίς όραμα, χωρίς στίγμα και κατεύθυνση. Μικροδιαχείριση του χτες στα μεγάλα προβλήματα του αύριο.
Που απογοητεύει και αγχώνει τους πολίτες.
Που κάνει ένα βήμα μπροστά, φοβάται τη σκιά της και πάει δυο βήματα πίσω.
Μια κυβέρνηση που αφήνει τα προβλήματα να διαιωνίζονται και σε κάθε δυσκολία κρύβεται πίσω από τη δημόσια υπηρεσία και τη Βουλή και κακώς αναλαμβάνει η Βουλή πολλές φορές ευθύνη που δεν της αναλογεί το έχω πει επανειλημμένα όπως για παράδειγμα σήμερα με το θέμα των προβληματικών αερόσακων. Μοιράζονται παροχές και επιδόματα αλλά λείπει η στόχευση και η στρατηγική εξού και έχουμε να κάνουμε με οριζόντιες προσεγγίσεις και αύξηση των ανελαστικών δαπανών που δεσμεύουν μακροπρόθεσμα τον προϋπολογισμό του κράτους.
Ιεραρχούνται τα θέματα με βάση όχι το συλλογικό όφελος αλλά με βάση το εφήμερο κέρδος της δημοσιότητας και αυτό ενέχει κόστος και είναι επικίνδυνο.
Δεν έχει έρθει στη Βουλή ούτε ένα νέο μεγάλο έργο. Αντίθετα, οικειοποιούνται έργα και μεταρρυθμίσεις που δρομολογήθηκαν από πριν και δεν υπάρχει κατά την άποψη μας ισομερής καταμερισμός του προϋπολογισμού για όλες τις επαρχίες.
Ακόμα και όταν αυτά τα έργα θέλουν προσαρμογές ή διαχείριση, αφήνονται να καταρρεύσουν και η μόνιμη οδός είναι να κατηγορούμε τους προηγούμενους χωρίς αντανακλαστικά και έγκαιρη παρέμβαση.
Η κοινωνία παρακολουθεί με προβληματισμό τις αστοχίες, τους άτσαλους χειρισμούς, την αδυναμία διαχείρισης κρίσεων, τις καθυστερήσεις και ακυρώσεις σε κρίσιμα έργα υποδομής όπως είναι το Λιμάνι και η Μαρίνα της Λάρνακας, ο δρόμος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς. Παρακολουθεί ακόμα και σήμερα τη δυσκολία διαχείρισης του GSI, τις επαμφοτερίζουσες θέσεις για την αγορά ηλεκτρισμού.
Όλα αυτά προκαλούν ζημιά στην εμπιστοσύνη της κοινωνίας προς το κράτος. Δημιουργούν αρνητικές προϋποθέσεις για τη μελλοντική ανάπτυξη και την ευημερία στην Κύπρο. Και αυτό είναι σοβαρό και μας αφορά όλους γιατί εμείς αυτό που ζητάμε είναι να δημιουργηθεί μια συμμαχία ευθύνης για να αλλάζουμε πράγματα χωρίς να γκρεμίζουμε ότι είναι σωστό.
Η κυβέρνηση δεν μπορεί να εγγυηθεί την κοινωνική και πολιτική σταθερότητα. Το είδαμε πρόσφατα στο θέμα των απεργιών σε σημαντικούς κλάδους. Ειδικά η απεργία στο σκυρόδεμα υπολογίζεται ότι έχει επιφέρει ζημιά περίπου 0.2% στο ΑΕΠ της χώρας μας.
Και δεν γίνεται να αναμένεται από εμάς την αντιπολίτευση, να βγάζουμε το φίδι από την τρύπα και να καλούμαστε και μάλιστα επισήμως να το πράξουμε χωρίς να είναι καν δική μας ευθύνη.
Βεβαίως ως ένα κόμμα αρχών, ένα κόμμα ουσίας, δεν πρόκειται ποτέ να αφήσουμε το καράβι να πέσει στα βράχια και θα συνεχίσουμε να περιφρουρούμε την ομαλότητα και την ορθή πορεία της χώρας, ακόμα κι αν αυτό μας προκαλεί κόστος αλλά δεν γίνεται να κρύβεται η κυβέρνηση στα μεγάλα θέματα, όπως προχτές με τις τράπεζες και κάθε φορά που γίνεται αυτό πρέπει ο Δημοκρατικός Συναγερμός να λύσει το πρόβλημα. Που θα ήμασταν σήμερα, που θα ήταν σήμερα η οικονομία και αξιοπιστία της χώρας εάν ψηφιζόταν μια νομοθεσία, μια πρόταση νόμου από το ΑΚΕΛ που θα έβαζε για ακόμη μια φορά τη χώρα σε περιπέτειες και που θα πλήρωναν το κόστος για ακόμα μια φορά οι πολίτες αφού τεκμηριωμένα το κόστος θα μετακυλιόταν σε αυτούς;
Ξέρετε πόσες φορές άνθρωποι της αγοράς μας είπαν: «Βάλτε πλάτη! Σκεφτείτε τη χώρα!» Και εμείς το κάναμε και θα συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε, να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, να προτείνουμε διεξόδους, να λύνουμε θέματα, να ψηφίζουμε νόμους και ναι να αναλαμβάνουμε ευθύνες για το καλό του τόπου και των πολιτών.
