του Χριστόφορου Φωκαΐδη
Ο κ. Χριστόφιας ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας με τους καλύτερους οιωνούς. Πέρα από την αναμενόμενη συμπαγή στήριξη του δικού του κόμματος, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ ως συνεταίρων στην κυβέρνηση ενώ την ίδια στιγμή, η εθνικά υπεύθυνη στάση του Δημοκρατικού Συναγερμού, του έδινε τη δυνατότητα να διαμορφώσει μέσα από συνθήκες ενότητας στο εσωτερικό μέτωπο, μια κοινή συγκροτημένη στρατηγική με στόχο την επίλυση του εθνικού μας προβλήματος. Σε στενή συνεργασία με την Ελλάδα, με την εμπλοκή της Ευρωπαικής Ένωσης και αξιοποιώντας προς όφελος της δικής μας υπόθεσης, τη νέα διακηρυγμένη πολιτική της Τουρκίας για μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες, ο κ. Χριστόφιας είχε ενώπιον του ευνοϊκές συνθήκες, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, για να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για λύση.
Είναι αλήθεια πως με την επανέναρξη του διακοινοτικού διαλόγου φάνηκε να κερδίζει, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και διεθνές επίπεδο, πολύτιμο κεφάλαιο εμπιστοσύνης σ’ ότι αφορά τουλάχιστον τις προθέσεις. Ένα κεφάλαιο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί προκειμένου να εμπλέξουμε πρωτίστως την Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργά στις διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού. Για να ενισχύσουμε τη δική μας θέση σε διάφορες πτυχές της διαπραγμάτευσης αλλά κυρίως για να δημιουργήσουμε ένα πλέγμα πιέσεων και κινήτρων με στόχο τη θετική μεταβολή της τουρκικής αδιάλλακτης στάσης.
Αντί αυτού, ο κ. Χριστόφιας επένδυσε όλο το πολύτιμο κεφάλαιο που του προσφέρθηκε σ’ αυτό που ονόμασε «κυπριακής ιδιοκτησίας» διαπραγμάτευση. Έχει πολλές φορές λεχθεί και δεν έχει διαψευσθεί πως πολλοί από τους ξένους συνομιλητές του κ. Χριστόφια, έφευγαν από τις συναντήσεις χωρίς να πάρουν απάντηση στο ερώτημα που έθεταν «εμείς πώς μπορούμε να βοηθήσουμε».
Κατανοητός ο φόβος για επανάληψη σεναρίων του 2004 για επιδιαιτησία και χρονοδιαγράμματα αλλά στον άναρχο κόσμο των διεθνών σχέσεων, αυτοί που θέλουν και μπορούν να παρέμβουν δεν χρειάζονται τη δική μας άδεια προκειμένου να λειτουργήσουν κατά τρόπο που να ευνοούν την άλλη πλευρά. Αυτοί που έχουν συμφέροντα στο Κυπριακό θα εξακολουθήσουν να υπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το ζήτημα είναι πως αξιοποιείς τα διάφορα ξένα συμφέροντα κατά τρόπο που να βγαίνεις και εσύ κερδισμένος. Έτσι ακριβώς όπως έπραξαν οι κυβερνήσεις Κληρίδη-Σημίτη προκειμένου να ενταχθεί η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μήπως η Τουρκία τότε ήταν λιγότερη αδιάλλακτη; Ή μήπως το Ηνωμένο Βασίλειο, για να πω ένα μόνο παράδειγμα, θα στήριζε υπό άλλες προϋποθέσεις την κυπριακή ένταξη, χωρίς προηγούμενη λύση του Κυπριακού; Στην πραγματικότητα, οι συνθήκες τότε ήταν εξαιρετικά πιο δύσκολες.
Άρα δεν είναι αρκετό να μας λέει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας πως η ευθύνη για τη μη πρόοδο ανήκει στη τουρκική πλευρά. Το ερώτημα είναι εμείς τι κάναμε; Το ότι η Τουρκία είναι αδιάλλακτη είναι προφανές. Άλλωστε ο κ. Χριστόφιας δεν κατηγορείται για τις αδιάλλακτες θέσεις του. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Το χειρότερο όμως, είναι δυστυχώς, πως την εικόνα που έχουμε εμείς –και δικαίως την έχουμε- ότι δηλαδή η Τουρκία είναι αδιάλλακτη και μάλιστα ότι αυτή είναι που κρατά το κλειδί της λύσης, δεν την συμμερίζονται ούτε οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρώτον, γιατί αφήσαμε πίσω στη διαπραγμάτευση τα κεφάλαια που θα αποκάλυπταν άμεσα την πραγματική βούληση της Τουρκίας, όπως είναι το εδαφικό, η ασφάλεια, οι εγγυήσεις. Και δεύτερον, γιατί καλλιεργήσαμε την εικόνα πως η διαπραγμάτευση του Κυπριακού είναι θέμα των δύο κοινοτήτων ή ακόμα θα έλεγα, του κ. Χριστόφια και του κ. Ταλάτ. Χαρακτηριστικά έλεγε ο κ. Χριστόφιας σε συνέντευξη του στις 14 Μαίου του 2009 στην Qatar Tribune (ανάλογες δηλώσεις έγιναν και σε κυπριακά μέσα ενημέρωσης στη συνέχεια) : «πρέπει να πιστωθεί και ο Ταλάτ, διότι και αυτός έχει την ίδια βούληση και το ίδιο όνειρο και διερωτώμαι ποιοι άλλοι μπορούν να λύσουν αυτό το ιστορικό πρόβλημα αν δεν μπορούμε εμείς… είμαστε σύντροφοι, συναγωνιστές». Την αντίληψη αυτή υιοθέτησε σχεδόν ολόκληρη η διεθνής κοινότητα, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Αναφέρω ενδεικτικά τη σχετική αναφορά της Έκθεσης για την Τουρκία της «Ανεξάρτητης Επιτροπής», υπό τον πρώην πρόεδρο της Φινλανδίας Μάρτι Αχτισάρι: «Αν δυο φίλοι, όπως ο Χριστόφιας και ο Ταλάτ, αποτύχουν στο να βρουν μια ομοσπονδιακή λύση, είναι δύσκολο να δει κανείς πως οποιοσδήποτε, είτε στην Κύπρο, είτε στο εξωτερικό, θα μπορούσε απ’ εδώ και πέρα να εμπλακεί σε μια νέα προσπάθεια».
Εάν πρέπει, λοιπόν, να μιλήσει κανείς για άλλοθι που δόθηκε στη Τουρκία, σίγουρα σ’ αυτά θα πρέπει να ανατρέξει και όχι στις εκτιμήσεις και διαπιστώσεις που έγκαιρα διατύπωσε η αντιπολίτευση ή στην έκφραση της ειλικρινούς και ανυπόκριτης αγωνίας, που αισθάνεται σήμερα και ο κάθε Κύπριος πατριώτης, παρακολουθώντας την εξέλιξη των πραγμάτων και τους κίνδυνους που ελλοχεύουν, ιδιαίτερα αν από τον Απρίλη συνομιλητής μας θα είναι πλέον ο κ. Έρογλου.
