του Νίκου Τορναρίτη
Η προεκλογική εκστρατεία στην ΕΕ έφερε ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για τα σύνορα της Ενωμένης Ευρώπης. Μέρκελ και Σαρκοζί επανέλαβαν με ρητό τρόπο την αντίθεσή τους στην πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, παρά το γεγονός ότι οι δύο αυτές πολύ σημαντικές χώρες μέλη της ΕΕ, συμφώνησαν το 2004 να αρχίσουν διαπραγματεύσεις ένταξης μαζί της. Τα γεγονότα αυτά δείχνουν ότι το σκηνικό διαφοροποιείται καθώς διανύουμε μια πολύ λεπτή μεταβατική περίοδο που σταδιακά σε μερικά χρόνια θα διαμορφώσει ένα νεό χάρτη στην Ευρώπη.
Στη στρατηγική μας επιδίωξη για την επίλυση του Κυπριακού και τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής είναι απαραίτητο να αξιοποιηθεί ο ζωτικός χρόνος κατά τον οποίο διατηρείται ανοιχτή η προοπτική της πλήρους ένταξης της Τουρκίας. Να μείνει σταθερή η γραμμή μας «πλήρης ένταξη – πλήρεις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις» για την κατοχική δύναμη προτού ενδεχομένως μετατοπιστεί το κέντρο βάρους των επιλογών στην ΕΕ προς την κατεύθυνση μιας «προνομιακής σχέσης». Χρειάζεται όμως να δοθεί σε αυτή τη γραμμή ένα πιο συγκεκριμένο περιεχόμενο ώστε οι υποχρεώσεις της Τουρκίας να τεθούν σε σαφές και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα.
Αυτό μπορεί να γίνει από τη στιγμή που η κυπριακή κυβέρνηση αναλάβει δραστήρια πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση των Βρυξελλών, ώστε να προταχθεί το μείζον για την Κύπρο και το λαό της: Η έμπρακτη συμβολή της Τουρκίας για να ξεπεραστούν τα γνωστά εμπόδια της κατοχής και να τελεσφορήσει η νέα προσπάθεια για λύση. Μια παθητική αναμονή στο πότε η Τουρκία θα ανταποκριθεί από μόνη της, ή θα αλλάξει από μόνη της, δεν αρκεί. Η εμπειρία των τελευταίων 5 κατά σειρά ετών αυτό αποδεικνύει.
Είναι κορυφαίο ζήτημα στις συνομιλίες υπό τον ΟΗΕ να διαμορφωθεί ένα νέο πλαίσιο αντιμετώπισης της πτυχής της ασφάλειας, κατά τρόπο που να ικανοποιεί τις εύλογες ανησυχίες των Ε/κ. Το σύστημα του 1960 είναι αναχρονιστικό και συγκρούεται με τις αξίες και τις αρχές όπου εδράζεται η ΕΕ. Είναι πεποίθησή μου ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ένα ευρύτερο πλαίσιο ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας, πρώτα εντός Κύπρου για τους Ε/κ και τους Τ/κ, αλλά και στην ευρύτερη Ν/Α Μεσόγειο.
Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο ενδυναμώνει μια βασική επιδίωξή μας για να είναι η Κύπρος ένας χώρος ειρήνης και συνεργασίας κι όχι ένα μόνιμο πεδίο ανταγωνισμού και αναμέτρησης. Η ΕΕ διαθέτει επίσης τα μέσα (πολιτικά και οικονομικά) για να στηρίξει το περιεχόμενο της λύσης που θα συμφωνηθεί. Αυτή η προσέγγιση πιστεύω ότι τυγχάνει μεγάλης απήχησης και συμπάθειας στο χώρο της ΕΕ. Χρειάζεται ωστόσο πολύ μεγάλη προσπάθεια να γίνουν τα λογικά αυτά επιχειρήματα κομμάτι μιας πολιτικής απόφασης στην ΕΕ. Είναι δική μας ευθύνη να πάρουμε την πρωτοβουλία και να την μετατρέψουμε σε ομόφωνα κείμενα, δεσμευτικά έναντι της Τουρκίας στα σώματα όπως το Συμβούλιο Κορυφής όπου συμμετέχουμε και λαμβάνονται οι πλέον σημαντικές αποφάσεις.