Μέχρι ένα σημείο όμως. Ο καθένας έχει τις ευθύνες και το ρόλο του από τη θέση που τον όρισαν οι πολίτες και δεν θα γίνουμε το άλλοθι καμίας ανεπάρκειας.
Εκεί που η παρούσα κυβέρνηση περπατά ορθά κατά την άποψη μας, στο μονοπάτι που χάραξε η προηγούμενη με ωφέλιμες πολιτικές θα το πιστώνουμε χωρίς υπεκφυγές όπως για παράδειγμα οι αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας ή οι αμυντικοί εξοπλισμοί. Εκεί στηρίξαμε και θα στηρίζουμε με σοβαρότητα, καθαρότητα λόγου και επιχειρημάτων και αναγνωρίζοντας όσους άνοιξαν τον δρόμο.
Ακόμα και στις περιπτώσεις που γίνεται στροφή 180 μοιρών προς τη σωστή κατεύθυνση και εκεί θα βάζουμε πλάτη. Όπως στην υπόθεση της πορείας προς το ΝΑΤΟ.
Παρά την προεκλογική ρητορική, κατανοήθηκε η σημασία της καθαρότητας στις σχέσεις με τους φίλους και συμμάχους και πράγματι αξιοποιήθηκε σωστά το περιβάλλον και σημειώθηκε θετικά.
Σωστά, με βάση τις αρχές και αξίες μας, με βάση τις ενέργειες των προηγούμενων κυβερνήσεων έτυχαν ορθής αξιοποίησης οι συνθήκες στην περιοχή μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς την σωστή κατεύθυνση. Και στο σημείο αυτό τα κόμματα της συγκυβέρνησης πρέπει να είναι σαφή στο τι λένε και τι κάνουν. Αν μας ενδιαφέρει να ενταχθούμε σε ένα σύστημα ασφάλειας, αυτό της Ευρώπης και της Δύσης, πρέπει να το λέμε καθαρά και να έχουμε καθαρή πορεία επισφραγίζοντας το δυτικό μας προσανατολισμό.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν εξυπηρετεί σε καμία περίπτωση η πολιτική που πατά σε δύο βάρκες. Και αυτό είναι ένα θέμα που αφορά τόσο την κυβέρνηση όσο και τους κομματικούς σχηματισμούς και για αυτό χρειάζεται να πάρουμε θέση και ναι εδώ και αν πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Δεν είναι τυχαίο που οι πολιτικές που φέρνουν αποτέλεσμα είναι δανεικές από την παράταξή μας. Γιατί, δυστυχώς, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, δεν υπάρχει πυξίδα.
Οι πολίτες δεν ξέρουν πού πάμε και πώς θα πάμε εκεί. Εισπράττουν αυτή τη σύγχυση και τη βιώνουν ως ανασφάλεια και άγχος για την επόμενη μέρα.
Όταν η πολιτική είναι αδύναμη να λύσει τα βασικά τους θέματα, την απορρίπτουν.
Όταν πιστεύουν ότι οι πολιτικοί και τα κόμματα δεν μπορούν να επηρεάσουν τη ζοφερή πραγματικότητα, τότε δεν έχουν χρησιμότητα.
Όταν πιστεύουν ότι εμείς οι πολιτικοί τα βρίσκουμε μεταξύ μας ενώ στο δρόμο ο κόσμος υποφέρει, τότε χάνουν την πίστη τους στη δημοκρατία και τους θεσμούς.
Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι οι ευθύνες της σε αυτό το θέμα είναι τεράστιες. Γιατί η ανάπτυξη έχει νόημα όταν είναι για τους πολλούς. Η οικονομία έχει νόημα να πηγαίνει καλά όταν το κοινωνικό πλεόνασμα το απολαμβάνουν όλοι. Γιατί τα οφέλη πρέπει να μοιράζονται.
Αν το βάρος της λιτότητας πέφτει μόνο στη μεσαία τάξη που δεν έχει δίκτυ προστασίας, τότε έχουμε σοβαρό πρόβλημα. Νέες και νέοι, φοιτητές, οικογένειες, στελέχη στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες, αυτοεργοδοτούμενοι, συμπολίτες μας της τρίτης ηλικίας, δεν ζητούν ελεημοσύνη. Ζητούν επιτέλους κανονικότητα.
