του Χριστόφορου Φωκαΐδη
Λίγες μέρες μετά την απόφαση του ΕΔΑΔ, η οποία συνιστά ίσως την πιο δυσμενή εξέλιξη σε νομικό επίπεδο για την πλευρά μας από το 1974 αλλά και λίγες βδομάδες πριν τις λεγόμενες εκλογές στα κατεχόμενα, όπου τίθεται πραγματικά εν κινδύνω η όλη φιλοσοφία πάνω στην οποία οικοδομήθηκε η πολιτική της κυπριακής ιδιοκτησίας λύσης, η διάσκεψη τύπου του πρόεδρου δεν έδωσε καμιά ουσιαστική απάντηση στα πιεστικά ερωτήματα που γεννούνται.
Δεν έδωσε απάντηση στο αγωνιώδες ερώτημα του Κυπριακού Ελληνισμού: μπορεί να προσδοκούμε σε λύση; Μπορεί οι πρόσφυγες να περιμένουν και για πόσο ακόμα προκειμένου να επιστρέψουν στις περιουσίες τους; Η απόφαση του ΕΔΑΔ, που ας σημειωθεί δεν μπορεί να εφεσιβληθεί, υιοθετεί ουσιαστικά το χρονικό περιορισμό που θέτει η λεγόμενη επιτροπή ακινήτων περιουσιών. Λέει δηλαδή ουσιαστικά, ότι το δικαίωμα των προσφύγων να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους, αν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011 δεν υποβάλουν αίτηση στην επιτροπή, μπορεί να παραγραφεί.
Δεν έδωσε απάντηση ο πρόεδρος ούτε και στο βασανιστικό ερώτημα πώς θα προχωρήσουν οι συνομιλίες εάν αύριο αναδειχθεί ως νέος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας ο κ. Έρογλου. Απλώς επισήμανε ότι αυτό θα είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη. Ο πρόεδρος όμως και η κυβέρνηση δεν είναι εκεί για να κάνουν εκτιμήσεις και περιγραφή της κατάστασης. Είναι εκεί για να διαμορφώνουν και να υλοποιούν στρατηγική. Στρατηγική που να στηρίζεται σε ορθολογική εκτίμηση των δεδομένων, μακριά από τις όποιες πολιτικές σκοπιμότητες, ιδεοληψίες ή συναισθηματισμούς. Το αρνητικό ορόσημο των λεγομένων εκλογών στα κατεχόμενα το γνώριζε ο πρόεδρος από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε.
Οι πολίτες ανέμεναν από τον πρόεδρο σ’ αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, να μοιραστεί μαζί τους το πλαίσιο ενός συγκεκριμένου σχεδιασμού, που θα κινητοποιεί όλες τις δυνάμεις του τόπου προς την κατεύθυνση του στρατηγικού στόχου της λύσης. Που θα εμπνέει ξανά την ασφάλεια και την αυτοπεποίθηση για μια Κύπρο που κερδίζει μάχες, που θέτει ρεαλιστικούς στόχους και τους πετυχαίνει. Που θα αναγεννά την ελπίδα πως μέσα από μια κοινή πορεία με την Ελλάδα και αξιοποιώντας στο έπακρο τον προνομιακό μας χώρο της Ευρωπαικής Ένωσης, θα ξαναζήσουμε την εθνική περηφάνια, όταν πετυχαίναμε την μια μετά την άλλη, τις διπλωματικές επιτυχίες που μας οδήγησαν στην ένταξη. Όταν πετυχαίναμε τις μεγάλες νίκες στο ΕΔΑΔ, με την Τέταρτη Διακρατική και την υπόθεση Λοϊζίδου. Όταν οι Τουρκοκύπριοι ήταν στους δρόμους και διαδήλωναν κατά του Ντενκτάς και της Τουρκίας.
Μήπως τότε η Τουρκία ήταν λιγότερο αδιάλλακτη; Χρειάζεται να θυμίσουμε τα περί άνευ ορίων αντίδρασης σε περίπτωση ένταξης της Κύπρου; Και έπειτα, ας απαντήσουμε και στο εξής ερώτημα: Ποια Τουρκία μπορεί ευκολότερα να πιεστεί για λύση; Μια Τουρκία η οποία λέει ότι το Κυπριακό λύθηκε το 1974, όπως έλεγαν οι τουρκικές κυβερνήσεις όταν πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο Γλαύκος Κληρίδης; Ή μια Τουρκία του Ερντογάν, ο οποίος διακηρύσσει ότι επείγεται για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας;
Τι έχουμε κάνει όμως για να αποκαλύψουμε τις πραγματικές τουρκικές προθέσεις; Η στρατηγική Κληρίδη-Σημίτη κατάφερε να κάμψει την τουρκική αδιαλλαξία, προφανώς όχι λόγω των ταξιδιών που έκαναν (αυτά δεν συνιστούν στρατηγική, είναι εργαλεία για υλοποίηση στρατηγικής) αλλά γιατί κατέφεραν να κινητοποιήσουν τα διεθνή συμφέροντα προς την κατεύθυνση του εθνικού στόχου της ένταξης, γιατί αξιοποίησαν συγκυρίες και χρονικά ορόσημα. Και ενώ η Κύπρος δεν ήταν καν τότε κράτος μέλος της Ευρωπαικής Ένωσης, καταφέρναμε μετά από κάθε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να κάνουμε χειροπιαστά βήματα προόδου, μέχρι που διασφαλίσαμε την ένταξη τον Δεκέμβριο του 2002 στην Κοπεγχάγη.
Δεν είναι αρκετό να λέμε, λοιπόν, πως η Τουρκία είναι αμετακίνητη στις θέσεις της. Αυτό το γνωρίζαμε. Ο πρόεδρος δεν είναι εκεί για να μας υπενθυμίζει πόσο αδιάλλακτη είναι η Τουρκία. Το ερώτημα είναι άλλο και αρχίζει να γίνεται επιτακτικό και αγωνιώδες, καθώς τα περιθώρια στο Κυπριακό στενεύουν και ο χρόνος αλλοιώνει, μέρα με τη μέρα, τα ποιοτικά στοιχεία της όποιας λύσης: Έχει σχέδιο ο κ. Χριστόφιας;