Να μη συντρίβονται από το βάρος της ακρίβειας.
Να μην ταλαιπωρούνται από ουρές στα νοσοκομεία.
Να έχουν πού να αφήσουν τα παιδιά τους μετά το σχολείο.
Να μπορούν να κυκλοφορούν με ασφάλεια στις γειτονιές τους.
Θέλουν εκπροσώπους που να πιστεύουν ότι βρίσκονται στη δική τους πλευρά.
Χωρίς εξαρτήσεις. Χωρίς συμβιβασμούς. Με τόλμη. Με θάρρος. Που βγαίνουν μπροστά, αναλαμβάνουν ευθύνες. Προλαμβάνουν καταστάσεις, παίρνουν πρωτοβουλίες.
Τα προβλήματα και οι προκλήσεις γίνονται ολοένα και πιο σύνθετα και οι απλοϊκές προσεγγίσεις δεν είναι ικανές να τα αντιμετωπίσουν. Ο λαϊκισμός και η δημαγωγία προσφέρουν βραχύβια αυτοπροβολή σε όσους τα μετέρχονται. Όμως ούτε λύσεις δίνουν ούτε οδηγούν πουθενά την χώρα.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, η παράταξη των πολλών, η παράταξη της υπευθυνότητας, θα βρίσκεται πάντοτε στην πλευρά της ευθύνης απέναντι στις δύο απειλές που αντιμετωπίζει η χώρα μας:
Από τη μία η απειλή της στασιμότητας, της ατολμίας που κρατά τη χώρα μας πίσω σε έναν κόσμο που τρέχει.
Από την άλλη η απειλή του ακραίου μηδενισμού και της εύκολης καταγγελίας που φέρνει περιπέτειες για την οικονομία και τον τόπο.
Εμείς στον Δημοκρατικό Συναγερμό, πήραμε για ακόμα μια φορά τις αποφάσεις μας. Πολιτευόμαστε με σύνεση, με θάρρος και αυτοπεποίθηση για το καλώς νοούμενο συμφέρον των πολιτών, ως η μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα. Ως η πιο αξιόπιστη και ικανή πολιτική δύναμη της αντιπολίτευσης.
Πορευόμαστε στη βάση των ιδρυτικών μας αρχών και αξιών, περήφανοι για τα όσα δημιουργήσαμε και σίγουροι για τις τεκμηριωμένες πολιτικές μας προτάσεις για το σήμερα και το αύριο.
Περιφρουρούμε τη σταθερότητα. Υποχρεώνουμε την κυβέρνηση και είναι εξάλλου θεσμική μας υποχρέωση να λογοδοτεί στη Βουλή και την κοινωνία. Δεν παραμένουμε παρατηρητές ή σχολιαστές των όσων απασχολούν τους συμπολίτες μας, αλλά σχεδιάζουμε, προτείνουμε και εφαρμόζουμε ωφέλιμες για την κοινωνία πολιτικές.
Οργανωνόμαστε. Λύνουμε και τα δικά μας θέματά. Ακούμε. Εμπλουτίζουμε το δυναμικό μας με νέα πρόσωπα, αντλώντας καλές πρακτικές από τον ευρωπαϊκό χώρο και αξιοποιώντας την επιστημονική και εμπειρική γνώση.
Οι πολίτες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όχι μόνο αναμένουν αλλά απαιτούν από εμάς, τα μέλη των κομμάτων και της Βουλής, με την καθημερινή μας πολιτική δράση, τις συμπεριφορές και τις αποφάσεις μας να τιμούμε και να προστατεύουμε το κύρος και την αξιοπιστία των θεσμών.
Όλων των θεσμών, είτε πρόκειται για την Εκτελεστική και την Νομοθετική Εξουσία, είτε τη Δικαστική Εξουσία και τους Ανεξάρτητους θεσμούς.
Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι απαραίτητη η προαγωγή της διαφάνειας όσον αφορά τόσο τις κρατικές λειτουργίες όσο και το πόθεν έσχες των κρατικών αξιωματούχων.
Έχουμε υποχρέωση, αν θέλουμε να σώσουμε τον τόπο μας, να γυρίσουμε σελίδα στα ρουσφέτια, την ευνοιοκρατία και τη συστημική διαφθορά. Οι παλιές λογικές δεν λειτουργούν πλέον. Λύση δεν είναι να κτιστεί εκ νέου ένα πελατειακό σύστημα διανομής θέσεων αλλά να πάμε σε μια κοινωνία αληθινής ισονομίας και αξιοκρατίας.
Εμείς πρώτες και πρώτοι, καλούμαστε να αγνοήσουμε τους όποιους πρόσκαιρους κομματικούς ή προσωπικούς πόντους και να υψώσουμε πολιτικό ανάστημα απέναντι σε εκστρατείες εκχυδαϊσμού της δημόσιας ζωής και ισοπέδωσης των πάντων.
Είναι απολύτως καταδικασμένη στη συνείδηση του κόσμου η τακτική του να μοιράζεις θέσεις και προνόμια σε φίλους, συγγενείς και συμφέροντα, ανταλλάσσοντας εύνοια με πολιτικά και οικονομικά δώρα.
Η συνέχιση αυτής της τακτικής, πέρα από καταστροφική για την οικονομία, είναι και καταστροφική της κοινωνίας, καθώς ανοίγει το παράθυρο στον διχασμό και ενισχύει τον λαϊκισμό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Έχουμε μπροστά μας τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2025, την κορυφαία νομοθετική διαδικασία. Μέσα από τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό, αποτυπώνονται οι στόχοι και οι προσδοκίες μας συλλογικά, ως πολιτεία και ως κοινωνία.
Ως Δημοκρατικός Συναγερμός, η κύρια προτεραιότητα μας είναι η οικονομική σταθερότητα, μέσα από την εφαρμογή μιας συνετής και συνεπούς δημοσιονομικής πολιτικής.
Μιας πολιτικής που εμείς εφαρμόσαμε και δικαιώθηκε, αφού διέσωσε τη χώρα μας ανατρέποντας τις καταστροφικές συνέπειες χρεοκοπημένων πολιτικών επιλογών.
Και δεν γίνεται να ζήσαμε ένα τέτοιο παράδειγμα τις προηγούμενες μέρες και μάλιστα με το απλοϊκό, λαϊκίστικο ψευτοδίλημμα ‘είτε με την κοινωνία είτε με τις τράπεζες’. Αρκετά υπέφερε ο τόπος και φτάνει να εκμεταλλευόμαστε το συναίσθημα του κόσμου που περνά δύσκολα. Οι ανεφάρμοστες συναισθηματικές επιλογές, οι ψηφοθηρικές πρακτικές ενάντια σε αρχές και συστάσεις αρμοδίων φορέων δεν αποτελούν επιλογή ούτε για εμάς, ούτε για την κοινωνία. Γιατί εμείς επιλέγουμε να είμαστε πραγματικά με την κοινωνία ανάχωμα σε επικίνδυνες προσεγγίσεις που βλάπτουν την οικονομική σταθερότητα και βλάπτουν την αξιοπιστία της χώρας.
Σήμερα, ο μοναδικός λόγος που έχουμε μπροστά μας πλεονασματικό προϋπολογισμό είναι ακριβώς επειδή εφαρμόσαμε αποτελεσματικές πολιτικές εξυγίανσης και σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Συνέπεια εκείνης της οικονομικής πολιτικής, αλλά και των κρίσιμων μεταρρυθμίσεων που σχεδιάσαμε και εισαγάγαμε, αποτελεί και η πρόσφατη θετική εξέλιξη της αναβάθμισης της κυπριακής οικονομίας.
Τίποτα ωστόσο δεν είναι δεδομένο. Χρειάζεται συνέχεια, συνέπεια, σταθερότητα και αποφασιστικότητα.
Η αύξηση των ανελαστικών δαπανών, οι αστόχευτες οριζόντιες προσεγγίσεις και οι σειρήνες των πελατειακών συναλλαγών είναι λανθασμένες στρατηγικές που απειλούν να εκτροχιάσουν το τρένο της κυπριακής οικονομίας, πετώντας τους κόπους των πολιτών στα σκουπίδια.
Παράλληλα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η βελτίωση των δεικτών της οικονομίας θα αγγίξει τους πολίτες. Η πραγματική επιτυχία είναι η μείωση του κόστους ζωής, η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των ανθρώπων, η ποιοτική αναβάθμιση της δημόσιας παιδείας και υγείας, η βελτίωση των συνθηκών διακίνησης στις πόλεις και η αναβάθμιση της εξυπηρέτησης των πολιτών από τις κρατικές υπηρεσίες.
Για να τα πετύχουμε αυτά, δεν αρκούν αποσπασματικές ενέργειες και εξαγγελίες ούτε επιδοματικές προσεγγίσεις που δεν λύνουν τα προβλήματα στη ρίζα τους.
Απαιτείται οραματικό και πολιτικό θεμέλιο. Προσήλωση και αφοσίωση στο στόχο. Μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός.
Έτσι καταφέραμε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην Κύπρο, έτσι σχεδιάσαμε και εφαρμόσαμε το Γενικό Σύστημα Υγείας, τις καινοτόμες κοινωνικές πολιτικές και τις μεταρρυθμίσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τη Δικαιοσύνη, τη Δημόσια Υπηρεσία και στην Εθνική Φρουρά.
Είναι με τον ίδιο τρόπο που θα πρέπει να τολμήσουμε να μεταρρυθμίσουμε την παιδεία, το φορολογικό μας σύστημα, το συνταξιοδοτικό, την αγροτική πολιτική.
Οι εθνικές στρατηγικές, τόσο στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης όσο και στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, απαιτούν από την κυβέρνηση να συνεργαστεί με τη Βουλή, με ειλικρίνεια, συλλογικό πνεύμα και συνεργασίες, μακριά από αλαζονικές πρακτικές και επικοινωνιακά παιχνίδια.
Θεωρώ ότι καμία πολιτική δύναμη δεν θα αρνηθεί να συμβάλει στη διαμόρφωση επωφελών πολιτικών για την κοινωνία, αν ακούσει σοβαρές και λογικές προτάσεις.
Χωρίς δογματισμούς, μακριά από μικροπολιτικούς τακτικισμούς, βάζουμε πάνω από όλα την πατρίδα και τους ανθρώπους της.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η φετινή συζήτηση για τον Κρατικό Προϋπολογισμό δυστυχώς συμπίπτει με την συμπλήρωση 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή μέρους της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα γεγονότα του 1974 προκάλεσαν ανείπωτο πόνο ενώ οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές τους συνέπειες εξακολουθούν να επιβαρύνουν την πατρίδα μας.
Οφείλουμε όλοι, ως μέλη του Κοινοβουλίου και ως πολίτες, να κατανοήσουμε πως ένας μόνο είναι ο τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και τους κινδύνους και να οικοδομήσουμε ένα ελπιδοφόρο μέλλον για όλους τους Κυπρίους. Μέσα από μια συμφωνημένη, βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος που θα απελευθερώνει και θα επανενώνει την πατρίδα μας.
Ένα μέλλον με ασφάλεια και ευημερία, μέσα στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών.
Πιστεύουμε ότι η ενωμένη Κύπρος μπορεί να αποτελέσει ένα παράδειγμα ειρήνης, συνεργασίας και σταθερότητας.
Η πρόσφατη τριμερής συνάντηση τον περασμένο Οκτώβριο που έγινε κατόπιν πρόσκλησης του ΓΓ ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, όσο και η προοπτική πραγματοποίησης μιας πενταμερούς διάσκεψης το επόμενο διάστημα, αποτελούν ελπιδοφόρες εξελίξεις επί των οποίων όλοι οφείλουμε να εργαστούμε εποικοδομητικά.
Σε αυτή τη νέα διαδικασία συνομιλιών που επιδιώκουμε να ξεκινήσει, στηρίζουμε την προσπάθεια που καταβάλλεται, τόσο στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου όσο και στο πλαίσιο της παρουσίας μας στις Συνόδους Ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Το θέμα δεν προσφέρεται για κομματική ή προσωπική εκμετάλλευση.
Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες και τις απαιτήσεις, όμως χρειάζεται επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε όλοι την ευθύνη που μας αναλογεί για να μπορέσουμε να πετύχουμε τον κοινό μας στόχο.
Έτσι, απαιτούμε να είμαστε ενήμεροι για κάθε βήμα και να γνωρίζουμε πότε και πώς θα προχωρήσουμε. Να αποδείξουμε εμπράκτως ότι εννοούμε κάθε διακήρυξη και φέρνουμε εις πέρας την αποστολή του τόπου μας.
Σε αυτή μας την επιδίωξη, είναι απαραίτητη η συνεργασία και η συμπόρευση με την Ελλάδα, τον πιο αξιόπιστο μας σύμμαχο στον αγώνα για απαλλαγή από την κατοχή. Είναι για αυτό τον λόγο που στις σταθερές επαφές μου με τον Έλληνα Πρωθυπουργό δεν παραλείπω ποτέ να επισημαίνω την αξία της συστράτευσης μας με τους ευρωπαϊκούς στόχους και τις επιδιώξεις ισχυρών διεθνών παραγόντων και της αξιοποίησης της θετικής ατζέντας στον ελληνοτουρκικό διάλογο αλλά και στις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία ανάληψης δικών της πρωτοβουλιών και να μην επιτρέπει εγκλωβισμούς είτε σε ιδεολογικές αγκυλώσεις είτε σε ξεπερασμένες από την πραγματικότητα θέσεις.
Η εμβάθυνση των διπλωματικών και αμυντικών μας συνεργιών με χώρες της Δύσης, αλλά και η ανάδειξη των πολλαπλών ωφελειών από μια ενδεχόμενη ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ πρέπει να προχωρήσει με συνέπεια και αξιοπιστία.
Παράλληλα, είναι σημαντικός ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η Κοινωνία των Πολιτών προς την κατεύθυνση της αλληλοκατανόησης και της συμφιλίωσης αφού αναγνωρίζουμε ότι η βιωσιμότητα μιας συμφωνίας επανένωσης, ακόμα και μιας καλής συμφωνίας, απαιτεί τη θετική συμβολή των πολιτών και των οργανωμένων κοινωνικών φορέων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Κάνουμε καθημερινά τη δική μας ανάλυση. Για να αναγνώσουμε σωστά τις σημερινές προκλήσεις. Για να θέσουμε προτεραιότητες.
Προτείναμε πολιτικές στοχευμένες. Πολιτικές επικεντρωμένες στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας. Έναντι της πολιτικής της διόγκωσης των ανελαστικών δαπανών, των οριζόντιων αυξήσεων και των αστόχευτων μέτρων. Που δεν ανταποκρίνονται στο σήμερα.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν πιστεύει στους νέους φόρους. Όπως συνήθως προτείνει το ΑΚΕΛ. Καμία νέα φορολογία για τους πολίτες. Γιατί όπου και να εισαχθεί μια φορολογία, οι πολίτες θα την πληρώσουν.
Αντίθετα, εμείς έχουμε ήδη προτείνει μια στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση για τις οικογένειες μεσαίου εισοδήματος που ο ένας εκ των δύο συζύγων είναι χαμηλόμισθος. Το οικογενειακό αφορολόγητο εισόδημα. Πιστεύουμε ότι το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζει οικογένειες που το έχουν περισσότερο ανάγκη και σήμερα καταβάλλουν δυσανάλογα μεγαλύτερο φόρο.
Πιστεύουμε επίσης ότι απαιτείται μια στοχευμένη βελτίωση της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, με έμφαση στο επίδομα τέκνου και στη φοιτητική χορηγία.
Θέσαμε ως βασική μας προτεραιότητα τις οικογένειες με παιδιά και φοιτητές.
Πιο συγκεκριμένα προτείναμε:
- Αύξηση της στήριξης κυρίως για όσους έχουν δύο παιδιά και άνω, και
- Αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων για να στηριχθούν περισσότερες οικογένειες μεσαίου εισοδήματος.
Με τα πιο πάνω υπηρετείται ταυτόχρονα το μεγάλο κεφάλαιο της δημογραφικής πολιτικής καθώς και η στήριξη του θεσμού της οικογένειας.
Προτείναμε περισσότερες επενδύσεις με μόνιμα θετικά αποτελέσματα για μείωση του κόστους της ενέργειας και καυσίμων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Περισσότερη ενθάρρυνση για εξοικονόμηση ενέργειας για κατοικίες και για επιχειρήσεις. Με περισσότερα κίνητρα. Με ιδιαίτερη έμφαση στις παλαιές κατοικίες καθώς επίσης και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ψηλής κατανάλωσης ενέργειας.
Ταυτόχρονα εντοπίσαμε ότι απαιτείται ειδικός σχεδιασμός για την ενθάρρυνση επενδύσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε παλαιά διαμερίσματα που σήμερα δεν μπορούν να ευνοηθούν.
Απαιτούνται περισσότερα κίνητρα για επενδύσεις στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με μεγαλύτερη έμφαση στις ευάλωτες ομάδες, στις οικογένειες με παιδιά και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης και τους αυτοεργοδορούμενους.
Να προχωρήσουμε πολύ πιο φιλόδοξα και επιθετικά στις επενδύσεις για αποθήκευση ενέργειας. Χωρίς μικρά και μεγάλα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ θα είναι προβληματική ή δεν θα έχει νόημα, τώρα που ξεπεράσαμε ένα συγκεκριμένο επίπεδο.
Πιστεύουμε ότι το κράτος πρέπει να προσθέσει σημαντικούς πόρους για τις εν λόγω επενδύσεις ώστε να έχουν μόνιμο και ουσιαστικό αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ζητούμε επίσης την παραχώρηση των αναγκαίων διευκολύνσεων στην ΑΗΚ για μια ταχεία επέκταση του δικτύου της για να μπορεί να απορροφήσει περισσότερη πράσινη ενέργεια.
Είναι επίσης αναγκαία η περαιτέρω ενθάρρυνση για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όσον αφορά τα νοικοκυριά ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στις οικογένειες με παιδιά, με κλιμάκωση της στήριξης αναλόγως του αριθμού των τέκνων.
Απαιτούνται βεβαίως επενδύσεις και κίνητρα για δημόσιες υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, κάτι στο οποίο έχουμε καθυστερήσει.
Η ένταξη των οδικών μεταφορών σε 2 χρόνια στο σύστημα εμπορίας ρύπων θα είναι μια νέα μεγάλη πρόκληση για το κράτος, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, που θα έχει σημαντικό κόστος.
Για το λόγο αυτό προτείναμε εδώ και καιρό πως απαιτείται ένας φιλόδοξος σχεδιασμός απόσυρσης παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων.
Το 2024 αναμέναμε ότι η κυβέρνηση θα χάρασσε την πολιτική της για τη σωστή αξιοποίηση του τέλους του 0.4% για τον προσφυγικό κόσμο. Κάτι που αναδείξαμε από πέρσι, όταν προσπάθησε να πάρει τα συγκεντρωθέντα κεφάλαια για άλλους σκοπούς από αυτόν που ψήφισε η Βουλή. Αν συνεχίσει να επιδεικνύει την ίδια αδράνεια για τους πρόσφυγες θα αναλάβουμε εμείς την πρωτοβουλία και δεν θα ανεχθούμε καμία άλλη ολιγωρία επί του θέματος.
Από πέρσι αναδείξαμε επίσης το θέμα για την αναγκαιότητα ενεργοποίησης του Ταμείου Αλληλεγγύης για τους κουρεμένους καταθέτες, κατόχους αξιογράφων και παλαιούς μετόχους. Πέρασε και το 2024 και είμαστε ακόμη στις διαδικασίες. Θα συνεχίσουμε να πιέζουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Γιατί ήταν πρόταση του Δημοκρατικού Συναγερμού η ίδρυση του Ταμείου και ήδη αποταμιεύσαμε σε αυτό σημαντικούς πόρους. Ήρθε η ώρα να αρχίσει τη δουλειά του.
Άφησα τελευταίο από τις προτάσεις πολιτικής και προτεραιότητες του Δημοκρατικού Συναγερμού το στεγαστικό. Τη στεγαστική κρίση. Επειδή είναι και το πλέον κρίσιμο. Ένα πρόβλημα που διογκώθηκε τα τελευταία χρόνια από εξωγενείς παράγοντες, όπως η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών και η αύξηση των επιτοκίων.
Τα μέτρα της κυβέρνησης δεν επαρκούν για να επιλύσουν το σοβαρό αυτό πρόβλημα. Χρειάζεται να κάνουμε πολύ περισσότερα και πολύ γρηγορότερα. Αλλιώς το πρόβλημα θα χειροτερεύει. Σήμερα ένας αυξανόμενος αριθμών νέων δεν μπορεί ούτε να αγοράσει ούτε να ενοικιάσει κατοικία σε προσιτές τιμές.
Παρουσιάσαμε πριν λίγο καιρό εξειδικευμένες προτάσεις που θα αυξήσουν σημαντικά την προσφορά και θα συγκρατήσουν τις τιμές. Ζητήσαμε την παραχώρηση συντελεστή δόμησης στην ύπαιθρο για ανέγερση ανώγειας κατοικίας.
Προτείναμε την αναθεώρηση των κριτηρίων για την προσφυγική στεγαστική πολιτική και για τα κριτήρια που αφορούν τα σχέδια για τις ακριτικές, ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.
Κυριότερη πρότασή μας για το στεγαστικό θεωρώ την αναδιαμόρφωση του ρόλου του ΚΟΑΓ έτσι ώστε να συνεργαστεί με τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης για να ανεγερθούν κατοικίες που θα προσφέρονται σε προσιτές τιμές ή με προσιτό ενοίκιο στους συμπολίτες μας που αδυνατούν να αποκτήσουν ή να ενοικιάσουν στέγη με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.
Πρέπει να σπεύσουμε. Η αδυναμία απόκτησης στέγης δημιουργεί αρνητικές παρενέργειες. Υπογεννητικότητα και πλήγμα για τον θεσμό της οικογένειας.
Δυστυχώς η κυβέρνηση δέσμευσε εκατοντάδες εκατομμύρια πόρους του κράτους σε προσλήψεις και οριζόντιες αυξήσεις. Ανελαστικές δαπάνες που θα αυξάνονται για δεκαετίες στο μέλλον.
Δόθηκαν πολλά σε αυτούς που δεν είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη και λίγα εκεί που έπρεπε.
Λίγα στους χαμηλόμισθους. Μηδαμινά στους χαμηλοσυνταξιούχους.
Ανεπαρκή για τις οικογένειες με παιδιά και φοιτητές.
Ελάχιστα στους ανάπηρούς μας που θα πρέπει να προχωρήσει η νομοθεσία που ετοιμάζεται, να είναι συμπεριληπτική βγάζοντας τον κόσμο της αναπηρίας από το περιθώριο.
Αφέθηκαν πίσω οι πραγματικές ανάγκες και οι σημερινές προκλήσεις χωρίς προτεραιότητα για το μέλλον.
Περισσότερα έργα ανάπτυξης. Που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα των πολιτών. Που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Είναι εδώ που αναμένουμε επιτέλους να δούμε και τον σχεδιασμό της παρούσας κυβέρνησης και σας διαβεβαιώ ότι σε τέτοια περίπτωση δεν θα έχουμε κανένα ενδοιασμό να τα στηρίξουμε.
Περισσότερα έπρεπε επίσης να επενδύσει η κυβέρνηση και στις δαπάνες έρευνας και καινοτομίας, καθώς επίσης και στην ψηφιακή μετάβαση. Για να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, να απλοποιήσουμε τη ζωή των πολιτών και να ενισχύσουμε τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας μας βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Είναι αυτά όλα που πρέπει να θέσουμε σε κίνηση. Αντί να διοχετεύουμε τους διαθέσιμους πόρους μας σε αστόχευτα μέτρα, προσλήψεις και λάθος προτεραιότητες, πρέπει να κάνουμε το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός είναι κόμμα λαϊκό. Προέρχεται από τον λαό και υπέρ του λαού τάσσει τη λειτουργία του, την αποστολή και τους σκοπούς του, όπως λέει το καταστατικό μας.
Είμαστε πάντα ανοικτοί στον διάλογο με άλλες πολιτικές δυνάμεις. Επιδιώκουμε τη διαβούλευση με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, με τους οργανωμένους φορείς των εργαζομένων, με την ακαδημαϊκή κοινότητα και με την κοινωνία των πολιτών ευρύτερα.
Εκείνο που σίγουρα δεν είμαστε, δεν είμαστε δεδομένοι για κανέναν, ούτε δέσμιοι συμφερόντων, ούτε προσκολλημένοι σε ξεπερασμένες αντιλήψεις.
Νιώθουμε την ηθική ευθύνη να υπερβαίνουμε τους όποιους προσωπικούς ή κομματικούς ανταγωνισμούς, να υπηρετούμε με προσήλωση το δημόσιο συμφέρον, ανεπηρέαστοι από σκοπιμότητες ή συμφέροντα.
Κυρίως, απευθυνόμαστε στον προβληματισμένο αλλά υπεύθυνο και νούσιμο πολίτη. Επιδιώκουμε τη δημιουργία μιας συμμαχίας ευθύνης με όλους τους συμπολίτες μας που κατανοούν την ανάγκη των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων και αντιλαμβάνονται παράλληλα τους κινδύνους του μηδενιστικού λαϊκισμού.
Που συμφωνούν ότι πολλοί μηχανισμοί, νοοτροπίες και συστήματα επιρροής στη χώρα μας έχουν φτάσει στα όριά τους και πρέπει να αλλάξουν. Πρέπει να αλλάξουμε πολλά χωρίς όμως να γκρεμίσουμε τη χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό, παρά τις ανησυχίες και τις διαφωνίες μας, θα υπερψηφίσουμε τον προϋπολογισμό του 2025, καταθέτοντας τις εισηγήσεις μας για διορθώσεις.
Δεν είμαστε εμείς αυτοί που θα αφήσουν τη χώρα μετέωρη και θα διακινδυνεύσουν τους κόπους του λαού μας.
Αντίθετα, εμείς θα είμαστε στην πρώτη γραμμή για να υπερασπιστούμε τα συμφέροντα του πολίτη.
Για να ακούσουμε τις ανησυχίες του και για να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες να απαλλάξουμε τον τόπο από τις παθογένειες που τον συντρίβουν.
Θα είμαστε στην πρώτη γραμμή για να δώσουμε ξανά πίσω στους πολίτες τα δικαιώματά τους στην κανονικότητα, στην ασφάλεια, στην υγεία, στην παιδεία, σε μια βιώσιμη, ενωμένη πατρίδα. Κυρίως, να του δώσουμε πίσω το δικαίωμά του στην αξιοπρέπεια, όπως του αξίζει.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους και συναδέλφισσες για την συνεργασία: την Πρόεδρο και τα μέλη της επιτροπής οικονομικών, τη Διεύθυνση της Βουλής, τις Υπηρεσίες, τους Λειτουργούς και όλο το προσωπικό, τους κοινοβουλευτικούς συνεργάτες και συνεργάτιδες για την πολύτιμη βοήθεια και στήριξη που είχαμε και ιδιαίτερα στους πολύ δικούς μου ανθρώπους που πάντα είναι πρόθυμοι, το γραφείο μου και στους προσωπικούς μου συνεργάτες και συνεργάτιδες.
Εύχομαι σε όλες και όλους καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος, με υγεία και ευημερία σε μια ελεύθερη Κύπρο. Την πατρίδα μας και τους ανθρώπους της να τους τιμήσουμε και να τους υπηρετήσουμε όπως πρέπει και επιβάλλεται.
Σας ευχαριστώ.
